Andrzej Szczeklik

Andrzej Szczeklik
	; Fot. Lech Polcyn
Data i miejsce urodzenia	29 lipca 1938 ; Krakow
Data i miejsce ?mierci	3 lutego 2012 ; Krakow
Miejsce spoczynku	Cmentarz Salwatorski
Zawod, zaj?cie	lekarz
Uczelnia	Uniwersytet Jagiello?ski
Wydział	Klinika Chorob Wewn?trznych
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Andrzej Tadeusz Szczeklik (ur. 29 lipca 1938 w Krakowie , zm. 3 lutego 2012 tam?e ^[1]) ^[2] ? polski lekarz-naukowiec, profesor Kliniki Chorob Wewn?trznych Uniwersytetu Jagiello?skiego , pisarz eseista i filozof medycyny , wiceprezes Polskiej Akademii Umiej?tno?ci , animator Akademii Młodych ?PAUeczka Akademicka”. Zajmował si? prac? naukow? z zakresu kardiologii i pulmonologii .

Biografia i działalno?? naukowa [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? w Krakowie jako syn lekarza-kardiologa, Edwarda Szczeklika . Absolwent I Liceum Ogolnokształc?cego im. B. Nowodworskiego w Krakowie ^[3]. W 1955 uko?czył ?redni? Szkoł? Muzyczn?. W roku 1961 uzyskał dyplom na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Krakowie . Dalej kształcił si? na sta?ach naukowych w Stanach Zjednoczonych: Monmouth Medical Center, New Jersey (1962-1963) ^[4] i w Szwecji: biochemia medyczna w Karolinska Institutet w Sztokhomie oraz na Uniwersytecie w Uppsali (1970) ^[5]. W roku 1963 rozpocz?ł prac? w III Klinice Chorob Wewn?trznych Akademii Medycznej we Wrocławiu. W 1966 roku uzyskał stopie? naukowy doktora medycyny, a w 1969 doktora habilitowanego z zakresu chorob wewn?trznych. W 1979 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1989 profesora zwyczajnego ^[6].

Od stycznia 1972 roku obj?ł kierownictwo Kliniki Akademii Medycznej w Krakowie. W latach 1990?1993 był rektorem Akademii Medycznej w Krakowie. Andrzej Szczeklik doprowadził do wł?czenia wydziałow medycznych do Uniwersytetu Jagiello?skiego. W latach 1993?1996 pełnił funkcj? prorektora ds. Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiello?skiego. Od 1994 członek Papieskiej Akademii Nauk .

W 1975 przedstawił teori? rozwoju postaci astmy oskrzelowej , tzw. astmy aspirynowej .

W latach 70. prowadził badania nad prostacyklin? i przyczynił si? do wprowadzenia analogow prostacykliny do farmakoterapii.

Od 2009 roku był członkiem Społecznego Komitetu Odnowy Zabytkow Krakowa (SKOZK) .

Andrzej Szczeklik był autorem i wspołautorem ok. 600 prac naukowych, publikowanych w czasopismach mi?dzynarodowych i krajowych. Wydał rownie? kilka monografii i podr?cznikow, tak?e za granic?.

Autor ksi??ek przetłumaczonych na j?zyk angielski, niemiecki, hiszpa?ski, w?gierski, i litewski:

Katharsis. O uzdrowicielskiej mocy natury i sztuki (Znak, Krakow 2002),
Kore ? O chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny (Znak, Krakow 2007)
Nie?miertelno??. Prometejski sen medycyny (Znak, Krakow 2012)

Był członkiem Papieskiej Akademii Nauk, PAU , PAN i wielu innych towarzystw naukowych. Został uhonorowany tytułem doctor honoris causa uniwersytetow medycznych we: Wrocławiu (1999) ^[7], Warszawie (2002) ^[8], Katowicach (2002) ^[9], i w Łodzi (2003) ^[10] oraz Uniwersytetu Jagiello?skiego (2009) ^[11].

Był kierownikiem II Katedry Chorob Wewn?trznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiello?skiego.

Od listopada 2010 do swojej ?mierci był członkiem Faculty of 1000 ^[12].

?ycie prywatne [ edytuj | edytuj kod ]

Był ?onaty (Maria Szczeklik), miał dwoch synow (Michał i Wojciech Szczeklik ) i cork? (Anna).

Choroba i ?mier? [ edytuj | edytuj kod ]

Andrzej Szczeklik zmarł w Krakowie z powodu zawału serca poł?czonego z zapaleniem płuc. Pogrzeb profesora odbył si? 8 lutego 2012 w bazylice Mariackiej w Krakowie. Uczony został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie ^[13].

Upami?tnienie [ edytuj | edytuj kod ]

23 wrze?nia 2013 roku II Klinika Chorob Wewn?trznych Collegium Medicum UJ została nazwana imieniem prof. Andrzeja Szczeklika. Na korytarzu kliniki odsłoni?to pami?tkow? tablic? ku czci jej patrona, z cytatem papie?a Jana Pawła II: Zadaniem ka?dego człowieka jest by? tworc? własnego ?ycia: człowiek ma uczyni? z niego arcydzieło sztuki ^[14].

Podr?cznik chorob wewn?trznych wydawany od 2005 roku pod redakcj? prof. Andrzeja Szczeklika, po jego ?mierci, decyzj? wydawcy został przemianowany na ?Intern? Szczeklika”, dla upami?tnienia jego wkładu w to dzieło i wspołprac? z wydawc? (Medycyna Praktyczna) ^[15].

Prof. Andrzej Szczeklik został patronem zało?onego przez niego w 2011 roku konkursu literackiego pn.: Ogolnopolski Konkurs Literacki dla Lekarzy im. Prof. Andrzeja Szczeklika ?Przychodzi wena do lekarza” . Organizatorami konkursu s? wydawnictwo Medycyna Praktyczna i Naczelna Izba Lekarska (od VI edycji) ^[16].

Nagrody i wyro?nienia [ edytuj | edytuj kod ]

1995 ? ?Krakowianin Roku” (wraz z Jozefem Tischnerem )
1995 ? przyznanie członkostwa honorowego The Royal College of Physicians w Londynie za odkrycie zaburze? krzepni?cia krwi w chorobach serca
1997 ? Lancet Invesigators Award przyznawana przez czasopismo ? The Lancet ” za odkrycie podło?a genetycznego astmy oskrzelowej (wraz z Markiem Sanakiem )
1998 ? Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk przyrodniczych i medycznych ?za wykrycie mechanizmu przeciwzakrzepowego działania aspiryny oraz badania nad patogenez? i metodami leczenia astmy oskrzelowej indukowanej aspiryn?” ^[17]
1999 ? nadanie tytułu doktora honoris causa Akademii Medycznej we Wrocławiu
2001 ? nagroda Ameryka?skiej Akademii Alergii i Immunologii
2001 ? nadanie tytułu doktora honoris causa Akademii Medycznej w Warszawie
2002 ? nadanie tytułu doktora honoris causa ?l?skiej Akademii Medycznej w Katowicach ^[6]
2002 ? Nagroda Krakowska Ksi??ka Miesi?ca (grudzie? ? za ksi??k? Katharsis. O uzdrowicielskiej mocy natury i sztuki )
2003 ? nadanie tytułu doktora honoris causa UM w Łodzi
2008 ? Nagroda Totus (pa?dziernik ? za ??wiadectwo gł?bokiego humanizmu, inspirowane nauczaniem Jana Pawła II, przekazywane w ?yciu i tworczo?ci”)
2008 ? nagroda Clemensa von Pirquet przyznana przez Europejsk? Akademi? Alergologii i Immunologii Klinicznej
2008 ? nagroda ?Ambasador Polszczyzny w Pi?mie” nadana przez Rad? J?zyka Polskiego przy Prezydium PAN
2008 ? nominacja do Nagrody Literackiej Nike za Kore ? O chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny ^[18]
2009 ? nadanie tytułu doktora honoris causa UJ Krakow
2012 ? Nagroda Imienia ?w. Kamila, przyznana po?miertnie (?w dowod uznania za całokształt pracy naukowej, nieskaziteln? postaw? lekarza humanisty oraz skuteczne odkrywanie duszy w medycynie”) ^[19]

Odznaczenia [ edytuj | edytuj kod ]

2009 ? Krzy? Komandorski z Gwiazd? Orderu Odrodzenia Polski ^[20]
2008 ? Order Ecce Homo (?za bezinteresowno?? i profesjonalizm, za wielkie serce oraz ujmuj?c? wra?liwo?? duchow? w obszarze medycyny i sztuki“)

Słuch absolutny [ edytuj | edytuj kod ]

W roku 2014 ukazała si? ksi??ka pt. Słuch absolutny ? wywiad-rzeka, przeprowadzony z prof. Andrzejem Szczeklikiem przez jego przyjaciela i wydawc?, Jerzego Illga . Autor podj?ł prob? znalezienia odpowiedzi na pytania, co ukształtowało osobowo?? bohatera ksi??ki ? jaki dom? jakie lektury? jacy mistrzowie? jakie okoliczno?ci? Na obwolucie ksi??ki zamieszczono m.in. zdania ^[21]:

Leczył najwybitniejszych polskich pisarzy i artystow: Lema , Miłosza , Szymborsk? , Wajd? , Tischnera , Mro?ka . Znany z gry na fortepianie w Piwnicy pod Baranami i z brawurowej jazdy na nartach, był jedn? z najbarwniejszych postaci Krakowa. Jego błyskotliwe ksi??ki o medycynie: Katharsis , Kore i Nie?miertelno?? , stały si? bestsellerami nie tylko w Polsce.

Był rzadko spotykanym typem Wielkiego Lekarza, uczonym i humanist?, zadziwiał erudycj? i wiedz? z wielu dziedzin ? od historii medycyny i jej najnowszych odkry?, poprzez mitologi?, alchemi?, astrologi?, histori? sztuki, po muzykologi? i poezj?. Oddany swemu powołaniu i pacjentom, był Andrzej Szczeklik prawdziwym autorytetem, człowiekiem niezłomnych zasad, bezkompromisowo broni?cym etosu swojej profesji, a jednocze?nie ciepłym i serdecznym .

Anna Dymna , jedna z pacjentek, napisała ^[21]:

Wielki Lekarz i humanista profesor Andrzej Szczeklik umiał słucha? drugiego człowieka. Jego ?słuch absolutny” pomagał nam ?y? i cz?sto nas ratował.

Anna Dymna

Publikacje [ edytuj | edytuj kod ]

Ksi??ki [ edytuj | edytuj kod ]

1971: Zawał serca
1979: Sercu na ratunek
2002: Katharsis. O uzdrowicielskiej mocy natury i sztuki
2006: Choroby wewn?trzne ? podr?cznik lekarski
2007: Kore. O chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny
2009: Choroby wewn?trzne 2009 - kompendium
2009: Katharsis
2012: Nie?miertelno??. Prometejski sen medycyny
2014: Słuch absolutny. Andrzej Szczeklik w rozmowie z Jerzym Illgiem

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ ^a ^b Krakow: Zmarł profesor Andrzej Szczeklik . ?Polska The TImes”, 2012-02-03.
↑ Szczeklik Andrzej , [w:] Encyklopedia PWN [dost?p 2021-11-29] .
↑ Jerzy Illg: "Tygodnik Powszechny": "Młodo?? i medycyna" . [dost?p 2022-02-10].
↑ Szczeklik Andrzej Tadeusz , [w:] Władysław W. Tyra?ski Władysław W. , Kto jest kim w Krakowie. Lokalne władze, urz?dy, instytucje, ?rodowiska. Edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalno?? polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku) , Krakow: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 332, ISBN 83-909309-2-7 , OCLC 47866363 [dost?p 2023-02-22] .
↑ Lidia L. Becela Lidia L. , Kto jest kim w polskiej medycynie : informator biograficzny , wyd. 1, Warszawa: Interpress, 1987, ISBN 83-223-2339-5 , OCLC 19363162 [dost?p 2022-02-10] .
↑ ^a ^b Doktorzy Honoris Causa ?l?skiego Uniwersytetu Medycznego > Szczeklik Andrzej . [dost?p 2016-10-16].
↑ Doktorzy h.c. UMW | Uniwersytet Medyczny im. Piastow ?l?skich we Wrocławiu [online], www.umed.wroc.pl [dost?p 2020-07-15] .
↑ Doktorzy Honoris Causa | Warszawski Uniwersytet Medyczny [online], www.wum.edu.pl [dost?p 2020-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-07] .
↑ Lata 1998-2002 ? 70 lat ?l?skiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach [online] [dost?p 2020-07-15] ( pol. ) .
↑ Doktorzy Honoris Causa Uniwersytetu Medycznego w roku 2003 . a.umed.pl. [dost?p 2017-04-16].
↑ Szczeklik doktorem honoris causa UJ [online], pulsmedycyny.pl [dost?p 2020-07-15] ( pol. ) .
↑ Andrzej Szczeklik: Former Member in Clinical Immunology ? F1000 . Faculty of 1000 Ltd. [dost?p 2012-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-13)]. ( ang. ) .
↑ 8 lutego pogrzeb prof. Andrzeja Szczeklika . rynekzdrowia.pl. [dost?p 2012-02-08].
↑ WK , "Klinika Szczeklika" ju? oficjalnie nosi imi? swego tworcy [ZDJ?CIA] [online], Gazeta Krakowska, 24 wrze?nia 2013 [dost?p 2020-07-18] ( pol. ) .
↑ Interna Szczeklika - Podr?cznik chorob wewn?trznych 2019 [online], www.mp.pl [dost?p 2020-07-18] .
↑ Medycyna Praktyczna - WENA [online], www.mp.pl [dost?p 2023-07-09] .
↑ Laureaci Nagrody FNP: Prof. dr hab. med. Andrzej Szczeklik . [dost?p 2016-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)].
↑ Nagroda Nike 2008 . nike.org.pl. [dost?p 2015-07-21].
↑ Nagroda ?wi?tego Kamila 2012 . kamilianie.eu, 2015-02-15. [dost?p 2015-02-02].
↑ M.P. z 2009 r. nr 39, poz. 614 ? pkt 1.
↑ ^a ^b Jerzy Illg : Słuch absolutny . Krakow : Społeczny Instytut Wydawniczy ?Znak” , 2014. ISBN 978-83-240-2869-6 .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Prof. dr hab. czł. rzecz. PAN Andrzej Szczeklik , [w:] baza ?Ludzie nauki” portalu Nauka Polska ( OPI PIB ) [dost?p 2020-05-14] .
Sylwetka na stronie Fundacji Nauki Polskiej . fnp.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)].
Jerzy Vetulani : Andrzej Szczeklik ? lekarz, uczony, wojownik, my?liciel
Zapis rozmowy z prof. Andrzejem Szczeklikiem
Andrzej Szczeklik - pasja ?ycia w: ??wiat Lekarza”, Rocznik 2009, Nr 4
Medyk ? film dokumentalny Urszuli Kijak o prof. Andrzeju Szczekliku w bazie filmpolski.pl
Strona WWW prof. Andrzeja Szczeklika
Wojciech Bołoz , Osoba i dokonania prof. Andrzeja Szczeklika. Perspektywa bioetyka w: Studia Ecologiae et Bioethicae UKSW , 10(2012)3, s. 9?21

[smierc-1] Krakow: Zmarł profesor Andrzej Szczeklik . ?Polska The TImes”, 2012-02-03.

[2] Szczeklik Andrzej , [w:] Encyklopedia PWN [dost?p 2021-11-29] .

[3] Jerzy Illg: "Tygodnik Powszechny": "Młodo?? i medycyna" . [dost?p 2022-02-10].

[4] Szczeklik Andrzej Tadeusz , [w:] Władysław W. Tyra?ski Władysław W. , Kto jest kim w Krakowie. Lokalne władze, urz?dy, instytucje, ?rodowiska. Edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalno?? polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku) , Krakow: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 332, ISBN 83-909309-2-7 , OCLC 47866363 [dost?p 2023-02-22] .

[wiw-5] Lidia L. Becela Lidia L. , Kto jest kim w polskiej medycynie : informator biograficzny , wyd. 1, Warszawa: Interpress, 1987, ISBN 83-223-2339-5 , OCLC 19363162 [dost?p 2022-02-10] .

[doctor_hc_slam-6] Doktorzy Honoris Causa ?l?skiego Uniwersytetu Medycznego > Szczeklik Andrzej . [dost?p 2016-10-16].

[7] Doktorzy h.c. UMW | Uniwersytet Medyczny im. Piastow ?l?skich we Wrocławiu [online], www.umed.wroc.pl [dost?p 2020-07-15] .

[8] Doktorzy Honoris Causa | Warszawski Uniwersytet Medyczny [online], www.wum.edu.pl [dost?p 2020-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-07] .

[9] Lata 1998-2002 ? 70 lat ?l?skiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach [online] [dost?p 2020-07-15] ( pol. ) .

[10] Doktorzy Honoris Causa Uniwersytetu Medycznego w roku 2003 . a.umed.pl. [dost?p 2017-04-16].

[11] Szczeklik doktorem honoris causa UJ [online], pulsmedycyny.pl [dost?p 2020-07-15] ( pol. ) .

[12] Andrzej Szczeklik: Former Member in Clinical Immunology ? F1000 . Faculty of 1000 Ltd. [dost?p 2012-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-13)]. ( ang. ) .

[13] 8 lutego pogrzeb prof. Andrzeja Szczeklika . rynekzdrowia.pl. [dost?p 2012-02-08].

[14] WK , "Klinika Szczeklika" ju? oficjalnie nosi imi? swego tworcy [ZDJ?CIA] [online], Gazeta Krakowska, 24 wrze?nia 2013 [dost?p 2020-07-18] ( pol. ) .

[15] Interna Szczeklika - Podr?cznik chorob wewn?trznych 2019 [online], www.mp.pl [dost?p 2020-07-18] .

[16] Medycyna Praktyczna - WENA [online], www.mp.pl [dost?p 2023-07-09] .

[17] Laureaci Nagrody FNP: Prof. dr hab. med. Andrzej Szczeklik . [dost?p 2016-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)].

[18] Nagroda Nike 2008 . nike.org.pl. [dost?p 2015-07-21].

[kami-19] Nagroda ?wi?tego Kamila 2012 . kamilianie.eu, 2015-02-15. [dost?p 2015-02-02].

[20] M.P. z 2009 r. nr 39, poz. 614 ? pkt 1.

[SłuchAbsol-21] Jerzy Illg : Słuch absolutny . Krakow : Społeczny Instytut Wydawniczy ?Znak” , 2014. ISBN 978-83-240-2869-6 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]