Antoni Chmurski
(ur.
30 grudnia
1877
w
Krakowie
, zm.
17 lutego
1963
w
Jozefowie
koło
Warszawy
[1]
) ? polski doktor prawa, konstytucjonalista, patriota i działacz
niepodległo?ciowy
, wydawca w
Wiedniu
jedynej wtedy, polskoj?zycznej gazety codziennej
Wiede?ski Kuryer Polski
.
Urodził si? w
Krakowie
w mieszcza?skiej rodzinie. Jego rodzicami byli Roman Chmurski i Anna z Morawieckich. Dziadek Antoniego, rownie?
Antoni Chmurski
był
radc?
Krakowa i wła?cicielem renomowanej wytworni mebli. Dziadek ze strony matki, Wojciech Morawiecki, wła?ciciel maj?tku szlacheckiego Kunice brał udział w
Powstaniu Listopadowym
1830 roku. Antoni Chmurski od lat dzieci?cych wzrastał w atmosferze przepojonej patriotyzmem. Rodzice jego prowadzili otwarty dom w, ktorym kwitło ?ycie kulturalno-towarzyskie. Cz?stymi go??mi domu byli mi?dzy innymi
Jan Matejko
i
Stanisław Wyspia?ski
. Corka Wyspia?skiego ? Helena została ?on? brata Antoniego ? Adama Chmurskiego.
Pasj? do nauk prawniczych zaszczepił Antoniemu Chmurskiemu jego wuj, dr Serafin Chmurski, ostatni, prywatny wła?ciciel
Zamku Pieskowa Skała
.
W 1895 zdał z odznaczeniem egzamin dojrzało?ci w
C. K. II Gimnazjum ?w. Jacka w Krakowie
[2]
. Nast?pnie odbył studia na
Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiello?skiego
, uzyskuj?c stopie? doktora praw. Nast?pnie na Uniwersytecie Wiede?skim studiował
ekonomi? polityczn?
jednocze?nie czerpi?c w Wiedniu praktyki s?dowe i adwokackie. Zło?ył w Wiedniu egzamin adwokacki i otworzył kancelari?, ktor? prowadził a? do wybuchu I wojny ?wiatowej prowadz?c sprawy Polakow z
Galicji
oraz Polakow zamieszkałych w Wiedniu.
16 sierpnia 1914 roku został utworzony Wiede?ski Komisariat Naczelnego Komitetu Narodowego (N.K.N) w, ktorym najpierw został członkiem Rady Komisariatu, a nast?pnie sekretarzem prezydium, ktore stało si? wła?ciwym kierownictwem.
We wrze?niu 1914 roku wst?pił jako ochotnik do
Legionow Polskich
. Decyzj? Tymczasowej Rady Stanu Krolestwa Polskiego został powołany z Legionow do słu?by w Departamencie Sprawiedliwo?ci Sekcji Ustawodawczej. Rownocze?nie silnie działał na rzecz konsolidacji polskich ?rodowisk
emigracyjnych
. Zało?ył w Wiedniu wydawnictwo krzewi?ce patriotyzm i ducha niepodległo?ci. Był wła?cicielem ?Wiede?skiego Kuryera Polskiego” ? jedynej, codziennej gazety w j?zyku polskim oraz tygodnika ?Biblioteczka Polska” ? z poezj? patriotyczn? (
Dziady
,
Gra?yna
Mickiewicza
,
Warszawianka
Wyspia?skiego
,
Pie?? Nowych Legionow
etc.). 19 stycznia 1915 roku na łamach ?Wiede?skiego Kuryera Polskiego” rzucił hasło ? ?Policzmy si? i ł?czmy si?!”. Wynikiem tej akcji było wydanie unikatowej pozycji ? Ksi?gi pami?tkowej i adresowej wygna?cow wojennych z Galicyi i Bukowiny 1914 ? 1915. Dzieło to, wydane jako trzy ksi?gi, zawierało spis nazwisk i adresow wygna?cow z okolic Bukowiny, Lwowa i Krakowa. Inn? pozycj? był ?Kalendarz Legionow Polskich na Rok Pa?ski 1915”- kompendium informacji o Legionach. ?rodki uzyskiwane z wydawnictwa przeznaczał na wspieranie finansowe Legionow Polski.
Egzemplarz z dnia 5 listopada 1916 roku z ogłoszeniem Niepodległo?ci Krolestwa Polskiego.
Na pocz?tku 1915 oddelegowany do utworzonej w Warszawie Delegatury Adwokatury wraz z s?dzi? Pohoreckim i adwokatami Ancem, Ponikowskim i Carem opracował dekret o
Palestrze Pa?stwa Polskiego
, dekret o Rejestrze Handlowym (cz??ciowa reforma prawa handlowego), dekret o społkach z ograniczon? odpowiedzialno?ci?. Był pracownikiem Komisji Organizacji Adwokatury
Tymczasowej Rady Stanu
[3]
.
18 listopada 1918 roku, tydzie? po odrodzeniu pa?stwa Polskiego został powołany przez
Naczelnika Pa?stwa
,
Jozefa Piłsudskiego
na stanowisko zast?pcy Szefa Kancelarii Cywilnej Naczelnika Pa?stwa. Jako specjalista rozpocz?ł prace nad projektami konstytucji czego efektem w 1920 roku było wydanie drukiem przez Kancelari? Naczelnika Pa?stwa dwoch pozycji jego autorstwa ? ?Projektow
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
” oraz opracowania ?Społki z ograniczon? odpowiedzialno?ci?”.
Czołowi działacze Polskiego Komisariatu Plebiscytowego na Gornym ?l?sku. Siedz? od lewej: dr Franciszek Wilczek ? kierownik Wydziału Kolei i Poczt, adwokat Konstanty Wolny ? kierownik Wydziału Prawnego, Wojciech Korfanty. Stoi trzeci od prawej Dr. Antoni Chmurski.
15 stycznia 1921 roku został na własn? pro?b? zwolniony przez Marszałka Piłsudskiego do Komisariatu Plebiscytowego na Gornym ?l?sku, gdzie stał si? członkiem
Polskiego Komisariatu Plebiscytowego
i opracował ?Ksi?g? Nadu?y? Plebiscytowych Niemieckich” przedstawion?
Radzie Ambasadorow
. Nast?pnie wzi?ł udział w
III powstaniu ?l?skim
, w ktorym dostał si? do niewoli Heimattereuerow. Po wyj?ciu na wolno?? wyjechał do Warszawy i 20 wrze?nia 1921 roku przeszedł do adwokatury po?wi?caj?c si? pracy naukowej i obronie przed
Najwy?szym Trybunałem Administracyjnym
i S?dem Najwy?szym.
W czasie okupacji niemieckiej wykonywał adwokatur? w Warszawie. Po powstaniu wysiedlony z rodzin? z Warszawy przebywał w Zakopanem, gdzie do 31 sierpnia 1945 roku był zaanga?owany przez Miejsk? Rad? Narodow? jako radca prawny. Po powrocie do Warszawy brał udział w odradzaniu zr?bow adwokatury. W dniach 17 grudnia 1946 do 24 lutego 1947 wyst?pował jako obro?ca z urz?du hitlerowskiego zbrodniarza, Gubernatora Dystryktu Warszawskiego
Ludwiga Fischera
, przed Najwy?szym Trybunałem Narodowym. W wyniku sfałszowanych przez komunistow 19 stycznia 1947 wyborow do Sejmu Ustawodawczego i obj?ciu 5 lutego 1947 roku władzy prezydenckiej przez
Bolesława Bieruta
, Antoni Chmurski stał si? podobnie jak inni, działacze przedwojennej Polski wrogiem klasowym. Dekretem Bieruta odebrano mu jego mieszkanie w
Alei Szucha
. Zamieszkał wraz z ?on? Stefani? z Tarnowiczow i synem Witoldem w jednej ze swoich posiadło?ci w
Jozefowie
koło Otwocka, gdzie sp?dził reszt? ?ycia, po?wi?caj?c si? pracy naukowej.
Pochowany na
cmentarzu Pow?zkowskim
(kwatera 295-6-28/29)
[4]
.
- Projekt Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ? Wydawnictwo Kancelarii Cywilnej Naczelnika Pa?stwa 1920 r.
- Społki z ograniczon? odpowiedzialno?ci? ? Warszawa 1920 r.
- Reforma Administracji ? Warszawa 1926 r.
- Reforma Najwy?szego Trybunału Administracyjnego 1934 r.
- Nowa Konstytucja ? Warszawa 1935 r. Studium krytyczne o Konstytucji styczniowej
- ↑
Adam Redzik
,
Chmurski Antoni
, w:
Słownik biograficzny adwokatow polskich
, tom III (zmarli w latach 1945?2010), zeszyt 1 (red. Adam Redzik), Warszawa 2018, s. 59.
- ↑
Sprawozdanie Dyrektora c. k. Gimnazyum ?w. Jacka w Krakowie za rok szkolny 1895
. Krakow: 1895, s. 114.
- ↑
Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 225.
- ↑
Cmentarz Stare Pow?zki: Tarnowiczowie
, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne
[dost?p 2020-06-14]
.