Bazyli Kuc
(ur.
31 marca
1897
w
Ku?kach
, zm.
17 listopada
1944
w
Pawłodarze
) ? białoruski działacz polityczny okresu
II RP
, poseł na
Sejm III kadencji
z listy
BBWR
, członek Rady Głownej
Centralnego Towarzystwa Organizacji i Kołek Rolniczych
od
1934
roku
[1]
.
Uko?czył szkoł? rzemie?lnicz? w
Petersburgu
, po?niej wszedł na ?cie?k? kariery wojskowej (Szkoła Kadetow w
Kazaniu
). W latach 1915?1918 walczył w armii rosyjskiej, w 1918 pojmany i skazany na ?mier? przez bolszewikow w
Piotrogrodzie
, zbiegł by walczy? w białej gwardii. Corka Bazylego, Stanisława, wiele lat po?niej opowiedziała o jego ucieczce:
"Siedział w kazamatach. Na drzwiach celi karteczka z jego nazwiskiem. A wyrok ?mierci wykonywany był tak, ?e w ?rodku nocy wyprowadzali strace?ca nad rzek?, strzelali i ciało wpadało do wody. Wi?zienny stra?nik, ktory pilnował tatusia, miał to samo nazwisko. Zlitował si? i mowi: "Ja oddam strzał, ty wpadniesz do rzeki i je?li tylko umiesz pływa?, uciekniesz". Po jakim? czasie tatu? wrocił do Kuciek"
[2]
.
W 1921 osiadł w
Polsce
, w
powiecie Woło?yn
, gdzie prowadził własne gospodarstwo. Przez kilka kadencji piastował urz?d wojta
gminy Traby
, zapisał si? jako fundator licznych szkoł ludowych i stypendiow dla uzdolnionej młodzie?y białoruskiej (na ktore przeznaczał własn? diet? poselsk?). Był prezesem Kasy Stefczyka w powiecie woło?y?skim.
W 1929 roku został odznaczony Br?zowym
Krzy?em Zasługi
za dokonania
"na polu pracy społecznej i samorz?dowej"
[3]
.
W latach 1930?1935 sprawował mandat z listy
BBWR
z okr?gu
Lida
(nr 62), w Sejmie II kadencji (1928?1930) pełnił funkcj? zast?pcy posła z tego samego okr?gu.
W 1939 mianowano go komisarzem terenowej obrony cywilnej, po
wkroczeniu Armii Czerwonej na Nowogrodczyzn?
został aresztowany przez
NKWD
i zesłany do
Republiki Komi
, gdzie zajmował si? wydobywaniem ropy naftowej.
Zwolniony w wyniku układu Sikorski-Majski, pełnił funkcj? m??a zaufania Delegatury Ambasady Polskiej w
Pawłodarze
. W 1943 aresztowany i skazany na 10 lat wi?zienia, zwolniony do domu w czerwcu 1944 na par? miesi?cy przed ?mierci?.
- ↑
Sprawozdanie Centralnego Towarzystwa Organizacyj i Kołek Rolniczych w Warszawie za 1934/5 Rok, Warszawa 1935, s. 17.
- ↑
Szymon Kozica:
Wasze Kresy: Tatusia aresztowali natychmiast
. 2015-08-09. [dost?p 2023-11-12].
(
pol.
)
.
- ↑
Hołd zasłudze
. ??ycie Nowogrodzkie: tygodnik po?wi?cony sprawom wojewodztwa nowogrodzkiego”. Nr 273, s. 3, 4 pa?dziernika 1929.
- (red.
Andrzej Ajnenkiel
),
Historia sejmu polskiego. Tom II
, Warszawa 1989
- (red. naukowa
Andrzej Krzysztof Kunert
),
Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919?1939. Słownik biograficzny. Tom III
,
Wydawnictwo Sejmowe
, Warszawa 2005
- Krystyna Gomołka,
Białorusini w II Rzeczypospolitej
, Gda?sk 1992