Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Christian Wiyghan Tumi
(ur.
15 pa?dziernika
1930
w Kikaikelaki, zm.
3 kwietnia
2021
w
Duali
[1]
) ?
kameru?ski
biskup
katolicki
,
arcybiskup
Duali
,
kardynał
.
Studiował w seminarium w Kumbo, nast?pnie w seminariach
nigeryjskich
(Ibadan, Bodija, Enugu) oraz Wydziale Teologicznym w
Lyonie
. Na Uniwersytecie Katolickim w
szwajcarskim
Fryburgu
obronił doktorat z filozofii. 17 kwietnia 1966 w Soppo (diecezja Bouea) przyj?ł
?wi?cenia kapła?skie
. Pracował jako duszpasterz w
diecezji Kumbo
, wykładał w seminarium w Soppo-Bouea, a po powrocie ze studiow w Europie był m.in. rektorem seminarium w Bambui i przewodnicz?cym rady prezbiterow archidiecezji Bamenda.
6 grudnia 1979 został mianowany
biskupem
Yagua,
sakry biskupiej
udzielił mu 6 stycznia 1980 w
Watykanie
Jan Paweł II
. Ten sam papie? wyniosł biskupa Tumi do godno?ci arcybiskupa-koadiutora Garua (z prawem nast?pstwa) w listopadzie 1982; obj?ł on rz?dy w nowej archidiecezji w marcu 1984. Arcybiskup Tumi brał udział w sesjach ?wiatowego Synodu Biskupow w Watykanie, w tym specjalnej sesji po?wi?conej Ko?ciołowi afryka?skiemu wiosn? 1994 (jako prezydent-delegat); wchodził w skład sekretariatu generalnego Synodu. Stał na czele Konferencji Episkopatu Kamerunu, był jednocze?nie wizytatorem apostolskim seminariow duchownych w
Malawi
i
Zambii
.
28 czerwca 1988 został wyniesiony przez Jana Pawła II do godno?ci kardynalskiej i otrzymał tytuł prezbitera Ss. Martiri dell'Uganda a Poggio Ameno. W sierpniu 1991 przeszedł na stanowisko arcybiskupa Duali. W styczniu 1998 reprezentował Jana Pawła II na Narodowym Kongresie Eucharystycznym
Ghany
w Tamale w charakterze specjalnego wysłannika.
Brał udział w
konklawe 2005
, ktore wybrało papie?a
Benedykta XVI
.
Benedykt XVI
przyj?ł rezygnacj? z obowi?zkow arcybiskupa metropolity
Duali
17 listopada 2009, jego nast?pc? został arcybiskup
Samuel Kleda
. 15 pa?dziernika 2010 w zwi?zku z osi?gni?ciem osiemdziesi?tego roku ?ycia utracił czynne prawo wyboru papie?a w przyszłych konklawe.