Rzeszowski Batalion Obrony Narodowej (batalion ON ?Rzeszow”) ? pododdział piechoty Wojska Polskiego II RP .

Formowanie i zmiany organizacyjne [ edytuj | edytuj kod ]

Dwukompanijny batalion został sformowany w Rzeszowie i Ła?cucie na podstawie zarz?dzenia L.dz. 1135/Tjn. ON Ministra Spraw Wojskowych z 6 kwietnia 1938 , w składzie Podkarpackiej Brygady ON . Na podstawie zarz?dzenia L.dz. 1735/Tjn. ON Ministra Spraw Wojskowych z 2 lipca tego roku przyst?piono do formowania 3 kompanii w Le?ajsku . Wiosn? 1939 pododdział przeformowany został na etat batalionu ON typ I .

Jednostk? administracyjn? i mobilizuj?c? dla Rzeszowskiego batalionu ON był 17 Pułk Piechoty w Rzeszowie.

Od lipca 1939 batalion wraz z macierzyst? Podkarpack? Brygad? Obrony Narodowej wszedł w skład formowanego Pododcinka Obronnego Nr 3 ?Sanok”. 27 sierpnia w zwi?zku z mobilizacj? alarmow? Rzeszowski Batalion ON został podporz?dkowany dowodcy 3 Brygady Gorskiej Strzelcow powstałej z przemianowania Pododcinka Nr 3 ?Sanok” ^[1] . W trakcie mobilizacji pod wzgl?dem materiałowym uzyskał uzupełnienia z 17 Pułku Piechoty w Rzeszowie. Podczas mobilizacji młodsza kadra dowodcza i młodsi rezerwi?ci zostali wycofani z batalionu celem mobilizacji do jednostek liniowych. Uzupełniono batalion ochotnikami od lat 17 po przeszkoleniu w Przysposobieniu Wojskowym i starszymi rezerwistami do lat 42. Cz??? młodszych oficerow i podoficerow zast?piono starszymi oficerami rezerwy i stanu spoczynku. Batalion etatowo liczył ok. 400 ?ołnierzy i posiadał bro? starego typu francusk? w postaci kb, rkm i ckm. Do broni francuskiej posiadano niezbyt du?? ilo?? amunicji, granatow r?cznych wystarczyło po 15 na dru?yn? ^[2] .

Obsada personalna [ edytuj | edytuj kod ]

Obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku ^{[3] [4]   [a]} :

• dowodca batalionu ? mjr Tadeusz Jan Och?duszko (*) ^[b]
• dowodca 1 kompanii ON ?Rzeszow” ? por. kontr. Marian Kazimierz Pobo?niak (*) ^[b]
• dowodca 2 kompanii ON ?Ła?cut” ? kpt. adm. (piech.) Stanisław Juliusz Kwak (*) ^[b]
• dowodca 3 kompanii ON ?Le?ajsk” ^[7] ? kpt. Stanisław Sani?ski

Rzeszowski batalion ON w kampanii wrze?niowej [ edytuj | edytuj kod ]

W kampanii wrze?niowej 1939 walczył w składzie 3 Brygady Gorskiej Strzelcow . W Rzeszowie nast?piła koncentracja batalionu, ktory otrzymał dodatkowe rkm wz. 1915 dla ka?dej dru?yny strzeleckiej. Rano 29 sierpnia batalion ON ?Rzeszow” transportem kolejowym został przewieziony ze stacji Rzeszow Staroniwa do Iwonicza , gdzie przybył w godzinach południowych. Nast?pnie pomaszerował do Iwli , sk?d udał si? do Myscowej . Batalion ugrupowany został jako odwod w Myscowej, na południe od ?migrodu dla sektora ?Przeł?cz Dukielska”. Został podporz?dkowany dowodcy 2 pułku piechoty KOP ?Karpaty” ppłk. Janowi Zachodnemu. Od 30 sierpnia do 2 wrze?nia wykonywał prace fortyfikacyjne na odcinku ?Krempna”.

3 wrze?nia na rozkaz ppłk. Jana Zachodnego po długim marszu w terenie gorskim 1 kompania ON ?Rzeszow” (bez plutonu) dokonała wypadu na rejon Huty Pola?skiej , zaj?tej przez pododdział słowacki. Po krotkiej walce rano 3 wrze?nia odrzucono piechot? słowack? za granic? pa?stwa. Zdobyto 3 rkm, 16 kbk, zabito 2 i ci??ko raniono 3 wrogow. 5 wrze?nia o godz.3.30 3 kompania ON ?Le?ajsk” wzmocniona plutonem 1 kompanii wykonała natarcie na wzgorza 664 D?bi Wierch i 670 Czeremcha , natarcia zako?czyły si? niepowodzeniem, poległ kpt. Stanisław Sani?ski.

Noc? 6/7 wrze?nia batalion ON ?Rzeszow” zluzował na odcinku ?Krempna” Jasielski Batalion ON , rozwijaj?c si? na odcinku od południowego stoku wzg. 621 do wzg. 705 Kolanin . Rano 7 wrze?nia batalion zaj?ł wskazane pozycje. Ok. godz.15.00 jedna z kompanii batalionu ON ?Jasło” została zaatakowana w ?ydowskim przez niemieck? grup? bojow? z 1 Dywizji Gorskiej i odrzucona do Krempnej. Oddział niemiecki zaj?ł Hut? Krempsk? i podeszły do drewnianego mostu na Wisłoce . Przeprowadzony na rozkaz ppłk. Jana Zachodnego kontratak 1 i 2 kompanii odrzucił nieprzyjaciela od mostu, ktory spalono ^[8] . O godz. 18.00 niemieccy strzelcy gorscy zaatakowali pozycje batalionu, natarcie odparto. Na pozycje batalionu artyleria niemiecka otworzyła silny ostrzał. Po nawale ogniowej niemieckiej artylerii, o zmroku niemiecka piechota gorska ponowiła natarcie przełamuj?c obron? batalionu mi?dzy Krempn?, a Kotaniem. 1 kompania ON ?Rzeszow” i 2 kompania ON ?Ła?cut” poszły w rozsypk?, odci?ta została 3 kompania ON ?Le?ajsk”. Kompanie 1 i 2 wycofały si? w kierunku wsi K?ty , mjr Tadeusz Och?duszko w K?tach zebrał ponad 100 ?ołnierzy z batalionu. Obsadził nimi południowe stoki wzg. 566 Grzywacka , zamykaj?c drog? K?ty-?migrod. 8 wrze?nia ok. godz. 9.00 stanowiska batalionu zostały ostrzelane przez niemieck? artyleri?, po czym nast?piło natarcie niemieckiej piechoty gorskiej, ktore odparto. Ze wzgl?du na gro?b? okr??enia batalion wycofał si?. Wycofuj?ce si? po trasie ?migrod - Dukla w rejonie ?migrodu Starego resztki batalionu udały si? do Iwli, tam we wsi Łysa Gora zostały zaatakowane przez oddział niemiecki. Zostały rozproszone, wycofały si? do wsi Rogi , sk?d rozkazem skierowane zostały do Zagorza koło Sanoka .

9 wrze?nia rano resztki Rzeszowskiego batalionu ON licz?ce niespełna 100 ?ołnierzy zaj?ły stanowiska obronne na prawym brzegu rzeki Osławy . 10 wrze?nia przeszły na pozycj? pod Ustrzykami Dolnymi . Dalszy odwrot, to 11 wrze?nia Stary Sambor , Wołcza koło Turki . Tam 13 wrze?nia z resztek rozbitych batalionow ON, utworzono II batalion kpt. Władysława Bochenka, improwizowanego 3 Pułku Strzelcow Gorskich mjr. Wacława Majchrowskiego. Batalion wzi?ł udział w akcji zaczepnej 3 BGS pod Starym Samborem przeciwko niemieckiej 57 Dywizji Piechoty . 19 wrze?nia II batalion 3 psg przekroczył granic? w?giersk? na Przeł?czy U?ockiej ^[9] .

Obsada personalna we wrze?niu 1939 ^[10] [ edytuj | edytuj kod ]

• dowodca - mjr Tadeusz Och?duszko
  • adiutant - ppor. rez. Zygmunt Witkowski, od 8 IX 1939 ? ppor. rez. Ignacy Gajdek
  • oficer płatnik - ppor. rez. Władysław Kuszy?ski
  • oficer ?ywno?ciowy - ppor. rez. Edward Koczela
  • lekarz - ppor. rez. lek. Izydor Beier

• oddział karabinow maszynowych
  • dowodca ? por. rez. Mieczysław Karol Marcinkiewicz

• 1 kompania ON ?Rzeszow”
  • dowodca kompanii ? por. kontr. Marian Kazimierz Pobo?niak
    • dowodca I plutonu ? ppor. rez. Jozef Stefan Patryn
    • dowodca II plutonu ? ppor. rez. Ignacy Gajdek
    • dowodca III plutonu ? por. rez. Tadeusz Mieczysław Rudnicki
    • szef kompanii ? st. sier?. Jakub Janiak

• 2 kompania ON ?Ła?cut”
  • dowodca kompanii ? kpt. Stanisław Juliusz Kwak
    • dowodca I plutonu ? por. rez. mgr Zdzisław Zenon Gutteter
    • dowodca II plutonu ? ppor. rez. Piotr Lew
    • dowodca III plutonu ? ppor. rez. Mieczysław Feliks Sadowy
    • szef kompanii ? sier?. Jan Hałas

• 3 kompania ON ?Le?ajsk”
  • dowodca kompanii ? kpt. Stanisław Sani?ski
    • dowodca I plutonu ? por. rez. Bolesław Kisielewicz
    • dowodca II plutonu ? ppor. rez. Tadeusz Karasi?ski
    • dowodca III plutonu ? ppor. rez. Andrzej Kaczor
    • szef kompanii ? sier?. Jan Flak

Uzbrojenie (stan na 27.08.1939 r.) ^[7] [ edytuj | edytuj kod ]

• 2 ci??kie karabiny maszynowe Hotchkiss
• 27 r?cznych karabinow maszynowych Chauchat
• 380 karabinow Berthier
• 27 garłaczy Viven-Bessieres (VB)

Odznaczeni Krzy?em Walecznych za kampani? wrze?niow? 1939 ^[11] [ edytuj | edytuj kod ]

• strz. Franciszek Czekaj (nr 29770) ? 1 Kompania ?Rzeszow”
• por. Ignacy Gajdek (nr 29824) ? 1 Kompania ?Rzeszow”
• sier?. Jan Hałas (nr 29862) ? 2 Kompania ?Ła?cut”
• chor. Jakub Janiak (nr 29603) ? 1 Kompania ?Rzeszow”
• kpr. Walenty Krupa (nr 29972) ? 1 Kompania ?Rzeszow”
• strz. Sebastian Łyko (nr 30030) ? 3 Kompania ?Le?ajsk”
• kpt. Jozef Patryn (nr 30137) ? 1 Kompania ?Rzeszow”
• kpt. Marian Pobo?niak po raz 1 i 2 (nr 31630) ? 1 Kompania ?Rzeszow”
• strz. Julian Porada (nr 30175) ? 1 Kompania ?Rzeszow”
• kpt. Stanisław Sani?ski po raz 1 i 2 (nr 31755) ? 3 Kompania ?Le?ajsk”
• strz. Stanisław Sewerniak (nr 30223) ? 1 Kompania ?Rzeszow”
• st. strz. Franciszek Witkowski (nr 30369) ? Dowodztwo Rzeszowskiego Batalionu Obrony Narodowej
• por. Zygmunt Witkowski (nr 30371) ? Dowodztwo Rzeszowskiego Batalionu Obrony Narodowej

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Kazimierz K.   Pindel   Kazimierz K. , Obrona Narodowa 1937-1939 , Warszawa: Wydaw. Ministerstwo Obrony Narodowej, 1979, ISBN  83-11-06301-X , OCLC   69279234   . brak strony (ksi??ka)
• Pindel K., Obrona terytorialna II Rzeczypospolitej, Warszawa: Wydaw. Bellona, 1995.
• Och?duszko T., Dziennik działa? Rzeszowskiego Batalionu Obrony Narodowej w kampanii wrze?niowej 1939 r. , w: Moszuma?ski Z., Rzeszowski Batalion Obrony Narodowej w wojnie 1939 roku , ?Almanach Le?ajski” 2019?2020, nr 15, s. 129?147.
• Moszuma?ski Z., Jeszcze o Rzeszowskim Batalionie Obrony Narodowej we wrze?niu 1939 roku , ?Almanach Le?ajski” 2023, nr 16, s. 73?74.
• Majka J., Dzieje 17 Pułku Piechoty 1918-1939 , Rzeszow: Wydaw. Libra, 2009, ISBN  978-83-89183-54-5 .
• Majka J., Garnizon Rzeszow 1918-1939, Rzeszow: Wydaw Libra, 2005, ISBN  83-89183-17-X .
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzie? 23 marca 1939 . T. 29. Krakow: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległo?ciowego. Biblioteka Jagiello?ska, 2006. ISBN  83-7188-899-6 .
• Batalion ON ?Rzeszow” . Obrona Narodowa II RP 1937-1939. Serwis po?wi?cony formacjom Obrony Narodowej II RP i Przysposobienia Wojskowego Konnego . [dost?p 2018-08-20].
• Tomasz Sufin: 3. Brygada Strzelcow Gorskich w kampanii wrze?niowej 1939 roku. WP II RP tom 2 . Pruszkow: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2004. ISBN  83-88773-87-9 .
• Przemysław Dymek: 24. Dywizja Piechoty 1921-1939. Tom I Meritum . Pozna?: Wydawnictwo PIU Geopertius, 2020. ISBN  978-83-951987-6-2 .
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza bro?. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja . Warszawa: Oficyna Wydawnicza Adiutor, 2010. ISBN  978-83-86100-83-5 .