Cerkiew Narodzenia Bogurodzicy Dziesi?cinna
(
ukr.
Церква Р?здва Богородиц? Десятинна
) ? niezachowana do naszych czasow
cerkiew
prawosławna
w
Kijowie
, na Gorze Zamkowej. Była to pierwsza kamienna ?wi?tynia
chrze?cija?ska
na terenie
Rusi
.
Pierwsza Cerkiew Dziesi?cinna
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Cerkiew została ufundowana w ko?cu X wieku przez
Włodzimierza Wielkiego
, ktory poprzez jej budow? pragn?ł podzi?kowa? za otrzymany
chrzest
i zarazem odpokutowa? za to, ?e w znajduj?cej si? wcze?niej na wzgorzu ?wi?tyni
Peruna
zło?ono na ofiar? dwoch chrze?cijan ? Jana i Teodora. Według kronik staroruskich cerkiew wybudowali i udekorowali budowniczowie z
Bizancjum
mi?dzy 989 a 995, tworz?c pierwsz? kamienn? cerkiew w Kijowie. Po uko?czeniu prac ksi??? Włodzimierz przysi?gł, i? b?dzie przeznaczał 1/10 swoich dochodow na dalsze utrzymanie obiektu ? st?d nazwa
Cerkiew Dziesi?cinna
. W 1015 fundator został pochowany na terenie ?wi?tyni. Wcze?niej zło?ono w niej szcz?tki ksi??nej
Olgi
. W tym samym stuleciu obiekt został w niewielkim stopniu uszkodzony przez po?ar.
W czasie najazdu Mongołow pod dowodztwem
Batu-chana
, po zdobyciu przez naje?d?cow murow miejskich, cerkiew stała si? miejscem ostatniej obrony. Została zdobyta i doszcz?tnie zburzona po ataku z u?yciem taranow. We wn?trzu zgin?ło kilkaset osob, ktorych pami?ci po?wi?cony jest ustawiony obok miejsca po cerkwi krzy?. Obiekt znajdował si? przez cztery kolejne stulecia w stanie niezabezpieczonej ruiny.
W 1635 r. metropolita
Piotr Mohyła
podj?ł odbudow? ?wi?tyni w stylu barokowym, wykorzystuj?c zachowane fundamenty. Prace uko?czono w 1654 r.
[1]
.
Druga Cerkiew Dziesi?cinna
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Druga Cerkiew Dziesi?cinna
W latach 1828?1842 na tym samym miejscu zbudowana została z inicjatywy metropolity kijowskiego
Eugeniusza
nowa cerkiew pod wezwaniem Za?ni?cia Bogurodzicy według projektu
Wasilija Stasowa
. Istniała do 1935, kiedy została zburzona przez władze
stalinowskie
. Po rozbiorce na miejscu przeprowadzono wykopaliska
archeologiczne
, ktore pozwoliły odnale?? wiele elementow pierwszej cerkwi. Trafiły one do Muzeum Historii Ukrainy. Obecnie zachowane
fundamenty
cerkwi zostały odsłoni?te i zabezpieczone, a na ich terenie prowadzone s? dalsze badania.
W 2007 w s?siedztwie zachowanych fundamentow Cerkwi Dziesi?cinnej wzniesiono drewnian? cerkiew, za? w 2009 ?wi?ty Synod
Ukrai?skiego Ko?cioła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego
utworzył przy niej
Dziesi?cinny Monaster Narodzenia Matki Bo?ej
[2]
.
W 2010 ogłoszony został zamiar odbudowy Cerkwi Dziesi?cinnej w jej pierwotnym kształcie. Według informacji podanej przez archimandryt? Gedeona (Charona), przeło?onego Monasteru Dziesi?cinnego, pa?stwo ukrai?skie zobowi?zało si? do przekazania na ten cel nieograniczonych ?rodkow
[3]
.
Obecnie porzucono plany odbudowy Cerkwi jako takiej, planuje si? zachowanie i remont fundamentow oraz wybudowanie muzeum jej po?wi?conego. Jest to wynik kilkuletnich sporow aktywistow społecznych z władzami pa?stwa
[4]
.