한국   대만   중국   일본 
Andrzej Friszke ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Andrzej Friszke

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Friszke
Ilustracja
Andrzej Friszke (2019)
Data i miejsce urodzenia

29 sierpnia 1956
Olsztyn

Zawod, zaj?cie

historyk

Tytuł naukowy

profesor nauk humanistycznych

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Stanowisko

członek Kolegium Instytutu Pami?ci Narodowej (1999?2006), członek Rady Instytutu Pami?ci Narodowej (2011?2016)

Rodzice

Edmund Friszke

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Andrzej Friszke (pierwszy z lewej) podczas konferencji ?Archiwa przełomu 1989?1991” w Senacie (2011)

Andrzej Friszke (ur. 29 sierpnia 1956 w Olsztynie ) ? polski historyk specjalizuj?cy si? w historii najnowszej , profesor nauk humanistycznych . Członek korespondent Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiej?tno?ci , w latach 1999?2006 członek Kolegium Instytutu Pami?ci Narodowej , w latach 2011?2016 członek Rady IPN.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Jego ojcem był Edmund Friszke [1] , ksi?dz Ko?cioła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce , senior ( biskup ) diecezji mazurskiej .

Andrzej Friszke został absolwentem II Liceum Ogolnokształc?cego im. Konstantego Ildefonsa Gałczy?skiego w Olsztynie . W 1979 uko?czył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego . W 1994 uzyskał stopie? doktora nauk historycznych na podstawie pracy Kształtowanie si? opozycji przedsolidarno?ciowej 1968?1980 , ktorej promotorem był Tomasz Szarota . W 2000 uzyskał habilitacj? na podstawie ksi??ki ?ycie polityczne emigracji . W 2009 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych [2] . Specjalizuje si? w zakresie historii najnowszej [2] .

W 1980 został członkiem warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej . W 1981 został redaktorem w dziale historycznym ?Tygodnika Solidarno??” . Wchodził te? w skład kolegium redakcyjnego pisma ?Głos Wolny Wolno?? Ubezpieczaj?cy”. Od 1982 zajmuje stanowisko kierownika działu historycznego czasopisma ?Wi??” . W latach 1983?1984 przebywał w Wiedniu w ramach stypendium Fundacji im. Johanna Gottfrieda Herdera [3] . Nast?pnie prowadził w Londynie badania nad dziejami rz?du polskiego i podziemia w kraju w latach II wojny ?wiatowej . Wspołpracował z wydawnictwami emigracyjnymi, szczegolnie z ? Zeszytami Historycznymi ” [3] .

W 1990 zatrudniony w Instytucie Studiow Politycznych PAN . Od 1998 wykładowca prowadz?cy zaj?cia tak?e m.in. w Collegium Civitas . W 2013 został wybrany na członka korespondenta Polskiej Akademii Nauk [4] , w 2020 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiej?tno?ci [5] . W 2000 został przewodnicz?cym zarz?du Stowarzyszenia Archiwum Solidarno?ci . Powoływany rownie? w skład kolegium Europejskiego Centrum Solidarno?ci oraz rady Muzeum Historii Polski w Warszawie . Członek Stowarzyszenia Pracownikow, Wspołpracownikow i Przyjacioł Rozgło?ni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziora?skiego w Warszawie [6] .

W 1999 z rekomendacji Unii Wolno?ci został powołany w skład Kolegium Instytutu Pami?ci Narodowej. W 2007 z ramienia Platformy Obywatelskiej ponownie był kandydatem na to stanowisko, jednak nie został wybrany. W 2011 wszedł w skład nowo powołanej Rady IPN [7] . Organ ten został zniesiony nowelizacj? ustawy o IPN w 2016.

W latach 2007?2020 był konsultantem Komisji Historycznej zajmuj?cej si? lustracj? duchownych Ko?cioła Ewangelicko-Augsburskiego w RP [8] .

W 2017 został członkiem jury Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego [9] . Jest członkiem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej ?wi?tej Trojcy w Warszawie [10] .

Odznaczenia i wyro?nienia [ edytuj | edytuj kod ]

W 2005 otrzymał Srebrny Medal ?Zasłu?ony Kulturze Gloria Artis” [11] . W 2006 Lech Kaczy?ski odznaczył go Krzy?em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski [12] , a w 2011 Bronisław Komorowski Krzy?em Oficerskim tego orderu [13] .

Otrzymał nagrody Polcul Foundation (1990), ?Odry” (1994), Polskiej Fundacji Kulturalnej w Londynie (1995), ?Za osi?gni?cia w badaniach polonijnych” (2000), Nagrod? im. Jerzego Giedroycia (2001) ? za ksi??k? ?ycie polityczne Emigracji , Nagrod? im. ks. dra Leopolda Otto (2005) przyznawan? przez ? Zwiastun Ewangelicki ”, nagrod? ? Polityki ” (2011) oraz Nagrod? im. Kazimierza Moczarskiego (2011) za ksi??k? Anatomia buntu . W 2018 wyro?niony Nagrod? im. Tadeusza Kotarbi?skiego [14] . W 2010 wyro?niony Medalem ?10 lat Instytutu Pami?ci Narodowej” [15] .

W 2015 jego ksi??ka pt. Rewolucja Solidarno?ci 1980?1981 została nominowana do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego [16] .

Wybrane publikacje [ edytuj | edytuj kod ]

  • KOR. Ludzie-działania-idee (wydana pod pseudonimem Witold Wolski), 1983
  • O kształt Niepodległej , 1989
  • Polska Podziemna 1939?1945 (wspołautor), 1991
  • Opozycja polityczna w PRL 1945?1980 , 1994
  • Polska Gierka , 1995
  • Oaza na Kopernika. Klub Inteligencji Katolickiej 1956?1989 , 1997
  • ?ycie polityczne Emigracji , 1999
  • Polska. Losy pa?stwa i narodu 1939?1989 , 2003
  • Solidarno?? podziemna 1981?1989 (red.), 2006
  • Przystosowanie i opor. Studia z dziejow PRL , 2007
  • Anatomia buntu. Kuro?, Modzelewski i komandosi , 2010
  • PRL wobec Ko?cioła. Akta 1970?1978 , 2010
  • Adam Ciołkosz. Portret polskiego socjalisty , 2011
  • Czas KOR-u. Jacek Kuro? a geneza Solidarno?ci , 2011
  • Rewolucja Solidarno?ci 1980?1981 , 2014
  • Mi?dzy wojn? a wi?zieniem 1945?1953. Młoda inteligencja katolicka , 2015
  • Zwi?zek Harcerstwa Polskiego 1956?1963. Społeczna organizacja wychowawcza w systemie politycznym PRL , 2016
  • Sprawa jedenastu. Uwi?zienie przywodcow NSZZ ?Solidarno??” i KSS ?KOR” 1981?1984 , 2018
  • Pa?stwo czy rewolucja. Polscy komuni?ci a odbudowanie pa?stwa polskiego 1892?1920 , 2020
  • Czekanie na rewolucj?. Komuni?ci w II Rzeczypospolitej 1921?1926 , 2023

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Kim był ksi?dz Edmund Friszke? . polskieradio24.pl, 5 stycznia 2018. [dost?p 2020-07-11].
  2. ↑ a b Prof. dr hab. czł. koresp. PAN Andrzej Friszke , [w:] baza ?Ludzie nauki” portalu Nauka Polska ( OPI PIB ) [dost?p 2021-10-26] .
  3. ↑ a b Prof. Andrzej Friszke . Instytut Pami?ci Narodowej. [dost?p 2019-11-08].
  4. ↑ Członkowie korespondenci . pan.pl. [dost?p 2015-11-03].
  5. ↑ Członkowie . ?Rocznik Polskiej Akademii Umiej?tno?ci”. Rok 2020, s. 17, 2021. Krakow: Polska Akademia Umiej?tno?ci. [dost?p 2021-09-11].  
  6. ↑ Stowarzyszenie Pracownikow, Wspołpracownikow i Przyjacioł Rozgło?ni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziora?skiego ? O Stowarzyszeniu . wolnaeuropa.pl. [dost?p 2023-12-15].
  7. ↑ Sejm wybrał pi?ciu członkow Rady IPN . rmf24.pl, 18 marca 2011. [dost?p 2011-09-26].
  8. ↑ Zako?czono lustracj? w Ko?ciele . luteranie.pl, 10 lutego 2020. [dost?p 2021-04-15].
  9. ↑ Nagroda Historyczna Moczarskiego 2017. Dziesi?? nominowanych ksi??ek . wyborcza.pl, 13 pa?dziernika 2017. [dost?p 2017-10-15].
  10. ↑ Nagrody dla warszawskich parafian . ? Zwiastun Ewangelicki ”. Nr 23, s. 22, 2011.  
  11. ↑ Historycy odznaczeni medalami ?Gloria Artis” . naukawpolsce.pap.pl, 14 grudnia 2005. [dost?p 2013-02-12].
  12. ↑ M.P. z 2006 r. nr 62, poz. 647
  13. ↑ M.P. z 2011 r. nr 109, poz. 1103
  14. ↑ Prof. Andrzej Friszke laureatem Nagrody im. Tadeusza Kotarbi?skiego . pap.pl, 26 listopada 2018. [dost?p 2019-11-17].
  15. ↑ Biuro Edukacji Publicznej IPN przyznało medale . onet.pl, 20 grudnia 2010. [dost?p 2010-12-20].
  16. ↑ Nagroda Moczarskiego 2015: oto nominowani i jurorzy . wyborcza.pl, 10 listopada 2015. [dost?p 2015-11-16].

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrzej_Friszke&oldid=73147473 ”