한국   대만   중국   일본 
Apostazja ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Apostazja

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Logo kampanii zbiorowej apostazji w Hiszpanii, wzywaj?cej do ucieczki od Ko?cioła katolickiego
Pa?stwa z kar? ?mierci za apostazj?

Apostazja ( gr. ?ποστασ?α ?odst?pienie, odnowa, odpadni?cie, zdrada, odst?pstwo”; z ?π? (apo) ?od”, στ?σι? (stasis) ?postawa, pozycja”; poł?czenie tych słow oznacza ?οdległo??, oddalenie, zdystansowanie si? od...”) ? porzucenie wiary religijnej lub religii [1] . W pierwotnym znaczeniu ? całkowite porzucenie wiary chrze?cija?skiej ; termin został rownie? adaptowany do ogolnych poj?? religioznawczych oraz wykorzystywany przez religie i wyznania niechrze?cija?skie.

Prawo [ edytuj | edytuj kod ]

Porzucenie religii jest jednym z praw człowieka , prawnie chronionym m.in. przez Kart? praw podstawowych , traktat lizbo?ski [2] oraz Mi?dzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych :

Komisja zauwa?a, ?e wolno?? ‘posiadania lub przyjmowania’ wyznania lub przekona? koniecznie poci?ga za sob? wolno?? wyboru wyznania lub przekona?, wł?cznie z prawem do zmiany aktualnie wyznawanej religii b?d? przekona? na inne lub przyj?cia pogl?dow ateistycznych [...] Wikiźródła Artykuł 18.2 zabrania stosowania przymusu, ktory stanowiłby zamach na prawo posiadania lub przyjmowania wyznania albo przekona?, wł?czaj?c u?ycie gro?by siły fizycznej lub sankcji karnych w celu przymuszenia wierz?cych b?d? niewierz?cych do pozostawania w ich przekonaniach religijnych i kongregacjach, porzucenia ich wyznania lub przekona? albo ich zmiany [3] .

Hinduizm [ edytuj | edytuj kod ]

W hinduizmie nie ma poj?cia herezji b?d? apostazji. Hinduizm daje ka?demu absolutn? wolno?? do opuszczenia lub zmiany wiary. Hindusi wierz?, ?e wszystkie szczere wiary prowadz? ostatecznie do tego samego boga [4] .

Judaizm [ edytuj | edytuj kod ]

Za porzucenie judaizmu nie grozi dzi? ?adna inna kara, poza wykluczeniem z udziału w rytuałach społeczno?ci ?ydowskiej ? wł?czaj?c w to prowadzenie kultu, ?ydowskie mał?e?stwo lub rozwod i pochowek na cmentarzu ?ydowskim [ potrzebny przypis ] .

?wiadkowie Jehowy [ edytuj | edytuj kod ]

  Zobacz wi?cej w artykule Ekskomunika , w sekcji ?wiadkowie Jehowy (wykluczenie) .

Apostata jest identycznie traktowany przez ?wiadkow Jehowy jak osoba, ktor? wykluczono ze społeczno?ci, a ro?nica dotyczy jedynie nazwy, wskazuj?cej na to, czy dotychczasowy wyznawca odł?czył si? od organizacji sam, czy te? został wykluczony przez starszych zboru [5] [6] [7] . Po pewnym czasie ma prawo do ponownego przył?czenia [8] .

Islam [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Ridda .

W niektorych krajach islamskich Azji i Afryki , a przede wszystkim w Azji Zachodniej odst?pstwo od religii b?d?cej religi? pa?stwow? jest surowo zabronione. W tych krajach przej?cie z innej religii na islam jest dozwolone, natomiast z islamu na inn? religi? lub ateizm jest karane.

W islamie apostazj? okre?la si? arabskimi terminami irtidad  lub  ridda , a osob? dopuszczaj?c? si? apostazji jako murtadd .

W ?wi?tej ksi?dze islamu Koranie nie ma bezpo?redniego zapisu o karaniu apostatow, jednak prawodawstwo obowi?zuj?ce w cz??ci krajow klasyfikuje apostatow jako obłudnikow i stosuje wobec nich werset: je?li si? odwroc? od prawdziwej wiary , nale?y ich złapa? i zamordowa? (4,88-89). Dodatkowym wzmocnieniem takiego stanowiska jest Hadis 14 [9] i przytoczone w nim słowa proroka Mahometa:  Kto odszedł od wiary, to jego kar? jest ?mier?. Jednak nale?y pami?ta?, ?e mowa jest o dwoch rodzajach apostatow. Pierwszy z nich to osoby, ktore odeszły od religii i zacz?ły zwalcza? muzułmanow. Jest to traktowane w ten sam sposob jak zdrada ojczyzny, dlatego kar? jest ?mier?. Drugi rodzaj apostatow, to osoby, ktore po prostu przestały wierzy?. Za to, ?ci?le według islamu, a nie prawa danego kraju, nie ma kary.

Najlepszym przykładem tolerancji proroka wobec wyznawcow innych religii jest konstytucja, nazywana przez historykow Sahifah  (inne j?zyki) . Po emigracji do Medyny , prorok ustanowił konstytucj?. Miała ona za zadanie zapewni? harmoni? i stabilno?? w społecze?stwie oraz pokojow? koegzystencj? muzułmanow, ?ydow, chrze?cijan i bałwochwalcow.

?Nie ma przymusu w religii!” (Koran 2:256)

?Wy macie wasz? religi?, a ja mam moj? religi?” (Koran 109:6)”

?Kto zabija osob?, ktora posiada rozejm z muzułmanami nigdy nie poczuje zapachu Raju.” (Sahih Muslim)

Katolicyzm [ edytuj | edytuj kod ]

W okresie staro?ytnym było to ka?de odst?pstwo od wiary chrze?cija?skiej [10] . Wspołcze?nie apostazja rozumiana jest jako ?wiadome, dobrowolne i publiczne wyrzeczenie si? kontaktu z Ko?ciołem.

Apostazja sama w sobie jest zerwaniem komunii (ł?czno?ci) z Ko?ciołem i ekskomunika nast?puje automatycznie na mocy samego prawa kanonicznego . Apostazj? mo?na wi?c traktowa? jak ekskomunik? na własne ?yczenie. Apostata nie mo?e oczekiwa? ?ycia sakramentalnego , ko?cielnych urz?dow, godno?ci, przywilejow itp. Dodatkowo apostata nie jest obarczany podatkiem na rzecz danej organizacji (np. Ko?cioła katolickiego) w krajach, gdzie podatek ten jest nakładany dodatkowo, np. Niemcy (tzw. podatek ko?cielny ) [11] .

Zgodnie z doktryn? katolick? apostata wci?? pozostaje członkiem Ko?cioła oraz katolikiem, gdy? decyduj?cy o tym chrzest jest nieusuwalny. Apostazja odnotowywana jest w ksi?gach parafialnych , jednak informacja o chrzcie nie jest z nich usuwana [12] .

Poniewa? apostazja ma form? publiczn? i dotyczy wył?cznie osob ochrzczonych , przywrocenie stanu poprzedniego le?y w gestii ordynariusza diecezji , ktory okre?la ewentualne kary i formy pokutne . W wyj?tkowych sytuacjach prawo to przysługuje ka?demu biskupowi w akcie spowiedzi .

Omnium in mentem [ edytuj | edytuj kod ]

9 kwietnia 2010 roku [13] weszło w ?ycie motu proprio papie?a Benedykta XVI Omnium in mentem [14] , ktore m.in. usun?ło z Kodeksu prawa kanonicznego wzmianki o formalnym akcie wyst?pienia z Ko?cioła. W rezultacie nie mo?na ju? dłu?ej formalnie wyst?pi? z Ko?cioła katolickiego [15] ? Ko?cioł całkowicie wycofał si? z przywi?zywania prawnego znaczenia do poj?cia ?formalny akt wyst?pienia z Ko?cioła” [16] .

Przebieg apostazji w Polsce [ edytuj | edytuj kod ]

Konferencja Episkopatu Polski 29 wrze?nia 2008 ustaliła procedur? wobec osob chc?cych dokona? apostazji. Zgodnie z t? procedur? apostazja dokonywana na terenie diecezji polskich ma by? zło?ona w formie własnor?cznego o?wiadczenia przekazanego proboszczowi miejsca zamieszkania. Do wniosku nale?y tak?e doł?czy? akt chrztu . Odst?pca musi by? osob? pełnoletni? (w innych krajach nie ma takiego wymogu ? np. w Niemczech i Austrii samodzielna apostazja jest mo?liwa od 14. roku ?ycia; wcze?niej mog? j? przeprowadzi? rodzice lub opiekunowie prawni, co nie jest w ogole mo?liwe w Polsce [17] [18] ). Proboszcz jest zobowi?zany do po?wiadczenia przyj?cia aktu apostazji własnor?cznym podpisem i piecz?ci? parafialn? oraz przesłania aktu do swojej kurii diecezjalnej. Kuria poleca proboszczowi dokonanie stosownego wpisu do parafialnej ksi?gi ochrzczonych. Je?eli apostata przyj?ł chrzest w parafii, ktora nale?y do innej diecezji, wowczas kuria diecezjalna przesyła informacj? o wyst?pieniu z Ko?cioła do kurii diecezji chrztu osoby.

Informacja o wyst?pieniu z Ko?cioła zostaje trwale umieszczona w ksi?dze ochrzczonych, zwykle na marginesie aktu chrztu. Zgodnie z prawem ko?cielnym nie jest mo?liwe usuni?cie informacji z ksi?gi chrztu [19] . Ko?cielna administracja utrzymuje rownie? tzw. ksi?gi apostatow [20] . Dokumentem dla apostaty potwierdzaj?cym apostazj? jest wypis aktu chrztu z odpowiedni? adnotacj?, po?wiadczaj?c? apostazj?.

Nowa procedura
19 lutego 2016 uzyskał moc dekret Dekret Ogolny Konferencji Episkopatu Polski w sprawie wyst?pie? z Ko?cioła oraz powrotu do wspolnoty Ko?cioła , ktory zmienił obowi?zuj?ca dot?d procedur? na łatwiejsz?. Złagodzono procedury poprzez zniesienie obowi?zku stawienia si? w obecno?ci 2 ?wiadkow i dwukrotnej wizyty u proboszcza. Nieuznane b?dzie o?wiadczenie woli przesłane drog? cyfrow?, pocztow? lub zło?on? przed urz?dnikiem cywilnym. Nie istnieje rownie? mo?liwo?? uzyskania za?wiadczenia o wyst?pieniu z KRK, jednak mo?na uzyska? ?wiadectwo chrztu ze stosown? adnotacj? [21] [22]

Po raz pierwszy w historii Instytut Statystyki Ko?cioła Katolickiego dane liczbowe dotycz?ce apostazji w Polsce zaprezentował 28 czerwca 2011, dotyczyły roku 2010. Dokonano wowczas 459 aktow apostazji, najwi?cej (105) w metropolii warszawskiej , najmniej (4) w metropoliach: przemyskiej i cz?stochowskiej [23] [24] (nie zaznaczono jednak, czy liczone s? wył?cznie przypadki zako?czone wpisem adnotacji do Ksi?gi Chrztu, czy te? napocz?te, acz niezako?czone wpisem procesy).

Krytyka polskiej procedury [ edytuj | edytuj kod ]

Wprowadzenie powy?szej procedury przez biskupow KEP spowodowało niezadowolenie i krytyk? ze strony polskich ?rodowisk wolnomy?licielskich i antyklerykalnych [25] , m.in. ze wzgl?du na fakt, ?e wskazowki Kurii Rzymskiej nie przewiduj? a? tylu proceduralnych formalno?ci [26] . Polskie Stowarzyszenie Racjonalistow uznało, ?e wymog obecno?ci dwoch ?wiadkow mocno utrudnia procedur? apostazji. Stowarzyszenie wystosowało pismo do rzecznika praw obywatelskich , w ktorym zwraca uwag?, ?e w wymaganym przez Episkopat kształcie procedura wyst?pienia z Ko?cioła narusza konstytucyjne prawo obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do wolno?ci religijnej [27] [28] :

Anga?owanie w sprawy ?wiatopogl?dowe osob trzecich czy uzasadnianie innej osobie swoich przekona? religijnych jest w naszym mniemaniu niedopuszczalne w pa?stwie prawa. Jest rownie? niewymagane w innych krajach.

W odpowiedzi na postawione zarzuty, w li?cie z 14 listopada 2008 [29] Biuro RPO stwierdziło, ?e:

(...) ?aden organ pa?stwowy nie ma podstaw prawnych do ingerowania w wewn?trzne sprawy ko?ciołow i zwi?zkow wyznaniowych.

Niemo?no?? wgl?du do ksi?g parafialnych i usuwania o sobie informacji przez apostatow spotkała si? z krytyk? ze strony europosłanki Joanny Senyszyn , ktora wystosowała interpelacj? do Komisji Europejskiej w tej sprawie. W odpowiedzi Komisja przyznała, ?e stowarzyszenia lub instytucje o charakterze religijnym maj? prawo do przetwarzania danych o swoich członkach, ale tylko ?pod warunkiem, ?e odnosi si? ono wył?cznie do członkow tej instytucji lub osob maj?cych z ni? regularny kontakt”. Unijna komisarz ds. sprawiedliwo?ci Viviane Reding dodała, ?e osoby, ktorych dane s? zbierane przez ko?cioły, zachowuj? wszystkie prawa zapisane w dyrektywie o ochronie danych i ?e unijne prawo jest w tym przypadku ponad prawem krajowym i jego własnymi umowami z ko?ciołami. Reding podkre?liła, ?e jednym z tych praw jest ?prawo sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych” [30] .

Niemniej Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO) w odpowiedziach na pytania dotycz?ce ochrony danych osobowych w działalno?ci Ko?cioła katolickiego w Polsce, potwierdzaj?c zgodno?? tej działalno?ci z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych stwierdził, ?e w oparciu o przepisy Kodeksu prawa kanonicznego (kan. 535) osobie, ktora zamierza wyst?pi? z Ko?cioła, nie przysługuje prawo ??dania usuni?cia danych osobowych z ksi?g ko?cielnych. GIODO stwierdził tak?e, ?e zgoda nie jest jedyn? przesłank? uprawniaj?c? do przetwarzania danych osobowych, mianowicie nie jest konieczna, je?li zachodzi inna przesłanka ustawowa, np. gdy jest to niezb?dne do wykonania statutowych zada? Ko?cioła pod warunkiem, ?e przetwarzanie danych dotyczy wył?cznie jego członkow (tak?e byłych) lub instytucji albo osob utrzymuj?cych z nim stałe kontakty w zwi?zku z ich działalno?ci? i zapewnione s? gwarancje ochrony przetwarzanych danych, albo wynika z innych zasad ustawy takich jak prawo do aktualizacji danych. Podobna wykładnia dla ochrony danych osobowych została podana przez GIODO w stosunku dla innych ko?ciołow i zwi?zkow wyznaniowych [31] [32] .

W 2011 roku w pierwszym w Polsce wyroku dotycz?cym zaniedba? GIODO s?d stwierdził, ?e miały one miejsce w przypadku Roberta Biniasa, ktoremu GIODO odmowił zaj?cia si? spraw? usuni?cia danych z ksi?g parafialnych [33] [34] .

Krytyce podlega rownie? wymog pełnoletno?ci odst?pcy. Podyktowane to jest faktem, i? osoba do momentu uko?czenia 18 lat uznawana jest za niezdoln? do ?wiadomego odst?pienia od Ko?cioła, pomimo ?e została ona do niego przyj?ta przez chrzest zazwyczaj jako niemog?ce posiada? własnego zdania w tej sprawie niemowl?.

Dane liczbowe [ edytuj | edytuj kod ]

W ci?gu czterech lat (2006-2009) zarejestrowano w Polsce ł?czn? liczb? 1057 aktow apostazji czyli oficjalnych wyst?pie? z Ko?cioła. Jednak ju? w samym roku 2010 zarejestrowano na terenie Polski 459 aktow apostazji [35] . Po skokowym wzro?cie aktow apostazji Instytut Statystyki Ko?cioła Katolickiego ogłosił, ?e "nie kontynuował prac badawczych aktow apostazji w Polsce" uzasadniaj?c "stosunkowa niewielk? skal? zjawiska" [36] Według nieoficjalnych ?rodeł rok 2020 był rekordowy pod tym wzgl?dem. Tylko w archidiecezji krakowskiej ?rednio rocznie taki akt składało 50-60 osob, w 2019 r. było ich ju? 123, a w 2020 ? 445 ? wynika z danych krakowskiej kurii. [37]

Od czasu zaniechania publikacji danych przez ISKK brak dost?pu do oficjalnych wynikow bada? zjawiska po roku 2010. Zjawiskiem zajmuje si? natomiast strona społeczna tj. konserwatywne media, m.in. wSieci [38] , Wi?? [39] , Prawy.pl [40] i lewicowi politycy. Posłanka Lewicy Joanna Scheuring-Wielgus , europoseł Wiosny Robert Biedro? oraz warszawska radna Agata Diduszko-Zyglewska w grudniu 2020 zało?yli stron? internetow? LicznikApostazji.pl Zdaniem serwisu Prawy.pl akcja ma pokaza?, ilu faktycznie ludzi odchodzi w Polsce od Ko?cioła. Do 4 lutego 2021 roku zgłosiło si? 1813 osob, ale wiele w?rod nich dokonało tego aktu jeszcze przed 2020 rokiem. Na dzie? 28 marca 2022 roku licznik apostazji [41] wskazuje 3233 osoby. Inne dane wskazuje strona Mapa apostazji. Na dzie? 13 stycznia 2022 było to 2277 osob [42]

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Informacje w  projektach siostrzanych
  Multimedia  w Wikimedia Commons
  Cytaty  w Wikicytatach
  Definicje słownikowe  w Wikisłowniku


Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Paweł Jagiełło. Apostazja od katolicyzmu w prawie kanonicznym i w prawie polskim . ?Wrocławskie Studia Erazmia?skie”. 10. Wolno??, rowno?? i własno?? w prawie i polityce, s. 402, 2016. Wrocław: Katedra Doktryn Politycznych i Prawnych Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. ISSN   2080-332X . [dost?p 2020-10-25].  
  2. ↑ Joanna Podgorska. Wyj?? po włosku . ?Polityka”, 8 maja 2012.  
  3. ↑ CCPR/C/21/Rev.1/Add.4, General Comment No. 22., 1993 ( ang. ) . [dost?p 2010-06-06]. Cytat: ?The Committee observes that the freedom to 'have or to adopt’ a religion or belief necessarily entails the freedom to choose a religion or belief, including the right to replace one’s current religion or belief with another or to adopt atheistic views [...] Wikiźródła Article 18.2 bars coercion that would impair the right to have or adopt a religion or belief, including the use of threat of physical force or penal sanctions to compel believers or non-believers to adhere to their religious beliefs and congregations, to recant their religion or belief or to convert.” .
  4. ↑ Z Ksi??ki What Is Hinduism?: Modern Adventures Into a Profound Global Faith. Himalayan Academy Publications, str. XX i 136.
  5. ↑ Watchtower , ’Pa?cie trzod? Bo?a’ (1 Piotra 5:2) , Towarzystwo Stra?nica , 2015, s. 58?120 .
  6. ↑ Watchtower , Zorganizowani do spełnienia woli Jehowy , Towarzystwo Stra?nica , 2020, s. 141?156 .
  7. ↑ Watchtower , Jak traktowa? osoby wykluczone (Przypis) , [w:] Trwajcie w miło?ci Bo?ej, Towarzystwo Stra?nica , 2008, s. 207, 208 .
  8. ↑ Watchtower , Czy zrywacie wszelkie kontakty z byłymi członkami waszej religii? [online], jw.org [dost?p 2016-09-02] .
  9. ↑ Hadis 14 ? kara ?mierci | Centrum Muzułma?skie w Krakowie . islam-krakow.pl. [dost?p 2016-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-25)].
  10. ↑ Zob. Maciej Wojcieszak, Ko?cioł po?noantyczny wobec problemu apostazji w ?wietle kanonow zachodniorzymskich zgromadze? biskupich , ?Argumenta Historica” 4 (2017), s. 158?173.
  11. ↑ Problemy apostatow z emigracji . fakty.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-29)]. , Fakty w INTERIA.PL, 27 lutego 2012.
  12. ↑ ks. dr hab. Piotr Majer: O formalnym wyst?pieniu z Ko?cioła . www.ekai.pl. [dost?p 2012-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-01)].
  13. ↑ Maciej Psyk: Watykan potwierdza: ?Actus formalis” ju? nie ma . wystap.pl, 2010-10-17. [dost?p 2011-03-01].
  14. ↑ APOSTOLIC LETTER ?MOTU PROPRIO” OMNIUM IN MENTEM OF THE SUPREME PONTIFF BENEDICT XVI ON SEVERAL AMENDMENTS TO THE CODE OF CANON LAW . 2009-10-26. [dost?p 2011-03-01]. ( ang. ) . ( polskie tłumaczenie opublikowane w L’Osservatore Romano wydanie polskie 31 [2010] nr 5/322/ s. 13?14).
  15. ↑ Archdiocese of Dublin: Statement on Formal Defections . dublindiocese.ie, 2010-10-12. [dost?p 2011-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-28)]. Cytat: The Holy See confirmed at the end of August that it was introducing changes to canon law and as a result it will no longer be possible to formally defect from the Catholic Church. This will not alter the fact that many people can defect from the Church, and continue to do so, albeit not through a formal process. This is a change that will affect the church throughout the world. (...) ( ang. ) .
  16. ↑ ks. prof. Remigiusz Soba?ski : Diakoni i apostaci . opoka.org.pl . [dost?p 2011-03-01].
  17. ↑ Piotr Wagner: Apostazja w Niemczech, Austrii i Szwajcarii . racjonalista.pl , 2008-11-13. [dost?p 2010-01-31].
  18. ↑ Apostazja w Niemczech poci?ga za sob? wszystkie skutki kanoniczne: ks. Bogusław Banach: Wyst?pienie z Ko?cioła i jego konsekwencje ko?cielno-prawne w Niemczech . polska-parafia-giessen.de. [dost?p 2010-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-02)]. Cytat: (wytłuszczenia za ?rodłem) Wyst?pienie z Ko?cioła w Niemczech jest zawsze aktem o podwojnym oddziaływaniu , zarowno w pa?stwowym , jak i w ko?cielnym obszarze. Kto składa o?wiadczenie o wyst?pieniu z Ko?cioła wobec władz ?wieckich dokonuje tym samym publicznego, urz?dowo po?wiadczonego aktu zerwania z Ko?ciołem (...). Przyj?cie o?wiadczenia przez władz? ko?cieln? nie musi dokonywa? si? osobi?cie, wystarczy tutaj powiadomienie z urz?du pa?stwowego. Po przesłaniu deklaracji o wyst?pieniu do odpowiedniego urz?du ko?cielnego, akt wyst?pienia z Ko?cioła staje si? wi?c wa?ny rownie? w ?wietle prawa ko?cielnego, a informacje o wyst?pieniu zapisuje si? w ksi?dze ochrzczonych .
  19. ↑ 345. Zebranie Plenarne KEP: Zasady post?powania w sprawie formalnego aktu wyst?pienia z Ko?cioła . 29 wrze?nia 2008. [dost?p 2010-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013?01?27)]. Cytat: 11. Jednocze?nie nale?y wyja?ni? zainteresowanemu, ?e chrzest jest wydarzeniem, ktorego nie da si? wymaza? z historii ?ycia człowieka, dlatego wykre?lenie aktu z ksi?gi chrztu nie jest mo?liwe. Gdyby kto? powoływał si? na prawo o ochronie danych osobowych, nale?y wyja?ni?, ?e w tej sprawie nie ma ono zastosowania: dane zawarte w ksi?gach metrykalnych, jako udokumentowanie przyj?tych sakramentow, s? niezb?dne do wykonywania własnych zada? Ko?cioła.
  20. ↑ ks. Stanisław Nabywaniec: Archiwa parafialne . Zwiastowanie , 1999. [dost?p 2010-06-09].
  21. ↑ KEP. Dekret Ogolny Konferencji Episkopatu Polski w sprawie wyst?pie? z Ko?cioła oraz powrotu do wspolnoty Ko?cioła . ?Akta Konferencji Episkopatu Polski”. 27/015.  
  22. ↑ PROCEDURA WYST?PIENIA Z KO?CIOŁA . apostazja.info, 26 lutego 2016. [dost?p 2016-08-26].
  23. ↑ Ewa Pajuro: Archidiecezja lubelska: Ile aktow apostazji? Ilu wiernych w ko?ciele? . Kurier Lubelski, 28 czerwca 2012. [dost?p 2016-08-27].
  24. ↑ Dominicantes 2011 ? prezentacja . Instytut Statystyki Ko?cioła Katolickiego, 28 czerwca 2011. [dost?p 2016-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 sierpnia 2016)].
  25. ↑ Mariusz Agnosiewicz : Biskupi osaczaj? apostatow . racjonalista.pl , 2008-10-02. [dost?p 2010-01-31].
  26. ↑ Julian Kard. Herranz : Stanowisko Papieskiej Rady ds. Tekstow Prawnych ws. apostazji . racjonalista.pl , 2006-03-13. [dost?p 2010-01-31].
  27. ↑ Magda Działoszy?ska: Owieczka odchodzi . Gazeta Wyborcza , 2009-12-11. [dost?p 2010-01-31].
  28. ↑ Polskie Stowarzyszenie Racjonalistow : Pismo do RPO w sprawie apostazji . psr.racjonalista.pl, 2008-11-03. [dost?p 2010-02-06].
  29. ↑ Biuro Rzecznika praw Obywatelskich: Odpowied? na pismo PSR . strona_hakaela.webpark.pl, 2009-11-14. [dost?p 2010-02-03].
  30. ↑ Karolina Wo?niak: KE o prawach apostatow . tvp.info, 2010-05-11. [dost?p 2010-06-06].
  31. ↑ Michał Serzycki (Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych) , Stanisław Budzik (Sekretarz Generalny Konferencji Episkopatu Polski) : Ochrona danych osobowych w działalno?ci Ko?cioła katolickiego w Polsce . Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych , 2009-09-23. s. 16. [dost?p 2010-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-17)].
  32. ↑ Zespoł Rzecznika Prasowego Biura GIODO: Czy proboszcz w Ko?ciele Rzymsko ? Katolickim jest uprawniony do gromadzenia informacji o członkach tego Ko?cioła? Czy mog? za??da? od proboszcza usuni?cia informacji zawartych w ksi?gach parafialnych, a dotycz?cych mojej osoby, je?li chciałbym wyst?pi? z Ko?cioła Rzymsko ? Katolickiego . Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych , 2006-09-08. [dost?p 2010-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-17)].
  33. ↑ Wyst?pił z Ko?cioła, chce usun?? dane z ksi?g parafialnych. 'GIODO zaniedbał obowi?zki' .
  34. ↑ Nale?y jednak nadmieni?, ?e Robert Binas pozwał do s?du nie swoj? macierzysta parafi? a GIODO, a przedmiotem sprawy nie było nieusuni?cie danych z ksi?g parafialnych a jedynie odmowa zaj?cia si? spraw? ze strony GIODO, s?d nie nakazał wiec usuni?cia wpisu z ksi?g (bo nakaza? nie mogł), a jedynie nakazał GIODO ponowne rozpatrzenie wcze?niej odrzuconej skargi.
  35. ↑ Nowe statystyki Ko?cioła: tylko 40 proc. wiernych chodzi na msze ? to najmniej w historii . wiadomosci.gazeta.pl, 2012-06-28.
  36. ↑ Statystyki nt. apostazji w Polsce . Instytut Statystyki Ko?cioła Katoliciego. [dost?p 2021-01-21]. .
  37. ↑ Ro?nie liczba apostazji. Coraz wi?cej osob wyst?puje z Ko?cioła . polsatnews.pl. [dost?p 2021-01-24].
  38. ↑ Niezno?na lekko?? apostazji . Sieci Prawdy, 2021-02-12.
  39. ↑ O. Augustyn: Słowa ?Nie s?d?cie, a nie b?dziecie s?dzeni” odnosz? si? tak?e do oceny aktow apostazji . Wi??, 2021-02-27.
  40. ↑ Apostazja - bunt ideologiczny czy teologiczny? . prawy.pl, 2021-02-17.
  41. ↑ Licznik apostazji . [dost?p 2022-03-28]. .
  42. ↑ Mapa apostazji . [dost?p 2022-01-24]. .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Religioznawstwo
Religie
Ludzie
Miejsca
Rytuały
Poj?cia

?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Apostazja&oldid=74009866 ”