Christian Wiyghan Tumi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Christian Wiyghan Tumi
Kardynał prezbiter
ilustracja
Herb duchownego Me voici je viens faire ta volonte
Przychodz?, Bo?e, pełni? Twoj? wol?
Kraj działania

Kamerun

Data i miejsce urodzenia

15 pa?dziernika 1930
Kikaikelaki

Data i miejsce ?mierci

3 kwietnia 2021
Duala

Arcybiskup Duali
Okres sprawowania

1991?2009

Wyznanie

katolicyzm

Ko?cioł

rzymskokatolicki

Prezbiterat

17 kwietnia 1966

Nominacja biskupia

6 grudnia 1979

Sakra biskupia

6 stycznia 1980

Kreacja kardynalska

28 czerwca 1988
Jan Paweł II

Ko?cioł tytularny

Ss. Martiri dell’Uganda a Poggio Ameno

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

6 stycznia 1980

Konsekrator

Jan Paweł II

Wspołkonsekratorzy

Eduardo Martinez Somalo
Ferdinando Maggioni

Christian Wiyghan Tumi (ur. 15 pa?dziernika 1930 w Kikaikelaki, zm. 3 kwietnia 2021 w Duali [1] ) ? kameru?ski biskup katolicki , arcybiskup Duali , kardynał .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Studiował w seminarium w Kumbo, nast?pnie w seminariach nigeryjskich (Ibadan, Bodija, Enugu) oraz Wydziale Teologicznym w Lyonie . Na Uniwersytecie Katolickim w szwajcarskim Fryburgu obronił doktorat z filozofii. 17 kwietnia 1966 w Soppo (diecezja Bouea) przyj?ł ?wi?cenia kapła?skie . Pracował jako duszpasterz w diecezji Kumbo , wykładał w seminarium w Soppo-Bouea, a po powrocie ze studiow w Europie był m.in. rektorem seminarium w Bambui i przewodnicz?cym rady prezbiterow archidiecezji Bamenda.

6 grudnia 1979 został mianowany biskupem Yagua, sakry biskupiej udzielił mu 6 stycznia 1980 w Watykanie Jan Paweł II . Ten sam papie? wyniosł biskupa Tumi do godno?ci arcybiskupa-koadiutora Garua (z prawem nast?pstwa) w listopadzie 1982; obj?ł on rz?dy w nowej archidiecezji w marcu 1984. Arcybiskup Tumi brał udział w sesjach ?wiatowego Synodu Biskupow w Watykanie, w tym specjalnej sesji po?wi?conej Ko?ciołowi afryka?skiemu wiosn? 1994 (jako prezydent-delegat); wchodził w skład sekretariatu generalnego Synodu. Stał na czele Konferencji Episkopatu Kamerunu, był jednocze?nie wizytatorem apostolskim seminariow duchownych w Malawi i Zambii .

28 czerwca 1988 został wyniesiony przez Jana Pawła II do godno?ci kardynalskiej i otrzymał tytuł prezbitera Ss. Martiri dell'Uganda a Poggio Ameno. W sierpniu 1991 przeszedł na stanowisko arcybiskupa Duali. W styczniu 1998 reprezentował Jana Pawła II na Narodowym Kongresie Eucharystycznym Ghany w Tamale w charakterze specjalnego wysłannika.

Brał udział w konklawe 2005 , ktore wybrało papie?a Benedykta XVI .

Benedykt XVI przyj?ł rezygnacj? z obowi?zkow arcybiskupa metropolity Duali 17 listopada 2009, jego nast?pc? został arcybiskup Samuel Kleda . 15 pa?dziernika 2010 w zwi?zku z osi?gni?ciem osiemdziesi?tego roku ?ycia utracił czynne prawo wyboru papie?a w przyszłych konklawe.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. Deces de Christian Tumi, premier cardinal camerounais [online], jeuneafrique.com, 3 kwietnia 2021 ( fr. ) .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]