한국   대만   중국   일본 
Bazylika archikatedralna ?w. Stanisława Kostki w Łodzi ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Bazylika archikatedralna ?w. Stanisława Kostki w Łodzi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bazylika archikatedralna
?w. Stanisława Kostki w Łodzi
A/112 z dnia 20.01.1971 [1]
ko?cioł parafialny , archikatedra ,
bazylika mniejsza
Ilustracja
Łodzka bazylika archikatedralna
Pa?stwo

  Polska

Wojewodztwo

  łodzkie

Miejscowo??

Łod?

Wyznanie

katolickie

Ko?cioł

rzymskokatolicki

Parafia

archikatedralna ?w. Stanisława Kostki w Łodzi

Bazylika mniejsza
? nadaj?cy tytuł

od 1989
papie? Jan Paweł II

Wezwanie

?w. Stanisława Kostki

Wspomnienie liturgiczne

18 wrze?nia

Poło?enie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Bazylika archikatedralna św. Stanisława Kostki”
Poło?enie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika archikatedralna św. Stanisława Kostki”
Poło?enie na mapie wojewodztwa łodzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika archikatedralna św. Stanisława Kostki”
Ziemia51°44′55,75″N   19°27′34,59″E / 51,748819   19,459608
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Wn?trze archikatedry łodzkiej
Ołtarze
Ołtarz głowny
Ołtarz boczny
Ołtarz boczny
Katedra noc?

Bazylika archikatedralna ?w. Stanisława Kostki w Łodzi ? rzymskokatolicki ko?cioł parafialny wybudowany w latach 1901?1912 [2] , znajduj?cy si? przy ulicy Piotrkowskiej 265 w Łodzi .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Komitet budowy powołano w 1895 [3] , w jego skład weszli najwi?ksi łodzcy fabrykanci: Juliusz Teodor Heinzel , Edward Herbst , Juliusz Kunitzer , Jozef Richter i Adolf Hoffrichter . Około 1897 władze miasta przeznaczyły cz??? placu Szpitalnego pod budow? nowej (trzeciej w kolejno?ci powstania) katolickiej ?wi?tyni [2] . Ogłoszony w 1898 [3] konkurs na projekt wygrała firma ?Wende i Zarske” [3] [4] prowadzona przez Johannesa Wende i Adolfa Zarske , ktorzy zatrudnili do wspołpracy wowczas mało znanego architekta Emila Zillmanna . Nie jest znany stopie? zaanga?owania Zillmanna w realizacj? projektu [4] . Mimo i? w latach 70. XX w. przypisywano mu wył?czne autorstwo projektu budynku [2] [4] , to wspołcze?nie uznaje si? Johannesa Wende i Adolfa Zarske jako pełnoprawnych wspołautorow [4] . W 1900 oznaczenia działki pod budow? dokonało biuro pomiarow Zdzisława Kułakowskiego i Mikołaja Tr?bczy?skiego [2] . Do pierwotnego projektu poprawki, maj?ce na celu powi?kszenie rozmiarow ko?cioła, wprowadzili Jozef Pius Dzieko?ski , Sławomir Odrzywolski-Nał?cz i Stefan Szyller . Wn?trze zaprojektował wiede?ski architekt Zygfryd Stern. Piecz? nad budow? sprawowali architekci: Kazimierz Sokołowski , a od 1909 Kazimierz Stebelski [2] .

Kamie? w?gielny po?wi?cił 16 czerwca 1901 [2] [3] arcybiskup warszawski Wincenty Cho?ciak-Popiel [3] . Budynek ko?cioła wybudowano w latach 1901?1912 [2] z nieotynkowanej jasno?ołtej cegły (w tzw. stylu Rohbau ). 10 grudnia 1920 ko?cioł ?w. Stanisława Kostki został podniesiony przez papie?a Benedykta XV do rangi katedry a 15 pa?dziernika 1922 katedra została konsekrowana przez biskupa Wincentego Tymienieckiego [3] .

W 1941 r. ?wi?tynia została ograbiona przez okupanta, zamieniona na magazyn wojskowy, a w jej krypcie urz?dzono hodowl? pieczarek [5] .

Trojnawowa bazylika wzorowana jest na niemieckiej Ulmer Munster . Archikatedra łodzka jest najwy?szym budynkiem Łodzi (ma 104,5 m wysoko?ci) [6] i jednym z najwy?szych ko?ciołow w Polsce .

Kalendarium [ edytuj | edytuj kod ]

  • 1895: zawi?zanie komitetu budowy ko?cioła parafialnego [3] .
  • 16 czerwca 1901: arcybiskup warszawski Wincenty Cho?ciak-Popiel po?wi?cił kamie? w?gielny
  • 1911: na dobudowanej obok ko?cioła dzwonnicy zawieszono dzwon ?Zygmunt” , ktory był darem mieszka?cow Łodzi.
  • 1920: ko?cioł stał si? katedr? [3] .
  • 1922: ?wi?tynia została konsekrowana przez bp. Wincentego Tymienieckiego , pierwszego ordynariusza diecezji łodzkiej i dotychczasowego proboszcza parafii [3] .
  • 1927: dobudowano wie?? (hełm wie?y wg projektu arch. J. Kabana [7] ) i przewieszono dzwon ?Zygmunt”.
  • 1935?1936: wybudowano krypt? w podziemiach katedry, gdzie spoczywaj? szcz?tki biskupow łodzkich .
  • 9 listopada 1941: ograbiona przez Gestapo z wszelkich kosztowno?ci i szat liturgicznych i zamieniona na składy wojskowe.
  • 1945: (po wyzwoleniu Łodzi) usuni?to zniszczenia i odrestaurowano głowny ołtarz .
  • 11 maja 1971: spłon?ł dach; natychmiast przyst?piono do odbudowy.
  • 1972: 16 grudnia otwarto j? ponownie.
  • 1977: poło?ono granitow? posadzk? i stopnie przed prezbiterium oraz wyposa?ono je w ołtarz soborowy i stalle kanonickie, zamontowano tak?e 58-głosowe organy (poprzednie zostały zniszczone przez po?ar).
  • 13 czerwca 1987 r. katedr? nawiedził Jan Paweł II .
  • 1989: przyznanie przez papie?a Jana Pawła II łodzkiej katedrze tytułu bazyliki mniejszej
  • 1991: wykonano remont frontonu katedry.
  • 1992: papie? Jan Paweł II utworzył archidiecezj? łodzk? i ?wi?tynia zyskała miano archikatedry.
  • 18 wrze?nia 2011: na tymczasowej dzwonnicy zawieszono nowy dzwon łodzkiej katedry ?Serce Łodzi” [8] .
  • 1 czerwca/10 czerwca 2012: 1 czerwca dzwon ?Serce Łodzi” został wci?gni?ty na wie?? katedry [9] . 10 czerwca w dniu ?wi?ta Eucharystii dzwon zabił po raz pierwszy na wie?y [10] .

Organy [ edytuj | edytuj kod ]

Instrument został wybudowany na miejscu organow Dominika Biernackiego , ktore uległy zniszczeniu w po?arze katedry (rok 1971). Instrument ufundowały episkopaty Niemiec i Austrii [11] .

Dyspozycja organow

Manuał I Manuał II Manuał III Manuał IV Pedał
Hauptwerk Positiv Schwellwerk Brustwerk
1. Prinzipal 16' 1. Koppel 8' 1. Rohrdegeckt 16' 1. Salicional 8' 1. Prinzipal 32' *
2. Prinzipal 8' 2. Quintadena 8' 2. Prinzipal 8' 2. Holzflote 4' 2. Prinzipal 16'
3. Amorosa 8' 3. Praestant 4' 3. Flute harm. 8' 3. Prinzipal 2' 3. Subbass 16'
4. Gemshorn 8' 4. Blockflote 4' 4. Gamba 8' 4. Quinte 1 1/3' 4. Oktavbass 8'
5. Octave 4' 5. Nasat 2 2/3' 5. Viola celeste 8' 5. Cimbel 3x 1/2' 5. Ged. flote 8'
6. Rohrflote 4' 6. Schwegel 2' 6. Weitprinzipal 4' 6. Vox humana 8' 6. Choralbass 4'
7. Quinte 2 2/3' 7. Terz 1 3/5' 7. Dulzflote 4' 7. Rohrpfeife 2'
8. Oktave 2' 8. Flageolett 1' 8. Waldflote 2' 8. Basszink 3x 5 1/3'
9. Cornett 5x 8' 9. Scharff 4x 2/3' 9. Terzsept. 1 3/5' + 1 1/7' 9. Mixtur 5x 2 2/3'
10. Grossmixtur 5x 2' 10. Holzdulzian 16' 10. Fourniture 5x 1 1/3' 10. Bombarde 32'
11. Kleinmixtur 4x 1' 11. Cromorne 8' 11. Basson 16' 11. Posaune 16'
12. Trompete 16' 12. Trompete 8' 12. Trompete 8'
13. Trompete 8' 13. Franz. oboe 8' 13. Clarine 4'
14. Clairon 4'

Dzwony [ edytuj | edytuj kod ]

Na dzwonnicy wisz? 4 dzwony [12] [13]

Dane dzwonow [14] :
Waga (kg) Ton uderzeniowy Rok odlania Odlewnia
Najwi?kszy dzwon ?Serce Łodzi” ~2500 kg cis’ 2011 Ludwisarnia Felczy?skich , Taciszow
Du?y dzwon ~1900 kg cis’(+) XX w. Bohler, Kapfenberg
?redni dzwon ~1100 kg e’ XX w. Bohler, Kapfenberg
Mały dzwon ~650 kg g’ XX w. Bohler, Kapfenberg


Galeria [ edytuj | edytuj kod ]

  • Bazylika archikatedralna (zdjęcie arch.)
    Bazylika archikatedralna (zdj?cie arch.)
  • Widok z tyłu
    Widok z tyłu
  • Elewacja południowa
    Elewacja południowa
  • Organy
    Organy
  • Witraż
    Witra?
  • Dzwon Serce Łodzi
    Dzwon Serce Łodzi
  • Pomnik Jana Pawła II
    Pomnik Jana Pawła II

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

  Zobacz te? kategori?: Pochowani w bazylice archikatedralnej ?w. Stanisława Kostki w Łodzi .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Rejestr zabytkow nieruchomych ? wojewodztwo łodzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa , 31 marca 2024 [dost?p 2010-05-13] .
  2. ↑ a b c d e f g Rynkowska 1970 ↓ , s. 178?179.
  3. ↑ a b c d e f g h i Zarys historii łodzkiej Archikatedry .
  4. ↑ a b c d Andrzej   Grzegorczyk , Johannes Wende ? budowniczy z miasta bawełny , ? Rocznik Białostocki ” (20), 2016, s. 54?56 [dost?p 2021-04-01] .
  5. ↑ M. Budziarek : Katedra przy Adolf Hitlerstrasse . Warszawa: 1984, s. 71-72. ISBN  83-211-0460-6 .
  6. ↑ Katedra Lodz: Katedra z zewn?trz . [dost?p 2009-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-12)]. ( ang. ) .
  7. ↑ Krzysztof   Stefa?ski , Bła?ej   Ciarkowski , Modernizm w architekturze Łodzi XX wieku , Łod?: Dom Wydawniczy Ksi??y Młyn , 2018, s. 50 .
  8. ↑ Dzwon Serce Łodzi . katedra.lodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-27)]. .
  9. ↑ Na wie?? archikatedry powrocił dzwon. Serce Łodzi zast?piło Zygmunta . lodz.naszemiasto.pl, 2012-06-01. [dost?p 2012-06-11].
  10. ↑ Serce Łodzi [online], O?rodek Edukacji Europejskiej i Regionalnej, 18 czerwca 2012 [dost?p 2023-09-28] ( pol. ) .
  11. ↑ Łod? (Bazylika archikatedralna ?w. Stanisława Kostki) [online], musicamsacram.pl [dost?p 2021-03-20] .
  12. ↑ Katedra ? Parafia ?w. Stanisława Kostki ? SERCE ŁODZI ? DZWON, KTORY Ł?CZY ŁODZIAN [online], katedra.lodz.pl [dost?p 2021-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-09] .
  13. ↑ ŁOD? KATEDRA DZWON ?SERCE ŁODZI” O MASIE 2500kg 2012 [online], Firma Szydlak [dost?p 2021-03-20] ( pol. ) .
  14. ↑ Dzwony w Wie?ach Polski #27 ? Dzwony Łodzi i Okolic - Dzwony Katedry w Łodzi [online], 31 grudnia 2017 .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Miejsca kultu wielokulturowej Łodzi
Judaistyczne
Prawosławne
Protestanckie
Rzymskokatolickie
Starokatolickie

Bazyliki mniejsze w Polsce
Archikatedry
Katedry
Konkatedry
Kolegiaty
Klasztorne
Poklasztorne
Pozostałe
?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bazylika_archikatedralna_?w._Stanisława_Kostki_w_Łodzi&oldid=73042009 ”