Aszura ???????
![Ilustracja](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/AschuraFestKarbala.jpg/240px-AschuraFestKarbala.jpg) Co roku, miliony szyickich pielgrzymow udaj? si? do
Karbali
, miasta w ktorym m?cze?sk? ?mier? poniosł wnuk Mahometa,
Husajn ibn Ali
.
|
Dzie?
|
10. dnia
Muharrama
|
Pa?stwa
|
wszystkie kraje muzułma?skie
|
Typ ?wi?ta
|
narodowe
, ?wi?to religijne
|
Religie
|
islam
:
sunnizm
,
szyizm
|
Zwyczaje
|
sunnizm: nieobowi?zkowy post, szyizm: procesje z lamentami, spotkania w gronie rodzinnym i publiczne, przedstawienia, biczowanie (w?rod niektorych uczestnikow) oraz uderzanie r?koma we własn? klatk? piersiow?
|
Upami?tnia
|
wydarzenia biblijne (sunnici), m?cze?sk? ?mier?
Husajna ibn Alego
(szyici)
|
Podobne ?wi?ta
|
Al-Arba’in
|
Aszura
(
arab.
???????,
???r?’
,
aram.
asurya
?dekada”) ?
islamskie
?wi?to obchodzone 10. dnia pierwszego miesi?ca (
muharram
)
[1]
. Jest jednym z najwa?niejszych ?wi?t
szyitow
[2]
, inaczej jest interpretowane przez
sunnitow
. Przez szacunek do muzułmanow i ich tradycji, na
Bliskim Wschodzie
czy w Indiach, ?wi?to jest niekiedy obchodzone tak?e przez wyznawcow innych religii, na przykład przez niektore grupy
hinduistyczne
,
buddyjskie
czy
chrze?cija?skie
[2]
.
Nazwa Aszura w j?zyku arabskim oznacza ?dziesi??” (słowo arabskie oznaczaj?ce liczb? 10 to
aszara
, powi?zane z hebrajskim rdzeniem ’?r = dziesi??). Korzenie ?wi?ta si?gaj? czasow przedislamskich (według hadisow sunnickich, plemi? Mahometa, jak i on sam, po?cili tego dnia w czasach przedislamskich), prawdopodobnie wywodzi si? ono ze zwyczajow wspolnoty
?ydowskiej
zamieszkuj?cej
Medyn?
[3]
. Według
A'iszy
, miejscowi Arabowie obchodzili je jeszcze przed
Mahometem
, zachowuj?c tego dnia post
[a]
.
Hadisy
sunnickie przekazuj?, i? Mahomet uznał Aszur? za dzie? ?wi?ty dla swoich zwolennikow, a post stał si? obowi?zkowy. Po?niej, gdy miesi?cem postu ogłoszono
Ramadan
, zachowywanie postu tego dnia przestało by? obowi?zkowe, a stało si? indywidualn? spraw? ka?dego muzułmanina
[2]
. Dla sunnitow, Aszura jest ?wi?tem upami?tniaj?cym opuszczenie Egiptu przez
Izraelitow
.
Hadisy
sunnickie głosz? i? po dotarciu do Medyny,
Mahomet
zauwa?ył ?ydow poszcz?cych
10 dnia muharram
:
?Co to oznacza?”, spytał. Odpowiedzieli mu, ?to jest dobry dzie?, dzie? w ktorym Allah uchronił dzieci Izraela od ich wroga,
Moj?esz
tak?e po?cił tego dnia. Mahomet stwierdził, ?bli?ej nam do
Moj?esza
jak wam.” Rozpocz?ł wi?c post tego dnia i powiedział ludziom aby tak?e po?cili
[4]
[5]
[6]
[7]
.
Według zwyczaju sunnickiego otwiera si? wowczas drzwi
Al-Kaby
[3]
. Odpowiednikiem ?ydowskim jest ?wi?to
Jom Kipur
, obchodzone dziesi?tego miesi?ca
tiszri
[8]
. Inaczej ?wi?to to wygl?da w rozumieniu szyickim.
Szyici odrzucaj? hadisy sunnickie, wedle ktorych Mahomet zaadaptował ?ydowsk? tradycj? ?wi?towania dnia, ktory w przyszło?ci miał si? sta? dniem m?cze?stwa jego wnuka, jako wymy?lone przez
umajjadzk?
biurokracj?. Tak?e post tego dnia jest zakazany (w tradycji islamskiej, post jest wyrazem wdzi?czno?ci dla Boga za jego błogosławie?stwo). 10 dnia muharram, 61 roku według
kalendarza muzułma?skiego
, w
bitwie pod Karbal?
, zgin?ł
Husajn ibn Ali
. Husajn był wnukiem proroka Mahometa i został zabity w zasadzce przez wojska
Jazida
z rodu Umajjadow. Postawa ibn Alego jest dla szyitow symbolem m?stwa, po?wi?cenia i walki przeciwko niesprawiedliwo?ci a? do ?mierci. Poniewa? zgin?ł 10 dnia muharram, tego dnia wydarzenie to jest upami?tniane ka?dego roku. Jego ?mier?, uznawana przez szyitow za
m?cze?sk?
, stała si? wa?nym aspektem szyickiej to?samo?ci. Z tego powodu ?wi?to i dzie? ten ma dla szyitow o wiele wi?ksze znaczenie ni? dla sunnitow. ?wi?to Aszura w wersji szyickiej jest obchodzone i uznawane przez władze głownie w tych krajach muzułma?skich, w ktorych znaczna cz??? mieszka?cow jest szyitami, czyli w
Iranie
,
Iraku
,
Bahrajnie
i
Azerbejd?anie
. Mniejszo?ciowe grupy w krajach takich jak
Afganistan
,
Pakistan
,
Indie
oraz diaspora rownie? obchodz? Aszur?. Wiele krajow muzułma?skich, zdominowanych przez sunnitow, nie nadaje jednak temu ?wi?tu szczegolnej rangi i nie wi??e go z Husajnem ibn Alim.
W dzie? Aszury szyici urz?dzaj? domowe lub publiczne zgromadzenia, w czasie ktorych wspominaj? ?mier? i po?wi?cenie ibn Alego. Organizowane s? rownie? uliczne
procesje
i inscenizacje wydarze? spod Karbali. Zgromadzeni wierni zazwyczaj lamentuj?
[2]
. Istnieje rownie? zwyczaj samobiczowania si? lub uderzania w piersi, co jest symbolem cierpie?, jakie zadano Husajnowi. W Iranie i w Iraku istnieje tak?e zwyczaj nazywany po
persku
:
rowze kani
i
kirajja
po
arabsku
[
potrzebny przypis
]
. Dosłownie nazwa ta oznacza czytanie. Polega on na czytaniu fragmentow z dzieła pod tytułem ?Ogrod m?czennikow”, pochodz?cego z XVI wieku. Dzieło opisuje wydarzenia towarzysz?ce ?mierci ibn Alego. Dodatkowo organizowane s? przedstawienia.
Daty Aszury na przełomie XX i XXI wieku
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- 9 czerwca 1995 (1416)
- 28 maja 1996 (1417)
- 17 maja 1997 (1418)
- 7 maja 1998 (1419)
- 26 kwietnia 1999 (1420)
- 15 kwietnia 2000 (1421)
- 4 kwietnia 2001 (1422)
- 24 marca 2002 (1423)
- 13 marca 2003 (1424)
- 1 marca 2004 (1425)
- 19 lutego 2005 (1426)
- 9 lutego 2006 (1427)
- 29 stycznia 2007 (1428)
- 19 stycznia 2008 (1429)
- 7 stycznia 2009 (1430)
- 27 grudnia 2009 (1431)
- 16 grudnia 2010 (1432)
- 5 grudnia 2011 (1433)
- 24 listopada 2012 (1434)
- 14 listopada 2013 (1435)
- 3 listopada 2014 (1436)
- 23 pa?dziernika 2015 (1437)
- 11 pa?dziernika 2016 (1438)
- 30 wrze?nia 2017 (1439)
- 20 wrze?nia 2018 (1440)
- 10 wrze?nia 2019 (1441)
- 29 sierpnia 2020 (1442)
- 19 sierpnia 2021 (1443)
- 8 sierpnia 2022 (1444)
- 28 lipca 2023 (1445)
- 16 lipca 2024 (1446)
- ↑
Hadis przekazany przez A'isz?: Aszura (tzn. dziesi?ty dzie? muharram) był dniem w ktorym plemi?
kurajszytow
po?ciło w czasach przedislamskiej ignorancji. Prorok tak?e po?cił tego dnia. Kiedy udał si? do Medyny, po?cił i rozkazał wszystkim muzułmanom tak?e po?ci? tego dnia. Gdy poszczenie podczas Ramadanu zostało ogłoszone, zachowywanie postu tego dnia przestało by? obowi?zkowe, a stało si? indywidualn? spraw?.
- ↑
Aszura
, [w:]
Encyklopedia PWN
[dost?p 2023-03-18]
.
- ↑
a
b
c
d
Campo Juan Eduardo,
The Encyclopedia of Islam
, Checkmark Books, 2009
- ↑
a
b
Encyclopaedia of Islam
, Vol. 1, pod red. Clifforda Edmunda Boswortha, Lejda, Brill, 1960
- ↑
Sahih al-Buchari
ksi?ga 31 hadis 222, ksi?ga 55 hadis 609, and ksi?ga 58 hadis 279,
[1]
;
Sahih al-Muslim
ksi?ga 6 hadis 2518, 2519, 2520
[2]
- ↑
Javed Ahmad Ghamidi
.
Mizan
,
The Fast
,
Al-Mawrid
- ↑
Morrow, John Andrew.
Islamic Images and Ideas: Essays on Sacred Symbolism
. McFarland & Co, 2013. s.234-236.
ISBN
978-0-7864-5848-6
- ↑
Katz, Marion Holmes
The Birth of The Prophet Muhammad: Devotional Piety in Sunni Islam
. Routledge, 2007. s.113-115.
ISBN
978-1-135-98394-9
- ↑
Francis E. Peters.
The Origins of Islam
. SUNY Press, 1994, s. 204.