Bogufał II ( łac.   Boguphalus II ) lub Boguchwał II (zm. 9 lutego 1253 roku) ? biskup pozna?ski w latach 1242-1253. Przebudował katedr? oraz ofiarował ko?ciołowi pozna?skiemu swoj ksi?gozbior. Zainicjował powstanie Rocznika kapituły pozna?skiej i do swojej ?mierci redagował go. W XVIII i XIX wieku przypisywano mu autorstwo Kroniki wielkopolskiej i wydawano to dzieło pod jego imieniem.

?ycie [ edytuj | edytuj kod ]

Nieznana jest data urodzin Bogufała. Na podstawie imienia przypuszcza si?, ?e był Polakiem i nale?ał do rodu Porajow-Ro?ycow ^[1] . Ju? jako biskup mianował kanonikiem przyszłego biskupa Bogufała III , ktory prawdopodobnie był jego krewnym ^[2] .

U?ywał tytułu magistra, jednak nie wiadomo, gdzie si? kształcił. W 1211 roku został scholastykiem pozna?skim, w 1231 kustoszem i kanonikiem, a w 1242 biskupem pozna?skim. Istnieje wprawdzie dokument datowany na 21 lipca 1240, w ktorym Bogufał wyst?puje ju? jako biskup, jest to jednak po?niejszy falsyfikat ^[3] .

W roku 1244 lub 1245 z jego polecenia rozebrano roma?skie, sp?kane prezbiterium pozna?skiej katedry , rozpoczynaj?c wznoszenie w jego miejscu nowej konstrukcji. W roku 1244 Bogufał odst?pił ksi?ciu Przemysłowi I osad? wokoł nieistniej?cego wspołcze?nie ko?cioła ?w. Gotarda , gdzie powstał lokowany na prawie magdeburskim lewobrze?ny Pozna? . Był rownie? sygnatariuszem aktu lokacji tego miasta. W roku 1246 otrzymał od Przemysła I immunitet wraz z prawem do lokacji osad biskupich na prawie magdeburskim. W roku 1248 był uczestnikiem synodu we Wrocławiu ^[3] .

Zmarł 9 lutego 1253 roku w Solcu koło ?rody Wielkopolskiej , w posiadło?ci biskupow pozna?skich. Jego du?y ksi?gozbior przekazany został bibliotece katedralnej ^[3] .

W Kronice wielkopolskiej jego rz?dy zostały podsumowane zgodnie z owczesnym ideałem pobo?nego biskupa, ktory winien dba? o dobra duchowe i materialne Ko?cioła: rozkoszował si? za? dniem i noc? czytaniem ksi?g Pisma ?wi?tego, ktorych niemały posiadał zbior i wi?cej ni? skarb jaki? nadzwyczaj gor?co miłował. Umieraj?c pozostawił je wszystkie ko?ciołowi pozna?skiemu. Ten błogosławiony biskup w drugim roku swojego episkopatu kazał z powodu jakich? rysow chor ko?cioła pozna?skiego do gruntu, czyli całkowicie, zburzy? i na nowo zbudowa?. ?ył za? na swoim biskupstwie dziesi?? lat i dwadzie?cia sze?? tygodni ^[4] .

Dzieła [ edytuj | edytuj kod ]

Bogufała uznaje si? za inicjatora powstania Rocznika kapituły pozna?skiej . Uchodzi te? za autora pochodz?cych z lat 1231?1253 wpisow w Roczniku ^[5] .

W XVIII i XIX wieku badacze i wydawcy Kroniki wielkopolskiej twierdzili, ?e dzieło to, przynajmniej do roku 1249, było autorstwa Bogufała. Dlatego pod jego imieniem powstały pierwsze wydania i tłumaczenia Kroniki na j?zyk polski. Uczeni XX-wieczni odrzucili tez?, jakoby Boguchwał pozostawił po sobie rozpocz?te ju? dzieło i był autorem znacznej cz??ci zachowanego tekstu Kroniki wielkopolskiej . Według ich bada?, w cz??ci opowiadaj?cej o wydarzeniach sprzed roku 1249 wykorzystano ?rodła z drugiej połowy XIII stulecia, a rozdziały wykraczaj?ce poza granice ?ycia Bogufała nie ro?ni? si? stylistycznie od poprzednich ^[6] .

W napisanej w pierwszej osobie zapisce z 1249 roku, Bogufał zanotował ku pami?ci potomnych swoj proroczy sen, w ktorym jaki? zakonnik miał mu przepowiedzie? ?wypełnienie si?” losow Polski w najbli?szych 25 latach. Tekst ten został wpierw wpisany do Rocznika kapituły pozna?skiej , a nast?pnie przepisany do Kroniki wielkopolskiej , gdzie zachował si? w nieco ro?ni?cych si?, dwoch redakcjach ^[5] . Notatka miała charakter typowej owczesnej zapiski o cudach, sformułowanej jako ?wiadectwo zaprzysi?gane przed s?dem i była prawdopodobnie przepowiedni? dotycz?c? przyszłego zjednoczenia Polski: ^[7]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Wydania Kroniki Wielkopolskiej z Bogufałem jako autorem

• Boguphali II. episcopi Poznaniensis Chronicon Poloniae: cum continuatione Pasconis custodis Posnaniensis. W: Scriptores rerum Silesiacarum, T. 2 . Friedrich Wilhelm Sommersberg (ed.). Wrocław: Michaelus Hubertus, 1730, s. 18-78. ( łac. ) .
• Boguphali. II. de armis et Domo Rosarum Episcopi Posnaniensis Chronicon Poloniae cum Continuatione, a pag. 132. Baszkonis Custodis Pos. . Friedrich Wilhelm Sommersberg (ed.), Jozef Andrzej Załuski (red.). Warszawa: XX. Pijarzy , 1752. ( łac. ) . Brak numerow stron w ksi??ce
• Boguphali II episcopi Posnaniensis Chronicon Poloniae, cum continuatione Basconis custodis Posnaniensis. W: Monumenta Poloniae Historica , T. 2 . Wacław Alexander Maciejowski (ed.), August Bielowski (red.). Lwow: August Bielowski, 1872, s. 467-598. ( łac. ) .

Literatura

• Kronika wielkopolska . Kazimierz Abgarowicz (tł.), Brygida Kurbis (red.). Krakow: Towarzystwo Autorow i Wydawcow Prac Naukowych Universitas, 2010. ISBN  97883-242-1275-0 .
• Brygida Kurbis : Wst?p. W: Kronika wielkopolska . Kazimierz Abgarowicz (tł.), Brygida Kurbis (red.). Krakow: Towarzystwo Autorow i Wydawcow Prac Naukowych Universitas, 2010, s. 7-33. ISBN  97883-242-1275-0 .
• Jacek Maciejewski: Episkopat polski doby dzielnicowej . Bydgoszcz?Krakow: Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2010. ISBN  83-88385-28-3 .
• Maria Starnawska . O składzie społecznym kapituły pozna?skiej w okresie rozbicia dzielnicowego . ?Kwartalnik Historyczny”. 96 (3/4), s. 31-48, 1989. Warszawa: Pa?stwowe Wydawnictwo Naukowe.