Cukrowiec

Cukrowiec
	; Cukrowiec lekarski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Krolestwo	ro?liny
Podkrolestwo	ro?liny zielone
Nadgromada	ro?liny telomowe
Gromada	ro?liny naczyniowe
Podgromada	ro?liny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrz?d	liliopodobne (≡ jednoli?cienne )
Rz?d	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	cukrowiec
	Nazwa systematyczna
	Saccharum L. ; Sp. Pl. 54. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	S. officinarum Linnaeus
Synonimy
	Erianthus Michaux ; Narenga Bor ; Ripidium Trinius ;
	Erianthus Michaux ; Narenga Bor ; Ripidium Trinius ;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cukrowiec ^[5] ( Saccharum L. ) ? rodzaj ro?lin z rodziny wiechlinowatych ( Poaceae ). Obejmuje ok. 37 ^[6]^[7] (35?40 ^[4]) gatunkow. W w?skim uj?ciu do rodzaju zaliczanych jest 5 ^[6] lub 6 ^[7] gatunkow, w tym dwa miesza?ce ^[6]. Ro?liny te wyst?puj? na ro?nych kontynentach w strefie tropikalnej i w ciepłym klimacie umiarkowanym, z centrum zro?nicowania w południowej Azji ^[4]. W Europie rosn? trzy gatunki ^[6].

Z ro?lin tego rodzaju pochodz? odmiany uprawne cukrowca lekarskiego S. officinarum , b?d?ce kompleksem miesza?cow , w ktorych tworzeniu uczestniczyły tak?e inne gatunki ( S. edule , S. spontaneum ), a forma pierwotna pochodzi od S. robustum udomowionego na Nowej Gwinei ^[6]. Ju? 3000 lat p.n.e. ro?liny te były uprawiane na Połwyspie Indyjskim ^[5]. Przez krzy?owcow rozprzestrzenione zostały z Bliskiego Wschodu na terenie południowej Europy, a nast?pnie przez kolonistow po całej strefie mi?dzyzwrotnikowej. Z ro?lin tych pozyskuje si? cukier trzcinowy , stanowi?cy ponad połow? cukru spo?ywczego produkowanego na ?wiecie ^[6]. Na Nowej Gwinei ro?liny z tego rodzaju stosowane s? do wyplatania ?cian domostw, a młode kwiatostany spo?ywane s? jako warzywo ^[6]. Niektore gatunki uprawiane s? jako ro?liny ozdobne (np. S. bengalense uznawany te? za Tripidium bengalense ) ^[6]. Silnie rosn?ce miesza?ce S. officinarum i S. spontaneum sadzone s? na wydmach w połnocnej Afryce w celu ich umacniania i tworzenia barier wiatrochronnych ^[8].

Morfologia [ edytuj | edytuj kod ]

Pokroj: Trawy k?piaste lub rozrastaj?ce si? za pomoc? t?gich kł?czy , osi?gaj?ce do 7 m wysoko?ci ^[4].
Li?cie: Rownow?skie, z szerok? i biaław? centraln? ?yłk? przewodz?c?. J?zyczek li?ciowy błoniasty, czasem postrz?piony lub orz?siony ^[7]^[4].
Kwiaty: Kwiatostan z wyra?n?, t?g? osi? centraln? z licznymi, groniastymi i pokrytymi długimi włoskami rozgał?zieniami ^[7]^[4]. Delikatne odcinki ko?cowe kwiatostanu zako?czone s? drobnymi, lancetowatymi kłoskami , otoczonymi długimi włoskami ^[4].

Systematyka [ edytuj | edytuj kod ]

Jeden z rodzajow podplemienia Saccharinae Griseb. (1846) z plemienia Andropogoneae Dumort. (1824) w obr?bie podrodziny Panicoideae Link (1827) w rodzinie wiechlinowatych Poaceae ^[7]^[9].

Wykaz gatunkow ^[10]^[5]

Saccharum alopecuroides (L.) Nutt.
Saccharum angustifolium (Nees) Trin.
Saccharum asperum (Nees) Steud.
Saccharum baldwinii Spreng.
Saccharum beccarii (Stapf) Cope
Saccharum brevibarbe (Michx.) Pers.
Saccharum coarctatum (Fernald) R.D.Webster
Saccharum contortum (Baldwin ex Elliott) Nutt.
Saccharum fallax Balansa
Saccharum filifolium Steud.
Saccharum formosanum (Stapf) Ohwi
Saccharum giganteum (Walter) Pers.
Saccharum griffithii Munro ex Aitch.
Saccharum hildebrandtii (Hack.) Clayton
Saccharum intermedium Welker & Peichoto
Saccharum kajkaiense (Melderis) Melderis
Saccharum longesetosum (Andersson) V.Naray. ex Bor
Saccharum maximum (Brongn.) Trin.
Saccharum narenga (Nees ex Steud.) Hack.
Saccharum officinarum L. ? cukrowiec lekarski , trzcina cukrowa
Saccharum perrieri (A.Camus) Clayton
Saccharum robustum E.W.Brandes & Jeswiet ex Grassl
Saccharum rufipilum Steud.
Saccharum sikkimense (Hook.f.) V.Naray. ex Bor
Saccharum ×sinense Roxb.
Saccharum spontaneum L. ? cukrowiec dziki
Saccharum stewartii Rajesw., R.R.Rao & Arti Garg
Saccharum velutinum (Holttum) Cope
Saccharum viguieri (A.Camus) Clayton
Saccharum villosum Steud.
Saccharum wardii (Bor) Bor ex Cope
Saccharum williamsii (Bor) Bor ex Cope

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Michael A. M.A. Ruggiero Michael A. M.A. i inni , A Higher Level Classification of All Living Organisms , ?PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI : 10.1371/journal.pone.0119248 , PMID : 25923521 , PMCID : PMC4418965 [dost?p 2020-02-20] ( ang. ) .
↑ Peter F. P.F. Stevens Peter F. P.F. , Angiosperm Phylogeny Website , Missouri Botanical Garden, 2001? [dost?p 2020-06-01] ( ang. ) .
↑ ^a ^b Saccharum . [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dost?p 2020-06-01].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Shou-liang Chen, Sylvia M. Phillips: Saccharum Linnaeus . [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dost?p 2020-06-01].
↑ ^a ^b ^c Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny . Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 137. ISBN 83-214-1305-6 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h David J. D.J. Mabberley David J. D.J. , Mabberley’s Plant-Book , Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 815, DOI : 10.1017/9781316335581 , ISBN 978-1-107-11502-6 , OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. XIII. Flowering Plants. Monocots . Cham, Heidelberg, New York, Dordrecht, London: Springer-Verlag, 2015, s. 306. ISBN 978-3-319-15331-5 .
↑ Ro?liny kwiatowe. 2 . Warszawa: Muza SA, 1998, s. 493. ISBN 83-7079-779-2 .
↑ Genus: Saccharum L. . [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dost?p 2020-06-01].
↑ Saccharum L. . [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dost?p 2020-06-01].

[ruggiero-1] Michael A. M.A. Ruggiero Michael A. M.A. i inni , A Higher Level Classification of All Living Organisms , ?PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI : 10.1371/journal.pone.0119248 , PMID : 25923521 , PMCID : PMC4418965 [dost?p 2020-02-20] ( ang. ) .

[apweb-2] Peter F. P.F. Stevens Peter F. P.F. , Angiosperm Phylogeny Website , Missouri Botanical Garden, 2001? [dost?p 2020-06-01] ( ang. ) .

[ing-3] Saccharum . [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dost?p 2020-06-01].

[china-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Shou-liang Chen, Sylvia M. Phillips: Saccharum Linnaeus . [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dost?p 2020-06-01].

[slownik-5] Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny . Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 137. ISBN 83-214-1305-6 .

[mabb-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h David J. D.J. Mabberley David J. D.J. , Mabberley’s Plant-Book , Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 815, DOI : 10.1017/9781316335581 , ISBN 978-1-107-11502-6 , OCLC 982092200 .

[kubitzki-7] K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. XIII. Flowering Plants. Monocots . Cham, Heidelberg, New York, Dordrecht, London: Springer-Verlag, 2015, s. 306. ISBN 978-3-319-15331-5 .

[8] Ro?liny kwiatowe. 2 . Warszawa: Muza SA, 1998, s. 493. ISBN 83-7079-779-2 .

[grin-9] Genus: Saccharum L. . [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dost?p 2020-06-01].

[kew-10] Saccharum L. . [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dost?p 2020-06-01].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]