Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Arno?t Lustig
(ur.
21 grudnia
1926
w
Pradze
, zm.
26 lutego
2011
tam?e) ? czeski pisarz i publicysta pochodzenia ?ydowskiego.
Pochodził z rodziny drobnego kupca. Szkoł? podstawow? uko?czył w rodzinnym mie?cie, tu te? zacz?ł nauk? w gimnazjum, z ktorego jednak wyrzucono go w 1941 roku z powodu ?ydowskiego pochodzenia. Uczył si? zawodu krawca. W listopadzie 1942 wywieziono go do
obozu przej?ciowego w Terezinie
; wi?ziony był po?niej w obozie
Auschwitz-Birkenau
i w
Buchenwaldzie
. W kwietniu 1945 uciekł z transportu ?mierci. Do ko?ca wojny ukrywał si? w Pradze. Od roku 1946 studiował dziennikarstwo w Wy?szej Szkole Nauk Społecznych i Politycznych (Vysoka ?kola politickych a socialnich v?d). W 1948 był w
Izraelu
sprawozdawc? dziennikow ?Lidove noviny” i ?Zem?d?lske noviny” podczas pierwszej wojny arabsko-izraelskiej. Potem pracował jako redaktor w Radiu Czechosłowackim, w tygodniku ?Mlady sv?t” i jako scenarzysta filmowy. Po
inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowacj?
w sierpniu 1968 zmuszony był opu?ci? rodzinny kraj. Najpierw wyjechał do
Jugosławii
, gdzie pracował w wytworni filmowej w
Zagrzebiu
jako scenarzysta, po?niej mieszkał w Izraelu (1968?1969), w ko?cu w 1970 osiadł w
USA
, gdzie wykładał na wy?szych uczelniach, m.in. od roku 1973 na
Washington American University
. W 1995 został redaktorem naczelnym czeskiej wersji pisma ?
Playboy
”.
W 2000 został odznaczony
Medalem Za Zasługi
I stopnia.
Niemal cał? tworczo?? po?wi?cił tematyce Holokaustu.
- Noc a nad?je
, 1957 (wybrane opowiadania z tego tomu w wyd. pol.
Czarny lew
. Przekł. z czes. i wybor
Cecylia Dmochowska
. Warszawa: SW ?Iskry”, 1959)
- Demanty noci
, 1958 (wybrane opowiadania z tego tomu w wyd. pol.: zob. wy?ej).
- Ulice ztracenych brat?i
, 1959 (wyd. pol.:
Ulica zaginionych braci
. Przekł.
Cecylia Dmochowska
. Warszawa: SWH ?Ksi??ka i Wiedza”, 1963)
- M?j znamy Vili Feld
, 1961 (mikropowie??)
- Prvni stanice ?t?sti
, 1961 (opowiadania)
- Dita Saxova
, 1962 (powie??)
- Nikoho neponi?i?
, 1963 (wyd. pol.:
Nie b?dzie poni?onych
. Przekł. z czes.
Zdzisław Hierowski
. Warszawa: Wyd. MON, 1965)
- Modlitba pro Kate?inu Horovitzovou
, 1964 (wyd. pol.:
Modlitwa za Katarzyn? Horowitz
. [W:]
W cieniu zagłady: Trzy czeskie dramaty
. Przekł. z czes. i oprac.
Agata Firlej
. Pozna?: Wyd. UAM, 2016)
- Propast
, 1966 (powie??)
- Ho?ka v?n? mandli
, 1968 (opowiadania)
- Mila?ek
, 1969 (powie??)
- Nemilovana: Z deniku sedmnactilete Perly Sch.
, 1978 (wyd. pol.:
Niekochana: Z dziennika siedemnastoletniej Perły Sch.
Przekł. z czes.
Jan Stachowski
. Krakow: Wyd. Lit., 2004)
- Colette: Divka z Antverp
, 1992 (powie??)
- Tanga: Divka z Hamburku
, 1992 (powie??)
- Ohe? na vod?
, 1998 (opowiadania)
- Krasne zelene o?i
, 2000 (wyd. pol.:
Pi?kne zielone oczy.
Przekł. z czes.
Jan Stachowski
. Wołowiec: Wyd. ?Czarne”, 2020)
Wiele utworow Lustiga doczekało si? adaptacji filmowych i telewizyjnych, najwybitniejsz? z nich s?
Diamenty nocy
(1964,
Demanty noci
) w re?yserii
Jana N?mca
, ktory wcze?niej nakr?cił według opowiadania pisarza krotkometra?owy film
Dla chleba
(1960,
Sousto
). Ponadto na podstawie prozy Lustiga powstał
Transport z raju
(1963, re?,
Zbyn?k Brynych
),
Modlitwa za Kate?in? Horovitzov?
(1965, re?.
Antonin Moskalyk
),
Dita Saxova
(1967, re?. Antonin Moskalyk, z
Krystyn? Mikołajewsk?
w roli tytułowej) i
Colette
(2013, re?.
Milan Cieslar
).
- Czarny lew
, przeł.
Cecylia Dmochowska
, Warszawa 1959 (opowiadania z dwu pierwszych tomow nowelistycznych pisarza)
- Ulica zaginionych braci
, przeł. Cecylia Dmochowska, Warszawa 1963 (tom opowiada?)
- Nie b?dzie poni?onych
, przeł.
Zdzisław Hierowski
, Warszawa 1965 (tom opowiada?)
- Niekochana. Z dziennika siedemnastoletniej Perły Sch.
, przeł.
Jan Stachowski
, Krakow 2004 (powie??)
- Ale? Haman
, [hasło]
Lustig, Arno?t
, w:
Slovnik ?eskych spisovatel? od roku 1945
, red.
Pavel Janou?ek
, t. 1, Praha 1995
- Ale? Haman,
Arno?t Lustig
, Praha 1995
- Josef ?kvorecky
, [posłowie do:] A. Lustig,
Indecent Dreams
, Evanston 1988
- Zofia Tarajło-Lipowska
,
Historia literatury czeskiej
, Wrocław 2010. s. 341?342
- Leszek Engelking
,
Perła nocy
. ?Nowe Ksi??ki” 2005, nr 5