Ammonici
? staro?ytne plemi?
aramejskie
, ktore w XII w. p.n.e. osiedliło si? na terytorium
Zajordania
, na połnocny wschod od
Moabu
, mi?dzy lewym dopływem Jordanu (Jabbokiem) i rzek? Arnon na południu. Kraj Ammonitow zwany był Ammonem.
Według
Biblii
plemi? wywodz?ce si? od
Ben-Ammiego
, syna młodszej corki
Lota
, ktory po ucieczce z
Sodomy
ukrył si? wraz ze swoimi dwiema corkami w gorach. Corki postanowiły upi? ojca, a z kazirodczego stosunku zrodzili si? protopla?ci Ammonitow i
Moabitow
(
Rdz
19,30-38)
[a]
.
Według Biblii, kiedy
Izraelici
nie posiadali jeszcze pa?stwa, Ammonici byli ju? rz?dzeni przez krola, rezyduj?cego w Rabbie (dzisiejszy
Amman
). W
okresie S?dziow
militarna ekspansja Ammonitow prowadziła do konfrontacji z Izraelitami, zwłaszcza tymi, ktorzy zamieszkiwali
Gilead
, jednak Ammonici zapuszczali si? tak?e do Przedjordania (walczy? z nimi miał
Jefte
). Gdy w Izraelu rodziła si? monarchia, Ammonici oblegli
Jabesz
, jednak zostali odparci przez
Saula
. W okresie rz?dow
Dawida
zniewaga okazana posłom izraelskim przez krola Ammonitow,
Chanuna
, stała si? pretekstem do wojny. W jej wyniku Ammon został podbity. Dawid wło?ył na głow? koron? zdj?t? z głowy
Milkoma
, bostwa Ammonitow, co mo?na interpretowa? jako koronowanie si? na krola Ammonitow, jak i jedynie jako symboliczny gest obj?cia władzy. Wydaje si? prawdopodobne, ?e Dawid ustanowił namiestnika z ammonickiej rodziny krolewskiej
[1]
.
Za spraw? krola
Salomona
w Izraelu pojawił si? kult ammonickiego bostwa Milkoma. Po jego ?mierci Ammonici uniezale?nili si? i cz?sto prowadzili antyizraelsk? polityk?. W 853 p.n.e. ammonicki krol Ba'sa brał udział w koalicji, ktora walczyła z
Asyryjczykami
w
bitwie pod Karkar
. W okresie rz?dow
Azariasza
i
Jotama
Ammonici płacili
Judzie
trybut. Od VIII wieku znajdowali si? pod dominacj? Asyrii. Był to jednak dla Ammonitow okres rozkwitu, gdy? czerpali oni du?e korzy?ci z handlu. Na ?ycie codzienne Ammonitow znacz?co wpływała kultura asyryjska
[2]
.
Po upadku Asyrii Ammonici popadli w zale?no?? od pa?stwa nowobabilo?skiego. Wraz z wojskami Nabuchodonozora walczyli z Jud?
[1]
. Po?niej jednak ich polityka wobec Babilonii stała si? nieprzyjazna. Krol
Baalis
zlecił zamordowanie babilo?skiego namiestnika
Judei
,
Godoliasza
. Wraz z Moabem i
Edomem
walczyli z
Babilo?czykami
, jednak ponie?li kl?sk?, a ich pa?stwo przestało istnie?
[3]
. Po pokonaniu Babilo?czykow przez
Cyrusa II
Ammonici stali si? poddanymi perskimi, po?niej dostali si? w sfer? wpływow helle?skich. Podczas
powstania Machabeuszow
walczył z nimi
Juda Machabeusz
. W 64 p.n.e. dostali si? pod panowanie rzymskie.
- ↑
Opowiadania biblijne, prawdopodobnie oparte na motywach ludowych, pogardliwie wyja?niaj? pochodzenie obu plemion (
Pwt
27,20.22;
Kpł
18,6-18). Pomimo rasowego i j?zykowego pokrewie?stwa oba narody pozostawały nieustannie w stanie wojny z s?siaduj?cymi
Izraelitami
. Por. przypis do Rdz 19,30 w
Biblii Tysi?clecia
.
- Alfred Tschirschnitz:
Dzieje ludow biblijnych
. Wyd. I. Warszawa: M. Sadren i S-ka, 1994, s. 149-150.
ISBN
83-86340-00-3
.