Art Blakey

Imi? i nazwisko	Arthur Blakey vel Abdullah Ibn Buhaina
Data i miejsce urodzenia	11 pa?dziernika 1919 Pittsburgh
Data i miejsce ?mierci	16 pa?dziernika 1990 Nowy Jork
Instrumenty	perkusja
Gatunki	bebop , hard bop
Zawod	muzyk (perkusista, kompozytor, bandlider)
Wydawnictwo	Bethlehem , Savoy , Blue Note , RCA , EmArcy
Powi?zania	Fats Navarro , Thelonious Monk , Miles Davis , Bud Powell
Zespoły
The Jazz Messengers
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Arthur ?Art” Blakey vel Abdullah Ibn Buhaina (ur. 11 pa?dziernika 1919 w Pittsburghu , zm. 16 pa?dziernika 1990 w Nowym Jorku ) ^[1] ? ameryka?ski perkusista i kompozytor jazzowy , lider zespołu Jazz Messengers. Obok Kenny'ego Clarke'a i Maxa Roacha wspołtworca nowoczesnego, bebopowego stylu gry na perkusyjnym zestawie jazzowym. Uwa?any rownie? za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli ameryka?skiego hard bopu . Jego styl, pełen bluesowych i funkowych inspiracji wywarł olbrzymi wpływ zarowno na wspołczesnych mu jak i po?niejszych tworcow jazzowych.
W przeci?gu 30 lat w zespole Blakeya zagrało bardzo wielu muzykow, ktorzy sami mieli si? w przyszło?ci sta? znacz?cymi postaciami w ?wiecie jazzu; byli w?rod nich: Jackie McLean , Clifford Brown , Freddie Hubbard , Wayne Shorter , Curtis Fuller , Donald Byrd , Cedar Walton , Lee Morgan , Hank Mobley , Johnny Griffin , Benny Golson , Bobby Timmons , Jymie Merritt , Chuck Mangione , John Gilmore , Woody Shaw , Wynton Marsalis , Branford Marsalis , Gary Bartz , Keith Jarrett , Joanne Brackeen , Brian Lynch , James Williams , Mulgrew Miller , Benny Green , Donald Harrison , Terence Blanchard , czy John Hicks . Nierzadko wkład Blakeya w dziedzin? jazzu ocenia si? w odniesieniu do ilo?ci artystow kolejnych pokole?, ktorzy stawiali pierwsze kroki w Jazz Messengers.

Pocz?tki kariery [ edytuj | edytuj kod ]

W latach 40. Blakey był perkusist? w zespołach Mary Lou Williams , Fletchera Hendersona i Billy'ego Eckstine'a . U progu lat 50. w czasie podro?y do Afryki stał si? wyznawc? islamu i przybrał imi? Abdullah Ibn Buhaina, ktore dało mu po?niej przydomek "Bu". Wydarzenie to było wielokro? przedmiotem o?ywionej dyskusji: wydaje si?, ?e Art Blakey nigdy nie opuszczał w tym okresie Stanow Zjednoczonych .

Na przełomie lat 40. i 50. był ju? uznanym perkusist? graj?cym w najlepszych zespołach, m.in. Milesa Davisa , Buda Powella i Theloniousa Monka . Owocna wspołpraca z tym ostatnim trwała blisko ?wier? wieku ? od sesji w 1947 dla Blue Note Records a? do ostatniego wej?cia Monka do studia w Londynie w 1971 .

Jazz Messengers [ edytuj | edytuj kod ]

Za pocz?tki Jazz Messengers nale?y uzna? wspołprac? Blakeya z Horace'em Silverem w połowie lat 50., chocia? nazwa zespołu jako taka jeszcze nie funkcjonowała. Najbardziej znanym utworem grupy okre?laj?cej si? wowczas jako The Art Blakey Quintet jest "A Night at Birdland" z lutego 1954. W nagraniu poza Blakeyem i Silverem udział wzi?li rownie? młody tr?bacz Clifford Brown , saksofonista altowy Lou Donaldson oraz kontrabasista Curly Russell . Nazwa Jazz Messengers pojawiła si? po raz pierwszy w roku 1954 jako nazwa kompozycji Horace'a Silvera. W nast?pnym roku muzycy zasłyn?li nagraniem "The Jazz Messengers at the Cafe Bohemia" a dwa lata po?niej, w 1956 kwintet w składzie: Blakey, Horace Silver , Donald Byrd , Doug Watkins i Hank Mobley nagrał cał? płyt? dla Columbia Records zatytułowan? po prostu The Jazz Messengers .
Po tym jak drogi muzykow rozeszły si? w 1957 ? Silver, Mobley, Byrd i Watkins utworzyli niezale?ny kwintet z ro?nymi, zmieniaj?cymi si? perkusistami ? Blakey zaadaptował nazw? dla potrzeb swojego projektu ochrzczonego odt?d mianem Art Blakey and the Jazz Messengers .

Dwie konfiguracje muzykow Jazz Messengers zasługuj? na szczegoln? uwag?; w obu obok Blakeya najwa?niejsz? rol? odegrał saksofonista Wayne Shorter . W latach 1959?1961 wraz z Blakeyem i Shorterem grali Jymie Merritt , Lee Morgan i Bobby Timmons . W roku 1961 Jazz Messengers stało si? sekstetem po tym jak do grupy doł?czył puzonista Curtis Fuller a Freddie Hubbard i Cedar Walton zast?pili Morgana i Timmonsa. Shorter przez cały ten okres był dyrektorem artystycznym grupy a wiele z jego kompozycji, jak cho?by "Lester Left Town" stało si? przebojami na długo kojarzonymi z bandem Blakeya i zago?ciło na stałe w repertuarze grupy nawet po tym, jak saksofonista opu?cił Jazz Messengers. Olbrzymi? popularno?? przyniosły te? zespołowi wielokrotnie rearan?owane utwory "Moanin'" Timmonsa, i "Along Came Betty" Golsona.

Eksperymentalne inklinacje Shortera nieustannie pchały grup? w stron? granic jazzu ale kompozytor ani na chwil? nie odcinał si? od bogatej bebopowej tradycji. Album Free for All (1964), postrzegany jako ukłon w stron? Coltrane'a stanowi ukoronowanie ambicji Shortera i uwa?any jest zarowno za jedno z najwi?kszych osi?gni?? grupy Blakeya jak i przykład najwy?szej klasy hard bopu w ogole.

Schyłek [ edytuj | edytuj kod ]

W przeci?gu swojej kariery Blakey zagrał na dziesi?tkach albumow, głownie z ro?nymi, nieustannie zmieniaj?cymi si? składami Jazz Messengers. Du?a rotacja muzykow w jazzowych bandach była i jest raczej oczywist? norm? ni? czym? szczegolnym (wyj?tkami były raczej zespoły w ktorych dokładnie ci sami muzycy grali ze sob? przez kilka lat). Blakey kładł jednak na ci?głe od?wie?anie zespołu nacisk szczegolny. Na nagraniu "A Night at Birdland" (1954) mowi: "Zawsze zostan? z młodymi. Kiedy ci dorosn? ? poszukam sobie młodszych. To zapewnia sprawno?? umysłu ".

Lata 60. i 70., za spraw? coraz bardziej popularnego fusion , nie okazały si? dla grupy szczegolnie łaskawe a nagrania z tego okresu nie cieszyły si? popularno?ci?, ktorej Blakey do?wiadczał w latach 50. Szcz??liwie Jazz Messengers złapali wiatr w ?agle w ko?cu lat 70., gdy gusta publiczno?ci ponownie zwrociły si? w stron? tradycyjnego jazzu, a dyrektorem artystycznym zespołu został genialny, graj?cy na tr?bce Wynton Marsalis .

Blakey koncertował i nagrywał do ko?ca lat 80. Zmarł w 1990 roku w Nowym Jorku . Pozostawił po sobie niezliczone nagrania i wielu wychowankow, ktorym było dane gra? w Jazz Messengers. Poza nagraniami z Messengers mo?na go usłysze? na mi?dzy innymi na albumach Jimmy'ego Smitha , Herbiego Nicholsa , Cannonballa Adderleya , Sonny'ego Rollins'a , Milesa Davisa , Granta Greena oraz Lee Morgana i Hanka Mobleya . Dwaj ostatni zaczynali kariery jak członkowie grupy Blakeya.

Nagrody i wyro?nienia [ edytuj | edytuj kod ]

• 1970 Jazz Mobile Development and Preservation of Jazz
• 1976 Newport Jazz Festival
• 1981 Downbeat Reader's Choise Award
• 1982 Smithsonian Certificate of Appreciation
• 1982 Lee Morgan Memorial Award
• 1982 Jazz Hall of Fame Honorowe Członkostwo
• 1984 Nagroda Grammy Najlepszy Zespoł Jazzowy za album New York Scene
• 1986 Jazznote Award
• 1987 Doctorate of Music ( Berklee College of Music )
• 1988 NEA Jazz Masters Award ^[2]
• 1991 Martin Luther King Humanitarian Award
• 2001 Grammy Hall of Fame Honorowe Członkostwo za album Moanin'
• Pittsburgh Jazz Festival Award
• 2005 Grammy Lifetime Achievement Award (nagrodzony po?miertnie w uznaniu zasług)

Wybrana dyskografia [ edytuj | edytuj kod ]

• 1954: Night at Birdland Vol. 1 (na ?ywo, jako "The Art Blakey Quintet") (Blue Note)
• 1954: A Night at Birdland Vol. 2 (na ?ywo, jako "The Art Blakey Quintet") (Blue Note)
• 1955: At the Cafe Bohemia, Vol. 1 (na ?ywo, jako "The Jazz Messengers") (Blue Note)
• 1955: At the Cafe Bohemia, Vol. 2 (na ?ywo, jako "The Jazz Messengers") (Blue Note)
• 1956: The Jazz Messengers (Columbia)
• 1957: Art Blakey's Jazz Messengers with Thelonious Monk (Atlantic/Rhino)
• 1957: Orgy in Rhythm (Blue Note)
• 1958: Moanin' (Blue Note)
• 1958: 1958 Paris Olympia (Fontana)
• 1958: Des Femmes Disparaissent/Les Tricheurs (Fontana)
• 1959: At the Jazz Corner of the World (live) (Blue Note)
• 1959: Live in Stockholm 1959 (DIW)
• 1959: Live in Stockholm 1959 (Dragon) ? recorded on the same day as the previous disc
• 1960: Les Liaisons Dangereuses 1960 (Fontana)
• 1960: The Big Beat (Blue Note)
• 1960: Unforgettable Lee! (Fresh Sound)
• 1960: A Night in Tunisia (Blue Note)
• 1960: More Birdland Sessions (Fresh Sound)
• 1960: Live in Stockholm 1960 (Dragon)
• 1960: Lausanne 1960 First Set (TCB)
• 1960: Lausanne 1960 Second Set (TCB)
• 1960: Like Someone in Love (Blue Note)
• 1961: Roots and Herbs (Blue Note)
• 1961: Jazz Messengers (Impulse!)
• 1961: Mosaic (Blue Note)
• 1961: The Freedom Rider (Blue Note)
• 1961: The Witch Doctor (Blue Note)
• 1961: Buhaina's Delight (Blue Note)
• 1962: Three Blind Mice volumes 1 and 2 (Blue Note)
• 1962: Caravan (Original Jazz Classics)
• 1962: The African Beat (Blue Note)
• 1963: Ugetsu (Original Jazz Classics)
• 1963: A Jazz message (Impulse!)
• 1964: Free for All (Blue Note)
• 1964: Kyoto (Original Jazz Classics)
• 1964: Indestructible
• 1966: Buttercorn Lady (Limelight)
• 1973: Child's Dance (Prestige)
• 1973: Mission Eternal (Prestige)
• 1973: Buhaina (Prestige)
• 1977: In My Prime volume 1 (Timeless)
• 1978: In This Korner (Concord)
• 1981: In Sweden (Evidence)
• 1981: Straight Ahead (Concord)
• 1982: Keystone 3 (Concord)
• 1984: New York Scene (Concord)
• 1985: Live at Kimball's (Concord)
• 1988: Not Yet (Soul Note)
• 1988: I Get a Kick out of Bu (Soul Note)
• 1990: Chippin' In (Timeless)

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]