Balint Balassi lub Balint Balassa (ur. 20 pa?dziernika 1554 w Zwoleniu , obecnie Słowacja , zm. 30 maja 1594 w Ostrzyhomiu ) ? w?gierski poeta odrodzenia . Tworzył po w?giersku i słowacku . Jeden z pierwszych znacz?cych poetow pisz?cych po w?giersku.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Balint Balassi pochodził z protestanckiej, magnackiej rodziny w?gierskiej. Był synem barona Janosa Balassi, komendanta twierdzy w Zwoleniu. W młodo?ci jego wychowawc? był Peter Bornemisza ^[1] , ktory te? wzbudził w nim zainteresowania literatur?. Od 1565 Balassi ucz?szczał do szkoł w Norymberdze , gdzie otrzymał staranne wykształcenie (m.in. znajomo?? o?miu j?zykow). W latach 1573-74 studiował w szkole wojennej w Egerze . Wykształcenie militarne pozwoliło mu wraz z ojcem uczestniczy? w walkach z Turkami i Siedmiogrodem (posiadło?ci rodzinne le?ały w habsburskiej cz??ci W?gier). Podczas walk z Siedmiogrodem dostał si? do niewoli ksi?cia Istvana Bathorego , ktory po koronacji na krola Polski zabrał swego wi??nia-poet? ze sob? do Polski . Dopiero w 1577 udało si? Balassiemu wroci? na W?gry, gdzie roztrwonił maj?tek prowadz?c liczne miłostki i procesy. W 1578 poznał Ann? Losonczi, ?on? Bana Chorwacji , dla ktorej pisał wiersze miłosne.

W latach 1579 ? 1582 słu?ył w husarii w Egerze, gdzie o?enił si? z powodow maj?tkowych z Krisztin? Dobo (cork? Istvana Dobo ), mał?e?stwo to zostało jednak uniewa?nione. Balassi konwertował na katolicyzm i rozpocz?ł tworczo?? religijn?. W roku 1588 słu?ył w wojsku w twierdzy Nowe Zamki . W tym czasie odrodziła si? w nim miło?? do (w mi?dzyczasie owdowiałej) Anny Losonczi, co owocowało w licznych pi?knych wierszach miłosnych.

W 1589 r. podro?ował po Siedmiogrodzie , ale z ko?cem tego roku powrocił do Polski. Przebywał głownie w Krakowie i w Braniewie na Warmii ^[2] , ale przez pewien czas go?cił u Bonerow w zamku Kamieniec . Jesieni? 1591 r. wrocił na W?gry, gdzie handlował m.in. winem.

W 1593 r. Balassi wst?pił ponownie do wojska cesarskiego, w ktorym u boku Mikołaja II Palffy'ego wojował przeciw Turkom. Podczas obl??enia Esztergomu został ci??ko ranny od pocisku artyleryjskiego, w wyniku czego zmarł 30 maja 1594 .

Tworczo?? [ edytuj | edytuj kod ]

Balint Balassi był jednym z pierwszych znacz?cych poetow, ktorzy tworzyli po w?giersku. W swej tworczo?ci nawi?zywał do łaci?skoj?zycznych poetow odrodzenia jak: Marullus , Angerianus i Janus Secundus , tłumacz?c ich utwory na w?gierski. Wiele jego utworow było pomy?lanych jako pie?ni i ubranych w muzyk?. Balassi zebrał swe wiersze w 1589 (jako manuskrypty ) w tomiku, wydanym po jego ?mierci. W swych wierszach poruszał tematyk? miłosn?, religijn? i militarn?. Był te? autorem pierwszego dramatu w j?zyku w?gierskim pt. Pi?kna w?gierska komedia .

Liryka poety jest uj?ta w kunsztown? form? wersyfikacyjn?. Balassi wynalazł strof? 6a 6a 7b, 6c 6c 7b, 6d 6d 7b, nazywan? po dzie? dzisiejszy jego imieniem . Poeta stosował te? akrostychy .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Balint Balassi, Poezje. Wybor wierszy Teresa Worowska, Warszawa 1994.

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Poezja Balinta Balassiego w tłumaczeniu Teresy Worowskiej i Jerzego Litwiniuka

Zobacz multimedia zwi?zane z tematem: Balint Balassi