Barwami Polski
? zgodnie z
Konstytucj? Rzeczypospolitej Polskiej
, s? kolory
biały
i
czerwony
.
Artykuł 28 Konstytucji w ust. 2 brzmi:
barwami Rzeczypospolitej Polskiej s? kolory biały i czerwony
, jednak nie precyzuje dokładnie jakie kolory nale?y rozumie? pod okre?leniem "kolor biały" i "kolor czerwony". Po precyzyjniejsze okre?lenie tych barw odsyła natomiast do ustawy (art. 28 ust. 5:
Szczegoły dotycz?ce godła, barw i hymnu okre?la ustawa
). Ustaw?, o ktorej mowa w konstytucji jest
ustawa z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej
. Ustawa ta, kilkukrotnie nowelizowana, w art. 1 ust. 1 stwierdza:
Orzeł biały,
biało-czerwone barwy
i ?Mazurek D?browskiego” s? symbolami Rzeczypospolitej Polskiej
[1]
.
W art. 4 ust. 1 ustawy dokładniej okre?lone s? barwy RP:
Barwami Rzeczypospolitej Polskiej s? kolory biały i czerwony, uło?one w dwoch poziomych, rownoległych pasach tej samej szeroko?ci, z ktorych gorny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego
. Dodatkowo w ust. 2 tego artykułu podano, ?e:
przy umieszczaniu barw Rzeczypospolitej Polskiej w układzie pionowym kolor biały umieszcza si? po lewej stronie płaszczyzny ogl?danej z przodu
. Jednocze?nie w ust?pie 3 tego artykułu ustawa stwierdza, ?e
wzor barw Rzeczypospolitej Polskiej zawiera zał?cznik nr 2
odsyłaj?c po konkretne wytyczne dotycz?ce barw do tego zał?cznika.
Zał?cznik nr 2 do ustawy okre?la, ?e
wspołrz?dne trojchromatyczne barw x, y, ich składowa Y oraz dopuszczalna ro?nica barwy ΔE w przestrzeni barw
CIE
1976 (L* u* v*) ustalona według wzoru
CIELUV
przy iluminancie C i geometrii pomiarowej d/0
to:
| Barwa
|
x
|
y
|
Y
|
ΔE
|
| Biała
|
0,315
|
0,320
|
82,0
|
4,0
|
| Czerwona
|
0,570
|
0,305
|
16,0
|
8,0
|
Jednocze?nie przy wzorze
Godła Rzeczypospolitej Polskiej
(b?d?cego zał?cznikiem nr 1 do tej ustawy) oraz wzorze
Flagi Pa?stwowej Rzeczypospolitej Polskiej
(b?d?cego zał?cznikiem nr 3 do ustawy) stwierdzono, ?e przedstawiono na nich
biel i czerwie? zgodnie z barwami RP
, czyli z zał?cznikiem nr 2.
Pierwotnie polsk? barw? narodow? był
karmazyn
uwa?any w ?redniowieczu za najszlachetniejszy z kolorow. Wykorzystywany był on jako symbol dostoje?stwa i bogactwa. Z uwagi na cen? barwnika potrzebnego do uzyskania tego koloru mało kto mogł sobie na niego pozwoli?, dlatego te? był on wykorzystywany jedynie przez
najbogatsz?
szlacht?
i dostojnikow pa?stwowych
[2]
. W ?redniowieczu rol? barw Krolestwa polskiego pełnił sztandar krolewski -
biały orzeł
na czerwonym polu.
Podczas obchodow pierwszej rocznicy uchwalenia
Ustawy Rz?dowej
damy wyst?piły wowczas w białych sukniach przepasanych czerwon? wst?g?, a panowie nało?yli na siebie szarfy biało-czerwone. Nawi?zano t? manifestacj? do
heraldyki
Krolestwa Polskiego
?
białego orła
na czerwonej tarczy herbowej
[2]
.
Po raz pierwszy polskie barwy zostały skodyfikowane uchwał?
Sejmu
Krolestwa Polskiego
z
7 lutego
1831
[3]
[2]
[4]
:
- Izba Senatorska i Izba Poselska po wysłuchaniu Wnioskow Komisji Sejmowych, zwa?ywszy potrzeb? nadania jednostajnej oznaki, pod ktor? winni si? ł?czy? Polacy, postanowiły i stanowi?:
- Artykuł 1.
- Kokard? Narodow?
stanowi? b?d? kolory herbu Krolestwa Polskiego i Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym.
- Artykuł 2.
- Wszyscy Polacy, a mianowicie Wojsko Polskie te kolory nosi? maj? w miejscu, gdzie takowe oznaki dot?d noszonymi były.
- Przyj?to na posiedzeniu Izby Poselskiej dnia 7 lutego 1831 roku.
Po odzyskaniu niepodległo?ci barwy narodowe uchwalił
Sejm Ustawodawczy
odrodzonej Polski
1 sierpnia
1919
r. W ustawie podano: "Za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje si? kolor biały i czerwony, w podłu?nych pasach, rownoległych, z ktorych gorny ? biały, dolny za? ? czerwony."
[2]
Z ustawy z
1919
nie wynikało, jaki ma by? odcie? czerwieni. Dopiero dwa lata po?niej ukazała si? wydana przez Ministerstwo Spraw Wojskowych, opracowana przez Stanisława Łoz? broszura "Godło i barwy Rzeczypospolitej Polskiej" z barwnymi wizerunkami znakow pa?stwowych. Czerwie? miała tam odcie?
karmazynu
. Jednak?e w rozporz?dzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z
13 grudnia
1927
odcie? czerwieni zmieniono na
cynober
. Nowe rozporz?dzenie weszło w ?ycie
28 marca
1928
; zezwolono w nim jednak na u?ywanie dotychczasowych barw do
28 marca
1930
[2]
.
W latach 1955-80 barwy Polski nie były dokładnie sprecyzowane, ograniczono si? wył?cznie do ich słownego opisu. W
Dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o piecz?ciach pa?stwowych
w art. 2 zapisano, ?e "Barwami
Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
s? kolory biały i czerwony w dwoch poziomych pasach rownoległych rownej szeroko?ci i długo?ci, z ktorych gorny jest biały, a dolny czerwony, odpowiadaj?cy barwie cynobru."
[2]
- ↑
Zgodnie z ust. 2
Otaczanie tych symboli czci? i szacunkiem jest prawem i obowi?zkiem ka?dego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej oraz wszystkich organow pa?stwowych, instytucji i organizacji.
Ust?p 3 głosi
Symbole Rzeczypospolitej Polskiej pozostaj? pod szczegoln? ochron? prawa, przewidzian? w odr?bnych przepisach.
Wedle art. 137
Kodeksu Karnego
§ 1
Kto publicznie zniewa?a, niszczy, uszkadza lub usuwa godło, sztandar, chor?giew, bander?, flag? lub inny znak pa?stwowy, podlega
grzywnie
,
karze ograniczenia wolno?ci
albo
pozbawienia wolno?ci
do roku.
- ↑
a
b
c
d
e
f
Alfred Znamierowski
:
Insygnia, symbole i herby polskie
. Warszawa:
?wiat Ksi??ki
, 2003, s. 158-161.
ISBN
83-7311-601-X
.
- ↑
183 lata temu Sejm Krolestwa Polskiego przyj?ł uchwał? o fladze Polski
. Biuro Bezpiecze?stwa Narodowego, 2014-02-07. [dost?p 2017-11-12].
- ↑
Przebieg obrad:
Dyariusz Sejmu z r. 1830 - 1831 Tom 1
s. 516 - 520.
- Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 stycznia 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o piecz?ciach pa?stwowych
(
Dz.U. z 2024 r. poz. 155
)
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe 2 kwietnia 1997 r., przyj?ta przez Narod w referendum konstytucyjnym 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta RP 16 lipca 1997 r.
(
Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483
)
- Dekret z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o piecz?ciach pa?stwowych
(
Dz.U. z 1955 r. nr 47, poz. 314
)
- Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 r. (art. 89 ust. 2)
(
Dz.U. z 1952 r. nr 33, poz. 232
)
- Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrow z dnia 12 pa?dziernika 1938 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporz?dzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach pa?stwowych oraz o oznakach, chor?gwiach i piecz?ciach
(
Dz.U. z 1939 r. nr 2, poz. 8
)
- Ustawa z dnia 14 marca 1933 r. w sprawie zmiany rozporz?dzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach pa?stwowych oraz o oznakach, chor?gwiach i piecz?ciach
(
Dz.U. z 1933 r. nr 29, poz. 246
)
- Rozporz?dzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach pa?stwowych oraz o oznakach, chor?gwiach i piecz?ciach
(
Dz.U. z 1927 r. nr 115, poz. 980
)
- Ustawa z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej
(
Dz.U. z 1919 r. nr 69, poz. 416
)
- Uchwała Sejmu z 7 lutego 1831 o ustanowieniu Kokardy Narodowej
(
fotokopia
)