Anastazja Nikołajewna Romanowa
(Wielikaja Knia?na Anastasija Nikołajewna Romanowa, ros. Великая Княжна Анастасия Николаевна Романова, ur.
5 czerwca
?
/
18 czerwca
1901
w
Peterhofie
, zm.
17 lipca
1918
w
Jekaterynburgu
) ? wielka ksi??niczka Rosji, najmłodsza corka cara
Mikołaja II
, ostatniego władcy
Imperium Rosyjskiego
, i jego ?ony
Aleksandry Fiodorowny
.
Anastazja była młodsz? siostr?
wielkiej ksi??niczki Olgi
,
wielkiej ksi??niczki Tatiany
i
wielkiej ksi??niczki Marii
, i starsz? siostr?
Aleksieja Nikołajewicza
, rosyjskiego
carewicza
. Została zamordowana razem z rodzin?
17 lipca
1918
roku przez
WCzK
.
Od jej ?mierci kr??yły plotki o jej rzekomej ucieczce, podsycane faktem, ?e miejsce jej pochowku nie było znane przez dziesi?ciolecia rz?dow komunistow. W masowym grobie koło
Jekaterynburga
w 1991 roku odkryto szcz?tki cara, jego ?ony i trzech corek, ale ciał Aleksieja Nikołajewicza i jednej z jego siostr ? Anastazji lub jej starszej siostry Marii ? tam nie odnaleziono.
Teza, jakoby miała prze?y?, została całkowicie obalona. W styczniu 2008 roku rosyjscy naukowcy ogłosili, ?e zw?glone szcz?tki młodego chłopca i młodej kobiety znaleziono niedaleko Jekaterynburga w sierpniu 2007 roku, nale?ały najprawdopodobniej do trzynastoletniego carewicza i jednej z Romanowych wielkich ksi??niczek. Rosyjscy naukowcy zajmuj?cy si? medycyn? s?dow? 30 kwietnia 2008 potwierdzili, ?e nale?ały one do carewicza Aleksieja i jednej z jego czterech siostr. W marcu 2008 roku ostateczne wyniki bada?
DNA
zostały opublikowane przez dr
Michaela Coble’a
z
Ameryka?skiego Laboratorium Sił Zbrojnych Identyfikuj?cego DNA
, potwierdzaj?c raz na zawsze, ?e szcz?tki wszystkich czterech wielkich ksi??niczek zostały sklasyfikowane i ?adna nie uciekła.
Kilka kobiet fałszywie utrzymywało, ?e s? Anastazj?, najbardziej znan? z nich była
Anna Anderson
. Ciało Anderson zostało
skremowane
po jej ?mierci w 1984, ale badania DNA w 1994, przeprowadzone na dost?pnych kawałkach tkanek i włosow Anderson nie wykazały zwi?zkow DNA z carsk? rodzin?.
Kiedy Anastazja si? urodziła, jej rodzice i dalsi krewni byli zawiedzeni, ?e maj? czwart? cork?, poniewa? chcieli syna, ktory mogłby by? nast?pc? tronu. Car Mikołaj II wyszedł na długi spacer, by poukłada? sobie my?li, zanim po raz pierwszy odwiedził caryc? Aleksandr? i nowo narodzon? Anastazj?. Jej
imi?
znaczy mi?dzy innymi ?łamacz ła?cuchow” lub ?otwieracz wi?zie?”. Czwarta wielka ksi??niczka otrzymała swoje imi?, poniewa?, dla uczczenia jej narodzin jej ojciec przeprosił i przebaczył studentom, ktorzy poprzedniej zimy zostali uwi?zieni za udział w zamieszkach w
Sankt Petersburgu
. Jej imi? oznacza te? ?
zmartwychwstanie
”, a ten fakt cz?sto odwoływał si? do po?niejszych opowie?ci o jej prze?yciu. Tytuł Anastazji jest przewa?nie tłumaczony jako ?wielka ksi??niczka”, a oznacza to, ?e Anastazja była ?Cesarsk? Wysoko?ci?”. Była wy?sza rang? od innych ksi??niczek, corek monarchow w Europie, ktore były ?Krolewskimi Wysoko?ciami”.
Wychowanie dzieci carskich było surowe. Spały na twardych
pryczach
bez poduszek, z wyj?tkiem sytuacji, gdy były chore. Brały zimne k?piele rano i były przyzwyczajone do tego, ?e oczekuje si? od nich czysto?ci w pokojach. W chwilach wolnych od innych zaj?? wykonywały robotki r?czne, ktore miały by? sprzedawane na ro?nych akcjach charytatywnych. Domownicy, ł?cznie ze słu??cymi, zwracali si? do wielkiej ksi??nej, u?ywaj?c jej pierwszego imienia i
patronimu
? Anastazja Nikołajewna ? nie u?ywano tytułu ?Jej Cesarska Wysoko??”. Okazjonalnie była nazywana francusk? form? jej imienia,
Anastasie
, albo rosyjskimi zdrobnieniami:
Nastja
,
Nastas
albo
Naste?ka
. Inne rodzinne przezwiska wielkiej ksi??nej Anastazji brzmiały:
Malenkaja
lub
Szwybzyk
(rosyjskie słowo oznaczaj?ce diabełka,
chochlika
). Miała zniekształcon? lew? stop?, podobnie jak jedna z kobiet podaj?cych si? za ni?, Anna Anderson.
Dopasowuj?c si? do swoich
pseudonimow
, mała Anastazja wyrosła na ?ywe i energiczne dziecko, krotko opisane jako skłonne do tycia, z bł?kitnymi oczami i włosami w kolorze rudo-blond.
Margaretta Eagar
,
guwernantka
czterech wielkich ksi??niczek, powiedziała, ?e pewien człowiek stwierdził, i? mała Anastazja miała najwi?kszy osobisty urok ze wszystkich dzieci, ktore kiedykolwiek widział.
Chocia? cz?sto była opisywana jako utalentowana i bystra, ona nigdy nie przejmowała si? ograniczeniami w klasach, ktore wprowadzali jej nauczyciele,
Pierre Gilliard
i
Sydney Gibbes
. Gibbes, Gilliard i damy dworu
Lili Dehn
i
Anna Wyrubowa
opisywały Anastazj? jako ?yw?, zło?liw? i utalentowan? aktork?. Jej ostre, dowcipne uwagi czasem trafiały w czułe punkty.
Brawura Anastazji czasem przekraczała granice dopuszczalnych zachowa?. ?Ona bez w?tpienia pobiła rekord w czynach karalnych w swojej rodzinie, w nieposłusze?stwie była prawdziwym geniuszem”, powiedział
Gleb Botkin
, syn nadwornego lekarza
Jewgienija Botkina
, ktory po?niej został zamordowany wraz z rodzin? carsk? w Jekaterynburgu. Anastazja czasami podkładała nogi słu??cym i bawiła si?, psoc?c nauczycielom. Jako dziecko wspinała si? na drzewa i odmawiała zej?cia na doł. Kiedy?, podczas
bitwy na ?nie?ki
, w rodzinnym polskim maj?tku, w Spale, Anastazja wło?yła kamie? do ?nie?ki i rzuciła ni? w swoj? starsz? siostr? Tatian?, przewracaj?c j? na ziemi?. Dalsza kuzynka, ksi??niczka
Nina Gieorgijewna Romanowa
, powtorzyła, ?e ?Anastazja była paskudna pod wzgl?dem bycia złym” i mogła oszukiwa?, kopa? i podstawia? nogi swoim rowie?nikom podczas gry; była zazdrosna, bo młodsza Nina była wy?sza ni? ona. Rownie? mniej przejmowała si? swoim wygl?dem ni? siostry.
Hallie Erminie Rives
, ameryka?ska autorka bestsellerow i ?ona ameryka?skiego dyplomaty, opisała, jak dziesi?cioletnia Anastazja zjadła czekolad?, nie zadaj?c sobie trudu zdj?cia swoich długich, białych operowych r?kawiczek w sankt petersburskiej operze.
Anastazja i jej starsza siostra Maria w?rod rodziny były znane jako ?Mała Para”. Dwie dziewczynki dzieliły pokoj, cz?sto ubierane były w takie same sukienki i sp?dzały du?o czasu razem. Ich starsze siostry, Olga i Tatiana, rownie? dzieliły pokoj i znane były jako ?Wielka Para”. Cztery dziewczynki czasami podpisywały listy u?ywaj?c pseudonimu ?OTMA”, ktory był utworzony od pierwszych liter ich pierwszych imion.
Mimo energii, zdrowie fizyczne Anastazji czasami było słabe. Wielka ksi??niczka cierpiała z powodu bolesnego stanu
hallux valgus
(ko?lawo?ci palucha), ktory miał wpływ na oba jej du?e palce. Anastazja miała słabe mi??nie plecow i został jej przepisany
masa?
dwa razy w tygodniu. Ukrywała si? pod ło?kiem lub w kredensie, ?eby go opu?ci?. Według jej ciotki ze strony ojca, wielkiej ksi??niczki
Olgi Aleksandrowny
, ktora była po?niej zapytana o jej ?ycie, starsza siostra Anastazji, Maria, podobno dostała
krwotoku
w grudniu 1914, podczas operacji usuwania
migdałkow
. Lekarz prowadz?cy operacj? tak si? denerwował, ?e musiał poprosi? o kontynuowanie matk? Marii, caryc? Aleksandr?. Olga Aleksandrowna powiedziała, ?e wierzy, i? jej wszystkie cztery siostrzenice krwawi? obficiej ni? normalnie, i wierzy, i? posiadaj? gen
hemofilii
, jak ich matka. Objawami u nosicielek genu, ktore same nie s? hemofilikami, mog? by? symptomy hemofilii, czyli ni?szy od normalnego czynnik
krzepliwo?ci krwi
, ktory mo?e prowadzi? do krwotoku. Badania DNA na szcz?tkach carskiej rodziny w 2009 roku wykazały, ?e Aleksiej cierpiał na Hemofili? B, rzadsz? posta? choroby. Jego matka i jedna z siostr, zidentyfikowana przez Rosjan jako Anastazja, a przez Amerykanow jako Maria, były nosicielkami. Potencjalnie Anastazja mogłaby przenie?? chorob?, je?li prze?yłaby, by mie? dzieci. Anastazja, jak cała jej rodzina, hołubiła długo oczekiwanego carewicza Aleksieja, lub ?Małego”, ktory do?wiadczał cz?stych atakow hemofilii i kilka razy był bliski ?mierci.
Znajomo?? z Grigorijem Rasputinem
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Jej matka radziła si? rosyjskiego chłopa,
Grigorija Rasputina
, nazywanego ??wi?tym człowiekiem” i wielokrotnie modl?cego si? za chorego carewicza. Anastazja i jej rodze?stwo nazywali Rasputina ?Naszym Przyjacielem” i zwierzali mu si?. Jesieni? 1907 roku ciotka Anastazji, wielka ksi??niczka Olga Aleksandrowna została zaproszona przez cara, by pozna? Rasputina. Anastazja, jej siostry i brat Aleksiej, wszyscy mieli na sobie swoje długie, białe koszule nocne.
?Wszystkie dzieci zdawały si? go lubi?”, powiedziała Olga Aleksandrowna. ?Czuły si? przy nim naprawd? swobodnie”. Przyja?? Rasputina z carskimi dzie?mi widoczna była w niektorych listach, ktore im posyłał. W lutym 1909 Rasputin wysłał carskim dzieciom telegram, doradzaj?c im w nim ?Kocha? cał? Bosk? natur?, wszystkie Jego twory, szczegolnie te ziemskie. Matka Bo?a zawsze zajmowała si? kwiatami i haftowaniem”.
- Łarysa Jermiłowa,
Ostatni car
, Wyd. Muza, Warszawa 2007,
ISBN
978-83-7495-223-1
.
- Janusz Kutta,
Pami?tnik Mikołaja II
, 2006,
ISBN
83-89667-55-X
.
- Robert K. Massie,
Mikołaj i Aleksandra
, Wyd. Bellona, 1995,
ISBN
83-11-08418-1
.
- Robert K. Massie,
Romanowowie: ostatni rozdział
, Wyd. Amber, 2007,
ISBN
978-83-241-2890-7
.
- Dariusz Matelski,
Losy Anastazji Nikołajewnej Romanowej po obaleniu caratu w Rosji ? mity i rzeczywisto?? historyczna
, [w:]
Amor patriae nostra lex. Oblicza polskiej niepodległo?ci w literaturze dokumentu osobistego, dydaktyce i edukacji historycznej
. Studia i materiały dedykowane Profesor Barbarze Kubis z okazji pi??dziesi?ciolecia pracy naukowo-dydaktycznej. Red. Anna Goł?biowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2017, s. 461-483,
ISBN
978-83-7395-763-3
- Shay McNeal,
Ocali? cara Mikołaja II
, 2004,
ISBN
83-7311-895-0
.
Na podstawie ?ycia Anastazji nakr?cono dramat dramatyczny
Anastazja
(1956, re?.
Anatole Litvak
) z
Ingrid Bergman
i
Yulem Brynnerem
[1]
oraz film animowany pt.
Anastazja
z 1997 roku.