Brze?? Centralny

Brze?? Centralny
Брэст-Цэнтральны
Брест-Центральный
Pa?stwo	Białoru?
Miejscowo??	Brze??
Data otwarcia	28 maja 1886
	Dane techniczne
Liczba peronow	5
Liczba kraw?dzi ; peronowych	7
Kasy	czynne
	Linie kolejowe
	Linia Brze?? ? Wysokie Litewskie ; Linia 446 Terespol ? Brze?? ; Linia Baranowicze ? Brze?? ; Linia Chocisław ? Brze?? ;
	Poło?enie na mapie Brze?cia Brze?? Centralny
	Poło?enie na mapie Białorusi Brze?? Centralny
	Poło?enie na mapie obwodu brzeskiego Brze?? Centralny
	52°06′01,7″N 23°40′50,0″E / 52,100472 23,680556
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brze?? Centralny ( biał. Брэст-Цэнтральны , ros. Брест-Центральный ) ? stacja kolejowa w Brze?ciu , w obwodzie brzeskim , na Białorusi . Przej?cie graniczne z Polsk? . Znajduje si? tu 5 peronow, kilka budynkow stacyjnych (w tym głowny budynek dworca z poczekalni?, kasami, przechowalni? baga?u, poczt?, restauracj?, sklepami, kantorami i punktami usługowymi), punkt odprawy celnej i paszportowej, budynek dworca podmiejskiego, lokomotywownia oraz punkt zamiany wozkow wagonowych z europejskiego rozstawu toru (1435 mm) na wschodni (1520 mm) i odwrotnie.

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Stacja powstała w XIX w. na drodze ?elaznej moskiewsko-brzeskiej pomi?dzy stacj? ?abinka i stacj? drogi ?elaznej warszawsko-terespolskiej Terespol ^[1]^[2].

Pocz?tkowo dworzec w Brze?ciu Litewskim powstał w 1886 jako jednopi?trowy budynek w stylu neogotyckim po tym, jak wybudowano kolej moskiewsko-brzesk? poł?czon? z warszawsko-terespolsk? drog? ?elazn?. Obiekt zaprojektowali rosyjscy architekci J. Garbunow, W. Lorberg i L. Nikolai ^[3]. Dworzec otwarto 28 maja 1886 w obecno?ci cesarza Aleksandra III). Budynek został zniszczony w czasie I wojny ?wiatowej (1915) przez cofaj?ce si? wojska rosyjskie.

W czasie, gdy Brze?? nale?ał do II Rzeczypospolitej, zbudowano nowe budynki stacyjne. Według wspomnie? wspołczesnych, ?Okazały, biały budynek stacji kolejowej, przebudowany w 1930, miał obszern? głown? sal?. U jej wej?cia, w donicach stały dwie du?e palmy, a podłog? pokrywała barwnie stonowana mozaikowa posadzka. Wn?trze stacji było przyjemne i eleganckie. W rogu sali dla wygody podro?uj?cych mie?cił si? bufet zaopatrzony w lokalne przysmaki. Z dworca wiodły dwa głowne wyj?cia, z frontu na podjazd zasadniczo przeznaczony dla ruchu kołowego, natomiast od tyłu było wyj?cie dla pieszych. Przed frontem dworca, po obu stronach szerokiego placu, stały jednokonne doro?ki. Doro?karze czekaj?cy na pasa?erow drzemali na kozłach, albo w małych grupkach prowadzili ?ywe rozmowy; konie łbami zatopionymi w zawieszonych workach z obrokiem spokojnie posilały si? op?dzaj?c ogonami natarczywe muchy” ^[4].

Głowny budynek dworcowy, uszkodzony w czasie II wojny ?wiatowej, przebudowano w stylu klasycyzmu stalinowskiego w latach 1953?1957, czemu sprzyjał m.in. Kliment Woroszyłow . Na bazie zrujnowanego przedwojennego dworca zbudowano gmach w stylu socrealizmu z dwukondygnacyjn? wie??, na szpicu ktorej znajduje si? czerwona gwiazda. Poło?ony na granicy polsko-sowieckiej dworzec miał by? wizytowk? Kraju Rad. Jak pisze Ryszard Kapu?ci?ski : ?Dworzec w Brze?ciu został kiedy? zbudowany w stylu stalinowskiej architektury pokazowej (brama wjazdowa do Zwi?zku Radzieckiego) ? blichtr, pompa, złocenia marmury. Ale wszystko to przeszło??. Tynki odpadaj?, odrzwia nie chc? si? zamkn??, ?yrandole połamane, poskr?cane, ?lepe” ^[5].

W latach 2000. dworzec w Brze?ciu przeszedł gruntown? rekonstrukcj? (z zachowaniem wszystkich symboli komunistycznych).

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Schemat drog ?elaznych europejskiej cz??ci Rosji (1912) . [dost?p 2023-02-15]. ( ros. ) .
↑ 1860 Карта Шуберта . [dost?p 2023-02-15]. ( ros. ) .
↑ Red. A. A. Voinau [et al.], ?Architektura Belarusi: encyklapedy?ny davednik”, Mi?sk 1993, ISBN 5-85700-078-5 .
↑ Waszczukowna-Kamieniecka Danuta, ?Brze??, niezapomniane miasto”, Londyn 1997, ISBN 0-9531447-0-4 , s. 114?115.
↑ Ryszard Kapu?ci?ski: Na stacji w Brze?ciu . kapuscinski.info. [dost?p 2020-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-16)]. ( pol. ) .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Cele? C. Va?ka Cele? C. , ?Garady Belarusi na starych pa?to?kach” , Mi?sk 1998, s. 62 .
Фотолинии БЧ: Станция Брест-Центральный . ( ros. ) .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Brze?? Centralny w Ogolnopolskiej Bazie Kolejowej ? bazakolejowa.pl
Historia . [dost?p 2009-11-14].

Brze?? Centralny
Linia Baranowicze ? Brze?? (1094,25 km)
Brze?? Wschodni odległo??: 3,43 km		Granica
Linia Brze?? ? Wysokie Litewskie (491,532 km)
		Brze?? Połnocny odległo??: 2,47 km
Linia Chocisław ? Brze?? (491,532 km)
Brze?? Poleski odległo??: 2,707 km

[1] Schemat drog ?elaznych europejskiej cz??ci Rosji (1912) . [dost?p 2023-02-15]. ( ros. ) .

[2] 1860 Карта Шуберта . [dost?p 2023-02-15]. ( ros. ) .

[3] Red. A. A. Voinau [et al.], ?Architektura Belarusi: encyklapedy?ny davednik”, Mi?sk 1993, ISBN 5-85700-078-5 .

[4] Waszczukowna-Kamieniecka Danuta, ?Brze??, niezapomniane miasto”, Londyn 1997, ISBN 0-9531447-0-4 , s. 114?115.

[5] Ryszard Kapu?ci?ski: Na stacji w Brze?ciu . kapuscinski.info. [dost?p 2020-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-16)]. ( pol. ) .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]