Bima

Bima , belmer ( hebr. ‏????‎ dosł. ?podwy?szenie”, ?wie?a”; jid. ‏????‎ bime ) ^[1], almemar ^[2] ( jid. ‏????????‎ , balemer ), w nazewnictwie aszkenazyjskim bałemer , almejmar , a w nazewnictwie sefardyjskim tewa ( hebr. ‏???‎ dosł. ?skrzynia, arka”) ^[1] ? podwy?szone miejsce w centrum synagogi , z ktorego odczytywana jest Tora oraz ksi?gi prorockie i prowadzone s? modlitwy ^[1]^[3]^[4].

Bima w salach jednonawowych oraz dziewi?ciopolowych ma zwykle kształt o?miobocznego podium. W salach z bimami-wie?ami podia te, zazwyczaj kwadratowe, były wbudowane pomi?dzy cztery filary. Dost?p do niej jest zapewniony przez schodki, ulokowane z jednej lub z dwoch stron ^[1]^[5]. W obu przypadkach podia wraz z prowadz?cymi na nie schodkami były otoczone balustradami o ro?nej formie i wykonanymi z ro?nych materiałow ^[6].

Rabini poszczegolnych nurtow judaizmu nie wypracowali jednolitego miejsca sytuowania bimy ^[5]^[4]. Stosowane s? zro?nicowane rozwi?zania architektoniczne ^[1]:

w synagogach sefardyjskich bima jest lokowana pod zachodni? ?cian? głownej sali, naprzeciw szafy ołtarzowej aron ha-kodesz ,
w aszkenazyjskich synagogach ortodoksyjnych bima najcz??ciej umieszczana jest w ?rodkowej cz??ci głownej sali modlitw,
w synagogach reformowanych bima jest lokowana przy ?cianie wschodniej i wraz z szaf? ołtarzow? aron ha-kodesz stanowi jeden zespoł.

Bimy altanowe, otoczone balustrad? i zwie?czone baldachimem, pojawiły si? w drugiej połowie XVI wieku ^[7].

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Eleonora Bergman: Bima . [w:] Polski słownik judaistyczny [on-line]. ?ydowski Instytut Historyczny . [dost?p 2021-10-17]. ( pol. ) .
↑ Almemar. W: Wielki słownik wyrazow obcych . Red. Mirosław Ba?ko. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003-2014. ( pol. ) .
↑ Bima . [w:] Słownik j?zyka polskiego PWN [on-line]. Wydawnictwo Naukowe PWN. [dost?p 2021-10-17]. ( pol. ) .
↑ ^a ^b Lewis N. Dembitz, Kaufmann Kohler, A. W. Brunner: The Jewish encyclopedia; a descriptive record of the history, religion, literature, and customs of the Jewish people from the earliest times to the present day (tom VIII) . Isidore Singer (red.). Nowy Jork: Funk & Wagnalls, 1904, s. 430?431.
↑ ^a ^b bema , [w:] Encyclopædia Britannica [dost?p 2022-09-30] ( ang. ) .
↑ Maria i Kazimierz Piechotkowie: Bramy Nieba Bo?nice murowane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej . Warszawa: Polski Instytut Studiow nad Sztuk? ?wiata i Muzeum Historii ?ydow Polskich POLIN, 2017, s. 316-319. ISBN 978-83-942344-2-3 .
↑ Słownik terminologiczny sztuk pi?knych . Red. Krystyna Kubalska-Sulkiewicz (koordynator), Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota, Margarita Kardasz, Waldemar Baraniewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003. ISBN 83-01-12365-6 .

[żih-1] Eleonora Bergman: Bima . [w:] Polski słownik judaistyczny [on-line]. ?ydowski Instytut Historyczny . [dost?p 2021-10-17]. ( pol. ) .

[Bańko-2] Almemar. W: Wielki słownik wyrazow obcych . Red. Mirosław Ba?ko. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003-2014. ( pol. ) .

[sjp-3] Bima . [w:] Słownik j?zyka polskiego PWN [on-line]. Wydawnictwo Naukowe PWN. [dost?p 2021-10-17]. ( pol. ) .

[The_Jewish_encyclopedia-4] Lewis N. Dembitz, Kaufmann Kohler, A. W. Brunner: The Jewish encyclopedia; a descriptive record of the history, religion, literature, and customs of the Jewish people from the earliest times to the present day (tom VIII) . Isidore Singer (red.). Nowy Jork: Funk & Wagnalls, 1904, s. 430?431.

[Encyclopædia_Britannica-5] bema , [w:] Encyclopædia Britannica [dost?p 2022-09-30] ( ang. ) .

[Piechotkowie-6] Maria i Kazimierz Piechotkowie: Bramy Nieba Bo?nice murowane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej . Warszawa: Polski Instytut Studiow nad Sztuk? ?wiata i Muzeum Historii ?ydow Polskich POLIN, 2017, s. 316-319. ISBN 978-83-942344-2-3 .

[Słownik_terminów-7] Słownik terminologiczny sztuk pi?knych . Red. Krystyna Kubalska-Sulkiewicz (koordynator), Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota, Margarita Kardasz, Waldemar Baraniewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003. ISBN 83-01-12365-6 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]