Andre Tacquet

Andre Tacquet
Data i miejsce urodzenia	23 czerwca 1612 ; Antwerpia
Data i miejsce ?mierci	22 grudnia 1660 ; Antwerpia
Wyznanie	katolicyzm
Ko?cioł	rzymskokatolicki
Inkardynacja	jezuici
?luby zakonne	1 listopada 1646
Prezbiterat	1646
	Multimedia w Wikimedia Commons

Andre Tacquet (ur. 23 czerwca 1612 w Antwerpii , zm. 22 grudnia 1660 tam?e) ? flamandzki uczony i jezuita . Zajmował si? przede wszystkim matematyk? .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Pochodził z rodziny zamo?nej rodziny kupieckiej. Był dzieckiem Pierre’a Tacqueta i Agnes Wandelen, ktora pochodziła z Norymbergi . Ojciec zmarł, gdy Andre był jeszcze dzieckiem, ale pozostawił po sobie maj?tek, ktory zapewnił chłopcu dobry start w przyszło??. Mimo napi?tej sytuacji politycznej spowodowanej konfliktem mi?dzy Habsburgami a Holendrami , ktorzy domagali si? niepodległo?ci dla połnocnych Niderlandow, Antwerpia była bogatym miastem i jednym z centrow kultury europejskiej. Dobrze zorganizowany był tu rownie? zakon jezuitow, u ktorych Andre rozpocz?ł edukacj?. Jego pierwsz? szkoł? było bowiem miejscowe kolegium jezuickie. Nauczyciele do?? szybko poznali si? na jego zdolno?ciach i starali si? je rozwija?. W 1629 roku Andre doł?czył do zakonu i wyjechał do Mechelen . W 1631 roku przeniosł si? do Leuven , gdzie przez cztery lata uczył si? matematyki, fizyki i logiki. Jednym z jego nauczycieli był wybitny matematyk i jezuita Gregoire de Saint-Vincent .

Po zako?czeniu edukacji w 1635 roku Tacquet sam zacz?ł naucza?. Był nauczycielem greki i poezji w kolegium w Brugii . Po pi?ciu latach pracy w szkole udał si? do Leuven, gdzie rozpocz?ł studia teologiczne. Rownolegle ze studiami, zajmował si? nauczaniem matematyki. Od 1644 roku uczył w miejscowym kolegium, po czym w 1645 roku przeniosł si? do kolegium w Antwerpii. Uczył tam do 1649 roku, po czym wrocił do Leuven. W 1655 roku wrocił z kolei do Antwerpii i ponownie zacz?ł naucza?. Był matematykiem w miejscowym kolegium do 1660 roku.

Praca naukowa [ edytuj | edytuj kod ]

Oprocz pracy dydaktycznej i posługi religijnej Tacquet stale zajmował si? prac? naukow?. Jego najwa?niejszym dziełem było Cylindricorum et Annularium , wydane w 1651 roku. Głownym tematem pracy był walce i okr?gi, a Tacquet bazował na osi?gni?ciach Luki Valeria i Archimedesa ^[1]. Nie była to praca przełomowa w sensie zaprezentowania jakiego? nowego odkrycia, ale pod wzgl?dem rozwa?a? nad metodami u?ywanymi w matematyce. Mimo to, opis niektorych problemow w wykonaniu Tacqueta był nowatorski i wywarł wpływ na innych uczonych, ktorzy dokonali po?niej wa?nych odkry?. Tak było na przykład w przypadku rozwa?a? na temat odwrotno?ci natury stycznej i pola pod krzyw? ^[2]. Wynikały one z refleksji Tacqueta nad krzyw? wygenerowan? przez punkt nie b?d?cy jej cz??ci?. Pogl?dy te wywarły du?y wpływ na Pascala , Leibniza i Newtona i przyczyniły si? do rozwoju teorii rachunku ro?niczkowego i całkowego . Podobnie rzecz miała si? w przypadku wykorzystywania przez Tacqueta metody wyczerpywania . Pracuj?c z u?yciem tej metody otrzymał wyniki, ktore wskazały po?niejszym uczonym drog? do poj?cia granicy ^[2].

Tacquet jest rownie? znany jako autor znakomitych podr?cznikow do matematyki, przeznaczonych dla uczniow kolegiow jezuickich. Praca ta była realizacj? pomysłu generała Goswina Nickela , ktory po zapoznaniu si? z tre?ci? Cylindricorum et Annularium , zwrocił si? do Tacqueta z pro?b? o napisanie kompletu podr?cznikow z ro?nych dziedzin matematyki. Andre zd??ył napisa? podr?czniki dotycz?ce tylko geometrii i arytmetyki . Jego najbardziej znan? i popularn? prac? tego rodzaju była Elementa geometriae . Po raz pierwszy została wydana w 1654 roku, tłumaczyła podstawy geometrii. Ksi??ka zawierała pogl?dy zawarte w Elementach Euklidesa oraz materiał z prac Archimedesa, wyło?ony w sposob bardzo przyst?pny dla uczniow ^[3]. Podr?cznik doczekał si? wi?c wielu wznowie? i tłumacze? na inne j?zyki. Z czasem zacz?ły z niego korzysta? nie tylko kolegia jezuickie ^[3]. Podstaw matematyki z ksi??ek Tacqueta uczyło si? kilka nast?pnych generacji matematykow w całej Europie przez cały XVII i XVIII wiek .

Reszta prac Tacquet, staraj?cego si? opracowa? podr?czniki dotycz?ce pozostałych działow matematyki i innych nauk, zostały wydane dopiero po jego ?mierci. W 1669 roku ukazała si? Opera mathematica , ktora zawierała syntezy wiedzy z zakresu astronomii, optyki , trygonometrii sferycznej, geometrii praktycznej i projektowania fortyfikacji. Pierwsza cz???, b?d?ca kompilacj? wiedzy astronomicznej, była ju? niemal uko?czona. Tacquet przedstawiał w niej mi?dzy innymi ro?ne teorie na temat budowy Układu Słonecznego . Był to okres gor?cych sporow na ten temat, dlatego jego ksi??ka była chwalona za wywa?one stanowisko i zaprezentowanie argumentow zwolennikow teorii z ktorymi autor prywatnie si? nie zgadzał ^[4]. Cało?? Opera mathematica spotkała si? z bardzo ciepłym przyj?ciem ?rodowiska naukowego ^[3].

Tacquet utrzymywał kontakt z kilkoma innymi uczonymi, spoza zakonu jezuitow. Prowadził korespondencj? mi?dzy innymi z Christiaanem Huygensem z ktorym spierał si? na ro?ne tematy. Korespondował tak?e z Fransem van Schootenem .

Upami?tnienie [ edytuj | edytuj kod ]

Mi?dzynarodowa Unia Astronomiczna nadał jego nazwisko jednemu z kraterow na ksi??ycu .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Gillispie Charles C., Dictionary of Scientific Biography , tom 9, New York, Charles Scribner’s Sons, 1970?1980.
↑ ^a ^b The MacTutor History of Mathematics archive .
↑ ^a ^b ^c Encyclopedia.com .
↑ Vanpaemel G. H. W., Jesuit Science in the Spanish Netherlands , w: Feingold Mordechai, Jesuit science and the Republic of Letters , MIT Press, Cambridge, 2003.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

[1] Gillispie Charles C., Dictionary of Scientific Biography , tom 9, New York, Charles Scribner’s Sons, 1970?1980.

[MacTutor-2] The MacTutor History of Mathematics archive .

[encyclopedia-3] Encyclopedia.com .

[4] Vanpaemel G. H. W., Jesuit Science in the Spanish Netherlands , w: Feingold Mordechai, Jesuit science and the Republic of Letters , MIT Press, Cambridge, 2003.

[1]

[2]

[3]

[4]