Ammonici

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lewant około 830 r. p.n.e. Ammon zaznaczony jest na pomara?czowo

Ammonici ? staro?ytne plemi? aramejskie , ktore w XII w. p.n.e. osiedliło si? na terytorium Zajordania , na połnocny wschod od Moabu , mi?dzy lewym dopływem Jordanu (Jabbokiem) i rzek? Arnon na południu. Kraj Ammonitow zwany był Ammonem.

Według Biblii plemi? wywodz?ce si? od Ben-Ammiego , syna młodszej corki Lota , ktory po ucieczce z Sodomy ukrył si? wraz ze swoimi dwiema corkami w gorach. Corki postanowiły upi? ojca, a z kazirodczego stosunku zrodzili si? protopla?ci Ammonitow i Moabitow ( Rdz 19,30-38) [a] .

Według Biblii, kiedy Izraelici nie posiadali jeszcze pa?stwa, Ammonici byli ju? rz?dzeni przez krola, rezyduj?cego w Rabbie (dzisiejszy Amman ). W okresie S?dziow militarna ekspansja Ammonitow prowadziła do konfrontacji z Izraelitami, zwłaszcza tymi, ktorzy zamieszkiwali Gilead , jednak Ammonici zapuszczali si? tak?e do Przedjordania (walczy? z nimi miał Jefte ). Gdy w Izraelu rodziła si? monarchia, Ammonici oblegli Jabesz , jednak zostali odparci przez Saula . W okresie rz?dow Dawida zniewaga okazana posłom izraelskim przez krola Ammonitow, Chanuna , stała si? pretekstem do wojny. W jej wyniku Ammon został podbity. Dawid wło?ył na głow? koron? zdj?t? z głowy Milkoma , bostwa Ammonitow, co mo?na interpretowa? jako koronowanie si? na krola Ammonitow, jak i jedynie jako symboliczny gest obj?cia władzy. Wydaje si? prawdopodobne, ?e Dawid ustanowił namiestnika z ammonickiej rodziny krolewskiej [1] .

Za spraw? krola Salomona w Izraelu pojawił si? kult ammonickiego bostwa Milkoma. Po jego ?mierci Ammonici uniezale?nili si? i cz?sto prowadzili antyizraelsk? polityk?. W 853 p.n.e. ammonicki krol Ba'sa brał udział w koalicji, ktora walczyła z Asyryjczykami w bitwie pod Karkar . W okresie rz?dow Azariasza i Jotama Ammonici płacili Judzie trybut. Od VIII wieku znajdowali si? pod dominacj? Asyrii. Był to jednak dla Ammonitow okres rozkwitu, gdy? czerpali oni du?e korzy?ci z handlu. Na ?ycie codzienne Ammonitow znacz?co wpływała kultura asyryjska [2] .

Po upadku Asyrii Ammonici popadli w zale?no?? od pa?stwa nowobabilo?skiego. Wraz z wojskami Nabuchodonozora walczyli z Jud? [1] . Po?niej jednak ich polityka wobec Babilonii stała si? nieprzyjazna. Krol Baalis zlecił zamordowanie babilo?skiego namiestnika Judei , Godoliasza . Wraz z Moabem i Edomem walczyli z Babilo?czykami , jednak ponie?li kl?sk?, a ich pa?stwo przestało istnie? [3] . Po pokonaniu Babilo?czykow przez Cyrusa II Ammonici stali si? poddanymi perskimi, po?niej dostali si? w sfer? wpływow helle?skich. Podczas powstania Machabeuszow walczył z nimi Juda Machabeusz . W 64 p.n.e. dostali si? pod panowanie rzymskie.

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

  1. Opowiadania biblijne, prawdopodobnie oparte na motywach ludowych, pogardliwie wyja?niaj? pochodzenie obu plemion ( Pwt 27,20.22; Kpł 18,6-18). Pomimo rasowego i j?zykowego pokrewie?stwa oba narody pozostawały nieustannie w stanie wojny z s?siaduj?cymi Izraelitami . Por. przypis do Rdz 19,30 w Biblii Tysi?clecia .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

  • Alfred Tschirschnitz: Dzieje ludow biblijnych . Wyd. I. Warszawa: M. Sadren i S-ka, 1994, s. 149-150. ISBN  83-86340-00-3 .