Autokefaliczny Ko?cioł Prawosławny w Generalnej Guberni

Autokefaliczny Ko?cioł Prawosławny w Generalnej Guberni
	; Sobor ?w. Marii Magdaleny w Warszawie
Pa?stwo	Generalne Gubernatorstwo
Siedziba	Warszawa
Data powołania	wrzesie? 1940
Data zamkni?cia	1944
Wyznanie	prawosławne
Sobor	?w. Marii Magdaleny w Warszawie
Metropolita	warszawski Dionizy (Waledy?ski)
	Dane statystyczne (1941)
Liczba wiernych	242 200
Liczba diecezji	3
Liczba dekanatow	28
Liczba parafii	219
Liczba klasztorow	1
Powierzchnia	145 200 km²
	Poło?enie na mapie Warszawy Sobor ?w. Marii Magdaleny w Warszawie
	Poło?enie na mapie Polski Sobor ?w. Marii Magdaleny w Warszawie
	Poło?enie na mapie wojewodztwa mazowieckiego Sobor ?w. Marii Magdaleny w Warszawie
	52°15′17,3″N 21°01′59,6″E / 52,254806 21,033222

Autokefaliczny Ko?cioł Prawosławny w Generalnej Guberni ^[1]^[2] ? autokefaliczny Ko?cioł prawosławny istniej?cy od wrze?nia 1940 do likwidacji Generalnego Gubernatorstwa .

Po agresji hitlerowskiej na Polsk? we wrze?niu 1939 i podziale ziem polskich mi?dzy okupantow niemieckich i radzieckich ogromnej zmianie uległa sytuacja Polskiego Autokefalicznego Ko?cioła Prawosławnego ^[3]. Na terytorium Generalnego Gubernatorstwa w momencie jego utworzenia przebywało dwoch hierarchow PAKP ? metropolita warszawski i całej Polski Dionizy (Waledy?ski) oraz biskup lubelski Tymoteusz (Szretter) . Metropolita Dionizy, kanoniczny zwierzchnik PAKP, pod presj? władz okupacyjnych zrzekł si? zarz?du diecezji warszawsko-chełmskiej i przekazał go arcybiskupowi berli?skiemu i niemieckiemu Serafinowi (Lade) . Kierował on strukturami prawosławnymi w GG do 23 wrze?nia 1940, gdy metropolita Dionizy zło?ył na r?ce generalnego gubernatora Hansa Franka deklaracj? lojalno?ci i otrzymał zgod? na obj?cie kierownictwa w Ko?ciele prawosławnym na terytorium GG. Hierarcha ogłosił wowczas powstanie Autokefalicznego Ko?cioła Prawosławnego w Generalnej Guberni, z siedzib? zwierzchnika w Warszawie ^[4].

Sobor biskupow nowo powołanej struktury miał miejsce 30 wrze?nia 1940. Udział w nim wzi?li metropolita Dionizy oraz biskup Tymoteusz, ktorzy zdecydowali o podzieleniu Ko?cioła na trzy diecezje : warszawsko-radomsk? , chełmsko-podlask? oraz krakowsko-łemkowsk? . Zarz?d pierwszej z nich obj?ł metropolita. Na pozostałe katedry wyznaczono ukrai?skich działaczy narodowych, ktorzy zło?yli ?luby zakonne: Hilariona (Ohijenk?) oraz Palladiusza (Widybid?-Rudenk?) ^[1]. Kandydaci na duchownych Ko?cioła mieli kształci? si? w seminariach duchownych w Warszawie i w Chełmie (pierwsze działało od 1942 do 1944, drugie ? od 1943 do 1944) ^[5].

Metropolita Dionizy (Waledy?ski) był przekonany o tym, i? pa?stwo polskie zostało w II wojnie ?wiatowej ostatecznie pokonane i ju? si? nie odrodzi, co skłoniło go do poparcia ukrai?skich koł narodowych i nadania Autokefalicznemu Ko?ciołowi Prawosławnemu w Generalnej Guberni charakteru ukrai?skiego. J?zyk ukrai?ski był wprowadzany do nabo?e?stw, prasy i literatury cerkiewnej oraz do kontaktow hierarchii z wiernymi. Najwi?ksze post?py ukrainizacji odnotowano na terenie diecezji chełmsko-podlaskiej, kierowanej przez jej głownego or?downika ? arcybiskupa, za? od 1944 metropolit? Hilariona. W pozostałych diecezjach, z powodu mniejszej liczby Ukrai?cow, polityka ta wprowadzana była z mniejszym sukcesem ^[6]. W ramach polityki ukrainizacji zasiadaj?cy w Synodzie biskupi Hilarion i Palladiusz skutecznie blokowali (wbrew sugestiom metropolity Dionizego) wy?wi?canie nowych biskupow narodowo?ci innych ni? ukrai?ska ? w ten sposob odrzucono kandydatury archimandrytow Mitrofana (Gutowskiego) i Teofana (Protasiewicza) ^[7].

Według danych z 1941 Ko?cioł sprawował opiek? duszpastersk? nad 242 200 osobami (z czego 227 300 deklarowało narodowo?? ukrai?sk?) ^[8]. Prowadził co najmniej 219 parafii, z czego jedn? ? w rycie zachodnim ^[5].

Pragn?c uchroni? wyznawcow prawosławia przed represjami ze strony władz nazistowskich, hierarchia Autokefalicznego Ko?cioła Prawosławnego w Generalnej Guberni zachowywała pełn? lojalno?? wobec okupantow. Na ??danie władz niemieckich zwierzchnik Ko?cioła wydał odezwy wzywaj?ce mieszka?cow GG do wyjazdu na roboty do Rzeszy oraz popieraj?ce III Rzesz? w wojnie ze Zwi?zkiem Radzieckim ^[9].

W marcu 1944 metropolita Hilarion oraz arcybiskup Palladiusz apelowali do władz okupacyjnych o zgod? na zmian? nazwy Ko?cioła na Ukrai?ski Autokefaliczny Ko?cioł Prawosławny, ktorej nie otrzymali. Ju? w tym samym roku, z powodu ofensywy wojsk radzieckich, ktora zmusiła Niemcow do wycofania si? z obszaru GG, dalsza działalno?? Autokefalicznego Ko?cioła Prawosławnego w Generalnej Guberni stała si? niemo?liwa ^[10].

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ ^a ^b A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 203. ISBN 83-7431-046-4 .
↑ S. Dudra: Metropolita Dionizy (Waledy?ski) 1876?1960 . Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2010, s. 80. ISBN 978-83-603-11-34-9 .
↑ A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 199. ISBN 83-7431-046-4 .
↑ A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 201?203. ISBN 83-7431-046-4 .
↑ ^a ^b A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 204. ISBN 83-7431-046-4 .
↑ A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 204?205. ISBN 83-7431-046-4 .
↑ S. Dudra: Metropolita Dionizy (Waledy?ski) 1876?1960 . Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2010, s. 82. ISBN 978-83-603-11-34-9 .
↑ A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 202. ISBN 83-7431-046-4 .
↑ S. Dudra: Metropolita Dionizy (Waledy?ski) 1876?1960 . Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2010, s. 82?83. ISBN 978-83-603-11-34-9 .
↑ A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 206?207. ISBN 83-7431-046-4 .

[mir203-1] A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 203. ISBN 83-7431-046-4 .

[2] S. Dudra: Metropolita Dionizy (Waledy?ski) 1876?1960 . Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2010, s. 80. ISBN 978-83-603-11-34-9 .

[3] A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 199. ISBN 83-7431-046-4 .

[4] A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 201?203. ISBN 83-7431-046-4 .

[mir204-5] A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 204. ISBN 83-7431-046-4 .

[6] A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 204?205. ISBN 83-7431-046-4 .

[7] S. Dudra: Metropolita Dionizy (Waledy?ski) 1876?1960 . Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2010, s. 82. ISBN 978-83-603-11-34-9 .

[8] A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 202. ISBN 83-7431-046-4 .

[9] S. Dudra: Metropolita Dionizy (Waledy?ski) 1876?1960 . Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2010, s. 82?83. ISBN 978-83-603-11-34-9 .

[10] A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 206?207. ISBN 83-7431-046-4 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]