Bitwa o Autun

II wojna ?wiatowa , francuskie powstanie narodowowyzwole?cze
Czas	lipiec ? wrzesie? 1944
Miejsce	okolice Autun
Terytorium	Francja
Przyczyna	odwrot wojsk niemieckich z Francji
Wynik	zwyci?stwo Francuzow i Polakow
Strony konfliktu
Wolna Francja   Polska   III Rzesza
Straty
14 zabitych, 14 rannych co najmniej 158 pojmanych
brak wspołrz?dnych

Bitwa pod Autun ? walki stoczone od czerwca do wrze?nia 1944 r. w czasie powstania we Francji w ko?cowym okresie II wojny ?wiatowej w okolicy Autun .

Tło sytuacyjne [ edytuj | edytuj kod ]

We francuskim ruchu oporu ( fr.   Resistance ) działało w czasie II wojny ?wiatowej ok. 40 tys. Polakow, głownie spo?rod Polonii i polskich uchod?cow oraz wojskowych. W wyniku działa? zbrojnych i represji zgin?ło ok. 5 tys. Polakow. Najsilniejszymi organizacjami podziemnymi we Francji były b?d?ce cz??ci? Resistance , Polska Organizacja Walki o Niepodległo?? (POWN) licz?ca ok. 15 tys. członkow oraz Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego we Francji powstały w lutym 1944 r ^[1] , ktorego oddziałem zbrojnym była Polska Milicja Patriotyczna ^[2] , a po?niej 19 i 29 Zgrupowania Piechoty Polskiej ^[2] .

Francuski Komitet Wyzwolenia Narodowego generała Charles'a de Gaulle'a po wyl?dowaniu aliantow w Normandii 6 czerwca oraz na południu Francji w okolicach Marsylii i Tulonu 15 sierpnia 1944 roku uaktywnił komorki francuskiego ruchu oporu. Walka weszła w now? faz?. Zadaniem ruchu oporu było odt?d sparali?owanie transportu wroga, ograniczenie jego ruchu i manewru, niszczenie ?rodkow ł?czno?ci.

Przebieg [ edytuj | edytuj kod ]

Latem 1944 r. Polacy brali szeroki udział w powstaniu we Francji, m.in. w wyzwoleniu szeregu miast w tym: Marsylii, Nicei, Grenoble, Lille, Nimes, Autun i Pary?a ^[3] . Jednym z najbardziej aktywnych oddziałow polskich we francuskim ruchu oporu był Oddział im. Adama Mickiewicza pod dowodztwem mjra Mieczysława Bargiela ps. mjr Roger (według nomenklatury francuskiej 9 batalion im. A. Mickiewicza Zgrupowania Charlot FFI okr?gu ( Francuskie Siły Wewn?trzne ). Oddział powstał w 1942 r. w pobli?u Autun - bazy zaopatrzeniowej w materiały p?dne wojsk niemieckich oraz wa?nego w?zła komunikacyjnego. Do oddziału Bargiela doł?czyły grupy Franciszka Ortowskiego ps. Fernand i Teodora Płonki z grup? je?cow radzieckich . Partyzanci francuscy nazywali Rosjan i Ukrai?cow Kozakami . Oddział, stacjonuj?cy w okolicach Uchon liczył ok. 90 uzbrojonych partyzantow. 15 czerwca partyzantow w rejonie Uchon zaatakowały wojska niemieckie. W walkach zgin?ło 10 partyzantow, kilku było rannych. Przyczyn? ataku Niemcow była nadmierna koncentracja oddziałow le?nych i zbyt długie przebywanie w newralgicznym dla nich terenie. Obok Polakow pod Uchon były dwa oddziały francuskie. W lipcu nast?piła ponowna koncentracja oddziału na wi?kszym obszarze. Oddział rozrosł si? do 600-osobowego batalionu . W połowie lipca batalion wzmogł aktywno?? bojow?. Utrzymywał gros sił w rejonie roz?rodkowania, atakował niewielkimi grupami, wysadzaj?c mosty, utrudniaj?c komunikacj?, prowadz?c działalno?? sabota?ow? w zakładach pracy i kopalniach. 15 sierpnia, po wyl?dowaniu aliantow w Prowansji rozpocz?to ataki na kolumny, posterunki i siedziby hitlerowcow. W pocz?tkach wrze?nia batalion rozpocz?ł działania na drogach odwrotu i ewakuacji wojsk niemieckich. Stosowano taktyk? budowy du?ych zawał le?nych zmuszaj?c Niemcow do postoju. Atakowano zatrzymane kolumny wroga opo?niaj?c ich odwrot, zadaj?c straty w ludziach i sprz?cie.

W dniach 5?6 wrze?nia, na drodze do Autun, 1 kompania pod dowodztwem por. Wincentego Winiarskiego ps. August, wspołdziałaj?c z batalionem FFI oraz z trzema załogami pancernymi 2 pułku grenadierow 1 Dywizji Pancernej francuskiej Armii B , ktore przedarły si? w te okolice, rozbili pod Laizy kolumn? wroga, bior?c 136 je?cow i zdobywaj?c bro?. 9 wrze?nia pluton por. Babskiego, działaj?c nadal w rejonie, po starciu z Niemcami wzi?ł do niewoli 22 je?cow w tym 6 oficerow. Nast?pnie kompania doł?czyła do batalionu, ktory od 8 wrze?nia wszedł do walki o miasto Autun w składzie kilku ugrupowa? bojowych FFI. Miasta broniła trzytysi?czna niemiecka załoga, ktorej z pomoc? szły z południa cofaj?ce si? wojska niemieckie. W odwecie za atak partyzantow na miasto niemiecki dowodca Autun nakazał rozstrzela? 27 zakładnikow. Wieczorem kompanie batalionu zdobyły szkoł? zamienion? przez okupanta w koszary. Miasto zostało zdobyte przez polskich partyzantow. W walce zgin?li dowodca 3. kompanii por. Stanisław Kocik i kilku oficerow oraz kilkunastu szeregowych partyzantow. W Autun walki zako?czyły si? 12 wrze?nia. W tym dniu do Autun po walkach w Normandii, doszła ameryka?ska 83 Dywizja Piechoty . Tego dnia w Autun spotkały si? po raz pierwszy siły alianckie z Normandii i Prowansji. Batalion im. Adama Mickiewicza wyro?nił si? przy zdobywaniu Autun ^[4] . Po wyzwoleniu Autun 9 batalion im. Adama Mickiewicza pozostał w mie?cie zajmuj?c zdobyte koszary. W letnich walkach batalion stracił 14 zabitych i 14 rannych.

Upami?tnienie [ edytuj | edytuj kod ]

Walki o Autun zostały, po 1945 r., upami?tnione na jednej z tablic na Grobie Nieznanego ?ołnierza w Warszawie napisem: ?AUTUN 8 VIII 1944”.

W Grenoble była aktywna Polska Organizacja Wojskowa we Francji ? Batalion Warszawski.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Jozef Urbanowicz [red.] : Mała encyklopedia wojskowa. Tom 2 . Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, s. 658?659, 711.
• Sprawozdanie z pierwszego Walnego Zjazdu Wychod?stwa Polskiego we Francji 17?18 grudnia 1944 . Pary?: PKWN we Francji, 1945, s. 53?54.
• Jan Skowron: Zgrupowanie Piechoty Polskiej 1 Armii Francuskiej ?Ren i Dunaj” ? 1944?1945 . Warszawa: Kombatant nr 6/7, s. 12.
• Kazimierz Sobczak [red.]: Encyklopedia II wojny ?wiatowej . Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975, s. 416,491,770.