Bhikku
? nazwa w pełni wy?wi?conego mnicha
buddyjskiego
. W ro?nych krajach buddyjskich nazwa ta mo?e by? odmienna: bhikkhu (
pali
.), bhiksiu, bhiksu, bhikszu, ?ramana. Od tych nazw utworzono ?e?skie odpowiedniki: bhikkhuni (pali.), bhiksiuni, bhiksuni, bhikszuni.
Aby zosta? w pełni wy?wi?conym mnichem/mniszk? najpierw trzeba by? wy?wi?conym na nowicjusza/nowicjuszk?: samanera/samaneri (pali.).
Według szkoły
m?lasarv?stiv?da
pierwszego ni?szego wy?wi?cenia udzielił
Sariputta
, posiadaj?cy rang? opata wy?wi?cił
Sudinn?
na nowicjusza (sze?? lat po
O?wieceniu
Buddy
).
W ro?nych krajach buddyjskich mnisi mog? nosi? ro?ne szaty, przestrzega? nieco odmiennych reguł i pobiera? ro?ne nauki.
Tradycja nakazuje aby ka?dy m??czyzna przynajmniej raz w ?yciu wst?pił do klasztoru i został wy?wi?cony na mnicha. Tradycji tej przestrzegaj? nawet głowy pa?stw np. krol
Tajlandii
Rama X
.
Mnisi nosz? tutaj szafranowe szaty (ciemniejsze barwy s? dla nowicjuszy i preferowane przez szkoły
dhammayuth
,
thu-dong
i ?
tradycji le?nej
”). Bhikkhu przestrzegaj? 227 zasad zgromadzonych w
Bhikkhu Patimokkha
zawartej w
Vinaya Pitace
. Nowicjusze i nowicjuszki przestrzegaj?
Dziesi?ciu Przykaza?
(pali. Dasa Sila).
Mniszki nosz? szaty szafranowe lub ro?owe (
Birma
), a nowicjuszki białe. Przestrzegaj? one 311 zasad zawartych w
Bhikkhuni Patimokha
(
Vinaya Pitaka
).
Wyposa?eniem mnichow i mniszek jest szata (pali. amsa), miska ?ebracza na jałmu?n? i parasol. Mnisi i mniszki utrzymuj? si? z ?ebrow.
Wy?wi?cenie
Mnichem mo?e zosta? ka?dy m??czyzna (o ile wcze?niej nie został wydalony z
sangi
). Ceremonia wy?wi?cenia odbywa si? w klasztorze przed głownym ołtarzem.
Codzienne ?ycie mnicha
Codziennie mnisi troszcz? si? o teren ?wi?tyni, przycinaj? traw?, czyszcz? wn?trza budynkow, modl? si?, ucz? i studiuj? nauki Buddy, bior? udział w ceremoniach i tym podobne rzeczy.
- 4.00 ? mnisi wstaj? i medytuj? przez godzin?, a nast?pnie przez nast?pn? godzin? ?piewaj?
paritta
.
- 6.00 ? nieobuci mnisi wyruszaj? w okolice klasztoru, gdzie lokalna społeczno?? ofiarowuje im jałmu?n?.
- 8.00 ? powrociwszy do ?wi?tyni oddaj? miski z jałmu?n? ludziom ?wieckim pomagaj?cym mnichom w klasztorze, ktorzy przygotuj? z zebranej jałmu?ny ?niadanie. Mnisi w tym czasie modl? si? w ?bot” (budynek, ktory zawiera głowny wizerunek Buddy). W sali kaza? kobiety przygotowuj? talerze z jedzeniem dla mnichow. Kiedy po?ywienie jest gotowe, jedna z kobiet uderza w gong kilka razy, wtedy nadchodz? mnisi. Nowicjusze przynosz? mnichom tacki z jedzeniem. Wszyscy zgromadzeni modl? si? i wykonuj? ?krap” ? dłonie wraz z palcami zł?czone a ciało lekko przykucni?te, pochylone do podłogi) po trzykro?. Dopiero teraz posiłek mo?e si? rozpocz??. Mnisi musz? spo?y? po małej porcji z ka?dego talerzyka, aby ka?dy z ludzi, ktorzy ofiarowali jałmu?n?, otrzymali zasług? (
taj.
bun).
W bardzo du?ych ?wi?tyniach po?ywienie jest gotowane przez mnichow i osoby ?wieckie. Po?ywienie mo?e by? dostarczane podczas ceremonii zbierania jałmu?ny (taj. takbat) lub te? ludzie mog? przynie?? po?ywienie do ?wi?tyni rano, kiedy mnisi si? modl?.
- 11:30 ? mnisi przychodz? do sali głownej i spo?ywaj? pozostało?ci jedzenia z pierwszego posiłku. Zanim jednak zasi?d? do jedzenia, wspolnie modl? si? w j?zyku pali przed wizerunkami Buddy zamieszczonymi w głownej sali. Niektorzy mnisi spo?ywaj? wtedy lekkie drugie ?niadanie. Jest to ostatni stały posiłek jaki mog? zje?? a? do wschodu sło?ca dnia nast?pnego.
W niektorych ?wi?tyniach jak np. w le?nych ?wi?tyniach w okolicach
Isan
, mnisi pod??aj?cy ?buddyjsk? le?n? ?cie?k?” (taj. Phra Thudong) spo?ywaj? posiłek tylko raz dziennie. W ?wi?tyniach gdzie s? nowicjusze lub gdzie mnisi pod??aj? inn? ??cie?k?”, posiłek spo?ywany jest dwa razy dziennie.
Podczas tej modlitwy przed drugim jedzeniem ludzie ?wieccy kl?kaj? przed mnichami i składaj? im ukłon kilkakrotnie. Niektorzy z nich wylewaj? ?wi?t? wod? na podłog? (taj. rot nam). Czynno?ci te wykonuje si? ku pami?ci osob zmarłych, aby i oni otrzymali sw? cz??? zasług. Tak?e kobiety przygotowuj?ce po?ywienie dla mnichow otrzymuj? zasługi. Po modlitwie mnisi spo?ywaj? przygotowane jedzenie. Mnisi siedz? na scenie, ktora jest nieco wy?ej ni? miejsce w ktorym siedz? ludzie ?wieccy. Oznacza to, ?e mnisi maja wy?szy status ni? laicy. Kiedy mnisi ko?cz? po?ywianie si?, nowicjusze zbieraj? talerze i podaj? kobietom. Kobiety spo?ywaj? pozostałe jedzenie lub zabieraj? je do domu.
- 13.00 ? rozpoczynaj? si? lekcje buddyjskich nauk. Niektorzy mnisi mog? ucz?szcza? na zaj?cia szkolne poza ?wi?tyni?. O tej porze nowicjusze i mnisi id? do szkoły lub na uniwersytet by studiowa? Dharm? do około 15.00/16.00. Szkolny autobus zabiera nowicjuszy do szkoły, a po?niej przywozi ich z powrotem do ?wi?tyni wieczorem. Mnisi, ktorzy nie studiuj? medytuj? w tym samym czasie. Po medytacji około 15.00 przychodzi czas na pranie i sprz?tanie ?wi?tyni.
- 18.00 ? rozpoczyna si? dwugodzinna sesja medytacji i modlitw.
- 20.00 ? mnisi rozchodz? si? do swych zaj??.
Oprocz tych obowi?zkow, ka?dy z mnichow odgrywa specyficzn? rol? w codziennym trybie porz?dkowania i utrzymania w czysto?ci ?wi?tyni i jej otoczenia.
Odnowienie linii wy?wiece? mniszek
Wraz z rozprzestrzenianiem si? buddyzmu
therawady
z
Indii
na
Sri Lank?
, nast?pnie do
Birmy
, Tajlandii,
Laosu
i
Kambod?y
, pojawiały si? w tych krajach zakony zarowno mnichow, jak i mniszek. Jednak z upływem czasu w wyniku najcz??ciej wojen zacz?ła zanika? tradycja wy?wi?cania mniszek. Z upływem wiekow coraz mniej pojawia si? wzmianek o mniszkach. W Indiach, po zniszczeniu wa?nych centrow klasztornych przez muzułmanow, buddyzm uległ naporowi
hinduizmu
, na Sri Lance zakon mniszek uległ zniszczeniu podczas wojny z
Choalianami
w 1017 roku. Podobnie było w Birmie, ktora od najazdu
Chi?czykow
w 1298 roku przez wiele wiekow była rz?dzona przez wielu władcow czasami przeciwnych buddyzmowi, a? do wojen w latach 1824, 1852, i 1885 kiedy to zacz?li rz?dzi? Brytyjczycy. Tak zatem wygasła w mroku dziejow tradycja wy?wi?cania mniszek. Jednak kobiety domagały si? aby odtworzy? tradycj? mimo gło?nego sprzeciwu konserwatywnych mnichow. Pierwsze proby podj?to na Sri Lance.
Catherine de Alwis
wyjechała do Birmy i otrzymała tam ni?sze ?wi?cenia jako samaneri (nowicjuszka). W 1903 roku powrociła na Sri Lank? i utworzyła zgromadzenie nowicjuszek
Dasa Sila Mata
(Matki Dziesi?ciu Przykaza?). Nie były to jednak w pełni wy?wi?cone mniszki a społecze?stwo i konserwatywni mnisi nie byli im przychylni. Nowicjuszki cierpiały brak akceptacji oraz bied?.
Podejmowano tak?e nie?miałe proby w Birmie w latach 1950 (przez czcigodnego
Mahasi Sayadaw
) i 1970 (przez
Sayagyi U Ba Khin
) jednak dla kobiety dost?pne były jedynie ni?sze ?wi?cenia. W Tajlandii stworzono
Nun Institution of Thailand
przy ?wi?tyni
Wat Bovorn Nives
, gdzie samaneri (nowicjuszki) mogły studiowa? i osi?gn?? dziewi?ty stopie?
Parien
(najwy?szy poziom edukacyjny mnicha), lecz wci?? nie mogły by? mniszkami.
Ta sytuacja trwała do lat 90., gdy czcigodny
Pandit Narawala Dhammaratana Thero
studiuj?c zakony mniszek w Chinach odkrył, ?e tamtejsza tradycja wy?wi?ce? została zapocz?tkowana przez bhikkhuni z
Anuradhapury
na Sri Lance w 429 roku ery zachodniej. Zgromadził on wokoł siebie post?powych mnichow i
8 grudnia 1996
doprowadził do wy?wi?cenia 11 Dasa Sila Mata na bhikkhuni. Ceremonia odbyła si? w ?wi?tyni
Saranath
w Indiach, prowadzona przez therawadi?skich mnichow w obecno?ci czcigodnego M.
Vipulasary
, przewodnicz?cego ?
Parama Dhamma Chetiya Pirivena
” i prezesa ?
Mahabodhi Society
” oraz przedstawicieli ?
World Sangha Council
”, ?
Sakyadhita International Organisation of Buddhist Women
” i korea?skich mniszek. Wy?wi?cone w Saranath mniszki powrociły na Sri Lank? by tam, 12 marca 1998 wy?wi?ci? 23 Dasa Sila Mata na bhikkhuni. W lutym 2002 roku w Tajlandii odbyła si? ceremonia wy?wi?cenia nowicjuszek na mniszki, poprowadzona przez mniszk? ze Sri Lanki w obecno?ci tajskiego mnicha.
Dzi?ki staraniom kobiet, post?powych mnichow i ludzi ?wieckich tradycja wy?wi?cania bhikkhuni została odnowiona. Kobiety znowu mog? si? cieszy? pełni? praw religijnych. Jest to dowod, ?e kobiety i m??czy?ni s? rowni i krocz?c t? sam? ?cie?k? mog? osi?gn?? to samo o?wiecenie.
Reguły zakonne
pochodz? w
mahajanie
rownie? z
Winaja Pitaki
, tj. z
Pr?timok?a
? zbioru zasad (dosł. ?ku wyzwoleniu”; Pr?ti z
sanskrytu
znaczy ?ku” a mok?a ?wyzwolenie”). Pr?timok?a przekazywana była w nieprzerwanym ustnym przekazie z nast?puj?cych tradycji:
Therav?da
Winaja,
Mah?s??ghika
Winaja,
Mah???saka
Winaja,
Dharmaguptaka
Winaja,
Sarv?stiv?da
Winaja, and the
M?lasarv?stiv?da
Winaja
[1]
. Therav?da Winaja nieprzerwanie przekazywana jest do dzi? i przestrzegana w krajach
buddyzmu
therawady
głownie takich regionow jak
Birma
,
Cejlon
,
Tajlandia
i
Indie
. Mahajana natomiast utrzymuje nast?puj?ce przekazy:
Obecnie Pr?timok?y przestrzega si? rownie? w pozostałych regionach ?wiata w małych odosobnionych wspolnotach, np. w
Europie
,
Ameryce Połnocnej
i
Australii
, cho? rzadziej zakłada si? tam
klasztory
buddyjskie.
Reguły zakonne z m?lasarv?stiv?dy dotycz? m??czyzn i kobiet i dziel? si? na:
- pełne ?luby zakonne dla m??czyzn (
sanskryt
. bhiksu;
tyb.
gelong)
- pełne ?luby zakonne dla kobiet (sanskryt. bhiksuni; tyb. gelongma)
- ?luby zakonne dla kobiet (sanskryt. siksamana; tyb. gelopma)
- nowicjaty zakonne dla m??czyzn (sanskryt. sramanera; tyb. getsul)
- nowicjaty zakonne dla kobiet (sanskryt. sramanerika; tyb. getsulma)
- ↑
Keown, Damien.
Dictionary of Buddhism.
; s. 220; Oxford University Press; 2003.