Andriej Otroszczenko

Андрей Маракович Отрощенко

Data urodzenia	19 sierpnia 1902
Data ?mierci	1993
Przebieg słu?by
Formacja	NKWD KGB
Głowne wojny i bitwy	II wojna ?wiatowa
Odznaczenia

Andriej Makarowicz Otroszczenko ( ros.   Андрей Маракович Отрощенко ; ur. 19 sierpnia 1902 , zm. 1993 ) ? funkcjonariusz radzieckiego wywiadu OGPU / Głownego Zarz?du Bezpiecze?stwa Pa?stwowego ( Pierwszy Zarz?d Głowny Komitetu Bezpiecze?stwa Pa?stwowego )/ NKGB / MGB / MWD , m.in. pracownik wywiadu nielegalnego INO Głownego Zarz?du Bezpiecze?stwa Pa?stwowego w Iranie i rezydent I Zarz?du Głownego KGB w Teheranie

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodzony 19 sierpnia 1902 roku w mie?cie Taszkent , dzisiejszej stolicy Uzbekistanu , w rodzinie robotnikow. W latach 20. ucz?szczał na miejscowy uniwersytet.

W 1924 roku rozpocz?ł słu?b? w organach bezpiecze?stwa okr?gu turkiesta?skiego OGPU i do 1931 r. słu?ył w wojskach OGPU w ?rodkowej Azji. Nast?pnie w marcu 1931 roku rozpocz?ł prac? w wywiadzie zagranicznym OGPU (INO) i w tym samym roku został skierowany do rezydentury w mie?cie Meszhedzie w Iranie , gdzie słu?ył do 1936 roku jako zast?pca rezydenta OGPU ZSRR przy Konsulacie Generalnym a od 1934 jako zast?pca a nast?pnie rezydent NKWD ZSRR. Przebywaj?c w Iranie Otroszczenko odniosł znaczne sukcesy w werbowaniu informatorow do pracy dla wywiadu radzieckiego, a tak?e w rozpracowywaniu tzw. białej imigracji antybolszewickiej. Po powrocie z Iranu został skierowany do pracy w centrali Oddziału Zagranicznego (INO) Głownego Zarz?du Bezpiecze?stwa Pa?stwowego i podj?ł słu?b? w Sektorze Bliskiego Wschodu. Decyzj? Sekretariatu Komitetu Centralnego (WKP(b) nr 71/598g z dnia 9 lipca 1937 roku został mianowany Sekretarzem poselstwa radzieckiego w Iranie. Przebywał tam w latach 1937?1939, podczas tego pobytu zwerbował do wspołpracy z wywiadem radzieckim przedstawiciela japo?skiego poselstwa w Teheranie. Przekazywał on niejawne dokumenty japo?skiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Mimo sukcesow w Teheranie, Otroszczenko został odwołany z powrotem do Zwi?zku Radzieckiego . Po powrocie do Moskwy w styczniu 1939 roku został aresztowany przez kontrwywiad NKWD ZSRR i oskar?ony o szpiegostwo na rzecz obcego wywiadu. Przez nast?pne dziewi?? i poł miesi?ca był intensywnie przesłuchiwany przez organy kontrwywiadu NKWD, prze?ył tylko dlatego, ?e nie przyznał si? do winy. Po zako?czeniu ?ledztwa przez NKWD wraca do pracy wywiadzie zagranicznym, gdzie pozostaje w rezerwie operacyjnej w 5 Wydziale Głownego Zarz?du Bezpiecze?stwa Pa?stwowego do lipca 1940 roku. Przeniesiony do organow kontrwywiadu regionu Odeskiego na stanowiska m.in. szefa 3 Oddziału 3 Wydziału UGB ^[1] UNKWD ^[2] , z-ca naczelnika, naczelnik Oddziału Kontrwywiadowczego (KRO) Zarz?du UNKGB ^[3] , i do pa?dziernika 1941 ponownie UNKWD w tym samym rejonie.

Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w czerwcu 1941 roku i szybkich post?pach wojsk niemieckich brał udział w obronie Odessy .

Nast?pnie przez reszt? wojny i do 1946 roku) zajmował kierownicze stanowiska w Pierwszym Zarz?dzie (wywiad) Ludowego Komisariatu Spraw Wewn?trznych, a nast?pnie Ludowego Komisariatu Bezpiecze?stwa Pa?stwowego ( NKGB ). M.in. zast?pca naczelnika 2 Wydziału (wywiad na terenie Iranu , Afganistanu , Indii oraz w?rod emigracji Kaukazkiej, 5 Oddziału (odpowiedzialny za wywiad na Bliski Wschod, Kaukaz emigracje przy 1. Zarz?dzie NKWD ZSRR, nast?pnie od 1 kwietnia 1942 do 27 czerwca 1946 roku naczelnik 5 Oddziału 1. Zarz?du NKWD-NKGB i 1. Zarz?du Głownego MGB

Sprawuj?c po wy?ej wymienione stanowiska Otroszczenko wykonywał tak?e inne zadania w terenie i za granic?. W 1943 roku, przebywaj?c ponownie w Teheranie z zadaniem przygotowania ochrony agenturalnej dla przyszłej konferencji Wielkiej Trojki, wykrył obecno?? w tym mie?cie Oddziału Specjalnego Otto Skorzenego , oficera SS , ktory stał si? sławny po uwolnieniu Benito Mussoliniego , uwi?zionego przez antyfaszystowski rz?d włoski. Oddział Skorzenego przygotowywał zamach na jednego z członkow konferencji tehera?skiej, prawdopodobnie prezydenta Stanow Zjednoczonych Franklina D. Roosevelta . W 1945 roku Andriej Otroszczenko zajmował si? m.in. spraw? Konstantina Wołkowa , oficera wywiadu Ludowego Komisariatu Bezpiecze?stwa Pa?stwowego ( NKGB ), ktory przebywaj?c w Turcji w randze wicekonsula, w zamian za azyl dla niego i jego rodziny, zaoferował tajemnice radzieckiego wywiadu, m.in. informacje o szpiegach wywiadu NKWD/NKGB, piastuj?cych bardzo wysokie stanowiska w brytyjskim wywiadzie ( SIS ), kontrwywiadzie ( SS ) oraz w MSZ (zob. Siatka szpiegowska Cambridge ). Zeznania K. Wołkowa wyl?dowały na biurku Kima Philby’ego , głownego członka siatki szpiegowskiej Cambridge i wowczas szefa sekcji IX ds ZSRR i Europy Wschodniej. Po jego donosie Andriej Otroszczenko został wysłany przez central? do Turcji wraz z innymi oficerami NKGB, pod przykryciem dyplomatow , z zadaniem przywiezienia Wołkowa do Moskwy. Wołkow i jego ?ona, u?pieni, zostali wniesieni na noszach na pokład sowieckiego samolotu lec?cego do Moskwy, gdzie po dotarciu na miejsce Wołkow został przesłuchany i zastrzelony.

Otroszczenko za zasługi wojenne został odznaczony m.in. Orderem Czerwonego Sztandaru i Czerwonej Gwiazdy oraz 5 medalami.

Po reorganizacji ludowych komisariatow w ministerstwa słu?ył I Zarz?dzie Głownym do 25.06.1947 roku na stanowisku naczelnika Zarz?du 1-"A" (wywiad dyplomatyczny 1 Zarz?du Głownego Ministerstwa Bezpiecze?stwa Pa?stwowego ( MGB ), wspołpracuj?c bezpo?rednio z owczesnym naczelnikiem tego zarz?du, generałem-porucznikiem Piotrem Kubatkinem . W 1947 roku, po reorganizacji organow wywiadu radzieckiego, m.in. z kompetencji Głownego Zarz?du Wywiadowczego Szt. Gen. SZ ZSRR ( GRU ) wyj?to wywiad zagraniczny i poł?czono go z I Zarz?dem Ministerstwa Bezpiecze?stwa Pa?stwowego, tworz?c w ten sposob now? instytucj? ? Komitet Informacji ( KI ) przy Radzie Ministrow ZSRR, na czele ktorego stan?ł jako przewodnicz?cy były Minister SZ Wiaczesław Mołotow . Przez nast?pne pi?? lat (do 1952 roku, czyli do czasu likwidacji KI), Otroszczenko stał na czele 3. Zarz?du KI.

Po likwidacji KI i powrocie wywiadu zagranicznego pod kompetencje MGB, do 1953 był (p.o) naczelnika nsst. naczelnikiem 4 Zarz?du w I Zarz?dzie Głownym MGB (wywiad zagraniczny). Od 10 listopada 1952 do 18 lutego 1953 był zast?pc? przedstawiciela MGB w Niemczech W połowie 1953 roku przeszedł do pracy w powi?kszonym Ministerstwie Spraw Wewn?trznych ZSRR ( MWD ), do II Zarz?du Głownego , (wywiad zagraniczny) na stanowisko pomocnika ow 2. Zarz?du Głownego, był nim tylko od 17 marca 1953 do 17 lipca 1953 roku i wkrotce został mianowany rezydentem wywiadu w Teheranie , słu??c tam do 1955 roku, (od 1954 roku w KGB przy Radzie Ministrow ZSRR). W rok po powrocie z Teheranu Andriej Otroszczenko z powodow zdrowotnych odszedł z pracy w I Zarz?dzie Głownym KGB . Zmarł w 1993 roku w Rosji .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Jan Larecki Leksykon Słu?b specjalnych ?wiata ISBN  978-83-05-13484-2
• Biografia Andrieja Makarowicza Otroszczenki na stronie Słu?by Wywiadu Zagranicznego Federacji Rosyjskiej - https://web.archive.org/web/20100810203128/http://www.svr.gov.ru/history/ot.htm
• Руководители органов НКГБ?НКВД?МГБ?МВД СССР 1941?1954 https://web.archive.org/web/20121019175213/http://memo.ru/uploads/files/845.pdf