Charlotte Bronte przed 1848 rokiem (fragment portretu p?dzla jej brata,
Patricka Branwella
)
Charlotte Bronte
(ur.
21 kwietnia
1816
w
Thornton
w hrabstwie
West Yorkshire
, zm.
31 marca
1855
w
Haworth
w hrabstwie West Yorkshire) ?
angielska
powie?ciopisarka i poetka, najstarsza spo?rod trzech siostr Bronte, ktorych powie?ci zaliczane s? do klasyki literatury angielskiej.
Wspolnie z siostrami
Emily Jane
i
Ann?
od wczesnych lat młodo?ci pisała wiersze i opowiadania. Niewiele utworow z tego okresu zachowało si?, w zasadzie tylko wierszowane wypowiedzi bohaterow opowie?ci. W 1846 roku Charlotte wydała kolekcj? poezji, ktorych autorstwo przypisuje si? tak?e jej siostrom. Wszystkie siostry były ukryte pod m?skimi pseudonimami (
Poems by Currer, Ellis and Acton Bell
). Pseudonimy były tak wybrane, aby inicjały zgadzały si? z inicjałami autorek. Natomiast powie??
Dziwne losy Jane Eyre
Charlotte napisała w 1847 roku pod pseudonimem Currer Bell.
Charlotte urodziła si? w 1816 roku w
Thornton
w hrabstwie
West Yorkshire
, jako pierwsze z trojga dzieci Marii i Patricka Bronte, pastora
irlandzkiego
pochodzenia. W 1820 roku rodzina przeprowadziła si? do pobliskiego
Haworth
, gdzie ojciec Charlotte obj?ł probostwo. Matka pisarki zmarła na nowotwor 15 wrze?nia 1821 roku, pozostawiaj?c pi?? corek oraz syna pod opiek? swej siostry Elizabeth Branwell. W sierpniu 1824 roku Charlotte wraz z siostrami: Emily, Mari? oraz Elizabeth zostały wysłane do szkoły dla corek pastorow (The Clergy Daughters' School) w
Cowan Bridge
w hrabstwie
Lancashire
(w
Dziwnych losach Jane Eyre
szkoła ta przedstawiona jest jako Lowood School). Złe warunki panuj?ce w szkole miały szkodliwy wpływ na zdrowie i rozwoj fizyczny Charlotte, a tak?e przyczyniły si? do ?mierci dwoch starszych siostr pisarki: Marii (ur. 1814) oraz Elizabeth (ur. 1815), ktore zmarły na
gru?lic?
w czerwcu 1825 roku ? krotko po tym, jak ojciec zabrał je ze szkoły.
Ju? w dzieci?stwie Charlotte, wraz ze swym bratem
Branwellem
, pisała opowiadania, ktorych akcja rozgrywała si? w mitycznej krainie Angrii
[1]
.
W 1842 roku Charlotte i Emily wyjechały do
Brukseli
, by zapisa? si? do szkoły z internatem prowadzonej przez Constantina Hegera (1809?1896) i jego ?on? Claire Zoe Parent Heger (1814?91). W zamian za wy?ywienie i nauk? Charlotte udzielała lekcji j?zyka angielskiego, a Emily uczyła muzyki. Pobyt w szkole Hegera przerwała ?mier? ich ciotki Elizabeth Branwell, ktora sprawowała opiek? nad rodze?stwem Bronte. W styczniu 1843 roku Charlotte postanowiła wroci? do Brukseli i podj?? prac? nauczycielki w szkole Hegera. Jednak kolejny pobyt w Brukseli nie był dla pisarki udany. Charlotte była samotna, t?skniła za domem oraz zbyt mocno przywi?zała si? do Constantina Hegera. W styczniu 1844 roku wrociła do Haworth, a do?wiadczenia z pobytu w Brukseli były dla niej inspiracj? przy pisaniu powie?ci
The Professor
i
Villette
.
W czerwcu 1854 roku Charlotte wyszła za Arthura Bell Nichollsa, wikariusza z parafii jej ojca. Wkrotce po ?lubie pisarka zaszła w ci???, jednak 31 marca 1855 roku zmarła wraz ze swym nienarodzonym dzieckiem. Według oficjalnej wersji przyczyn? ?mierci pisarki była gru?lica, lecz biografowie s?dz?, ?e prawdziwym powodem było odwodnienie lub niedo?ywienie spowodowane przez nadmierne nudno?ci i wymioty wyst?puj?ce u kobiet w ci??y.
- Dziwne losy Jane Eyre
(
Jane Eyre
, 1847)
- Shirley
(1849; pierwsze wydanie polskie ? 2011, wydawnictwo MG)
- Villette
(
tekst
) (1853)
- Profesor
(
The Professor
, napisana jeszcze przed
Jane Eyre
, wydana po?miertnie w 1857; pierwsze wydanie polskie ? 2012, wydawnictwo MG)
- Niedoko?czone opowie?ci
(
The Unfinished Novels
, wyd. pol. 2014 roku, tłum. Maja Lavergne)
[2]
W j?zyku polskim ukazały si? wszystkie powie?ci Charlotte Bronte. Ponadto wydano te? biografie rodziny Bronte:
- Anny Przedpełskiej-Trzeciakowskiej,
Na plebanii w Haworth
(1990)
- Ewy Kraskowskiej,
Siostry Bronte
(2006)
oraz wydano trzy ksi??ki po?wi?cone samej autorce
[3]
:
W 1966 roku
Jean Rhys
napisała
prequel
do powie?ci
Dziwne losy Jane Eyre
pt.
Szerokie Morze Sargassowe
.
W ksi??ce
Charlotte Bronte i jej siostry ?pi?ce
Eryk Ostrowski, bazuj?c głownie na analizie samych tekstow literackich, stawia tez?, i? autork? wszystkich dzieł siostr Bronte była wła?nie Charlotte. Autor sugeruje, ?e Charlotte przypisała autorstwo kilku swoich powie?ci młodszym siostrom, aby zabezpieczy? ich egzystencj? materialn? na wypadek ?mierci ojca
[4]
.
- ↑
Anna Przedpełska-Trzeciakowska,
Na plebanii w Haworth
- ↑
Niedoko?czone opowie?ci
. biblionetka.pl. [dost?p 2014-09-24].
- ↑
Charlotte Bronte
. merlin.pl. [dost?p 2014-09-24].
- ↑
Eryk Ostrowski,
Charlotte Bronte i jej siostry ?pi?ce
, wyd. 2012