Alan Parker

Alan Parker
	; Alan Parker w swoim biurze w Soho , 2008
Prawdziwe imi? i nazwisko	Alan William Parker
Data i miejsce urodzenia	14 lutego 1944 ; Londyn
Data i miejsce ?mierci	31 lipca 2020 ; Londyn
Zawod	re?yser, scenarzysta, producent filmowy
Wspołmał?onek	Annie Inglis ; (1966-1992; rozwod) ; Lisa Moran
Lata aktywno?ci	1971?2003
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Alan William Parker (ur. 14 lutego 1944 w Islington w Londynie , zm. 31 lipca 2020 w Londynie ^[1]) ? brytyjski re?yser i producent filmowy, pisarz oraz aktor. Od 1980 miał obywatelstwo ameryka?skie . W 1995 został Komandorem Orderem Imperium Brytyjskiego za zasługi dla brytyjskiego przemysłu filmowego ^[2]^[3], a w 2002 otrzymał tytuł szlachecki. W 2013 zdobył BAFTA Fellowship , najwy?sze wyro?nienie Brytyjskiej Akademii Filmowej i Telewizyjnej .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Wczesne lata [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? w Islington w połnocnym Londynie jako jeden z dwoch synow Elsie Ellen Parker, krawcowej, i Williama Leslie Parkera, artysty malarza ^[4]. Miał brata Rogera Pugh. Wychował si? w klasycznej brytyjskiej rodzinie w Stockton na połnocnym wschodzie Teesside . Ucz?szczał do Dame Alice Owen’s School. W 1962 opu?cił szkoł? i doł?czył jako copywriter do agencji reklamowej Collet Dickinson Pearce (CDP), gdzie pracował mi?dzy innymi z Davidem Puttnamem , Alanem Marshallem i Charlesem Saatchim ^[5].

Kariera [ edytuj | edytuj kod ]

Jego scenariusz do szkolnej komedii romantycznej S.W.A.L.K. (ang. sealed with a loving kiss, pl. zapiecz?towany miłosnym pocałunkiem), został wyprodukowany przez Davida Puttnama , w re?yserii Warisa Husseina, i wydany jako komediowy melodramat Melody (1971) z udziałem Marka Lestera . W 1971 Parker i Marshall stali si? niezale?ni, tworz?c Alan Parker Film Company. Nakr?cili seri? udanych reklam, w tym włoskiej marki wermutu Campari Group ? Cinzano z Leonardem Rossiterem i Joan Collins ^[5].

Nast?pnie Parker napisał scenariusz i wyre?yserował dwa filmy krotkometra?owe: Our Cissy ( 1974 ) i Footsteps (1974) z Gemm? Jones oraz dramat telewizyjny BBC No Hard Feelings ( 1976 ), ktorej akcja toczy si? w wojennym Londynie, z Joe Gladwinem . Sukcesem był telewizyjny dramat wojenny BBC The Evacuees ( 1975 ) z Ivorem Robertsem o do?wiadczeniach dwoch ?ydowskich chłopcow ewakuowanych z Londynu podczas Blitzu , za ktor? Parker zdobył Emmy (1975) i Nagrod? Telewizyjnej Akademii Brytyjskiej (1976) ^[6]. Pomimo tego sukcesu Parkerowi trudno było pozyska? finansowania dla scenariuszy, ktore opisał jako ?bardzo angielskie, bardzo londy?skie, bardzo w?ciekłe klasy robotnicze” ^[5].

Gangsterska komedia muzyczna Bugsy Malone ( 1976 ) ze Scottem Baio i Jodie Foster została sfinansowana głownie przez National Film Finance Corporation and Rank. Film odniosł sukces i przyniosł Parkerowi Nagrod? Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepszy scenariusz oryginalny . Startował rownie? w konkursie głownym na 29. MFF w Cannes ^[7]. Parker był tak?e grafikiem (wspołpracował dla Screen International) i autorem powie?ci Pudles in the Lane (1977).

Jego pierwszym przedsi?wzi?ciem w Stanach Zjednoczonych była chwalona przez krytykow opowie?? o wstrz?saj?cych do?wiadczeniach młodego - Amerykanina z tureckim systemem wi?ziennym ze scenariuszem Olivera Stone , Midnight Express ( 1978 ), za ktory zdobył Nagrod? Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepsz? re?yseri? oraz nominacj? do Oscara za najlepsz? re?yseri? i Złotego Globu dla najlepszego re?ysera . Potem był udany musical Sława ( Fame , 1980 ), nominowany do Cesara w kategorii najlepszy film zagraniczny, ktorego akcja rozgrywa si? w New York City High School for the Performing Arts, a nast?pnie Pink Floyd ? The Wall ( 1982 ), wersji filmowej albumu The Wall zespołu Pink Floyd z Bobem Geldofem , i Najwy?sza stawka ( Shoot the Moon , 1982 ) z Diane Keaton i Peterem Wellerem . Za realizacj? dramatu wojennego Ptasiek ( Birdy , 1984 ) z Matthew Modine i Nicolasem Cage otrzymał Grand Prix na 38. MFF w Cannes i nagrod? publiczno?ci na Warszawskim Mi?dzynarodowym Festiwalu Filmowym .

Dreszczowiec Harry Angel ( Angel Heart , 1987 ) z Robertem De Niro i Mickeyem Rourke przyniosł mu nominacj? do Saturna w kategorii najlepszy scenarzysta. Za re?yseri? dreszczowca Missisipi w ogniu ( Mississippi Burning , 1988 ) z Willemem Dafoe , Genem Hackmanem i Bradem Dourifem zdobył nominacj? do Oscara , Złotego Globu, BAFTA i David di Donatello .

Melodramat wojenny Przyjd? zobaczy? raj ( Come See the Paradise , 1990 ) z Dennisem Quaidem i Michaelem Yorkiem miał swoj? premier? w konkursie głownym na 43. MFF w Cannes . Komediodramat Droga do Wellville ( The Road to Wellville , 1994 ) z Lar? Flynn Boyle , Anthonym Hopkinsem , Matthew Broderickiem i Johnem Cusackiem zaprezentowany został na MFF w Tokio .

Za biograficzny dramat muzyczny Evita ( 1996 ) z Antonio Banderasem i Madonn? został uhonorowany Nastro d’argento , Premio Guarani (za najlepszy film zagraniczny) i był nominowany do Złotego Globu dla najlepszego re?ysera . Zrealizował te? teledyski Madonny do piosenek ze ?cie?ki d?wi?kowej Evity ? ? You Must Love Me ”, ? Don’t Cry for Me Argentina ” i ? Another Suitcase in Another Hall ”.

Za dramat Prochy Angeli ( Angela's Ashes , 1999 ) z Robertem Carlyle i Emily Watson został nagrodzony na MFF w Karlowych Warach . Dramat kryminalny ?ycie za ?ycie ( The Life of David Gale , 2003 ) z Kevinem Spaceym i Kate Winslet pokazany został premierowo w konkursie głownym na 53. MFF w Berlinie .

Zasiadał w jury konkursu głownego na 44. MFF w Cannes (1991).

?ycie prywatne [ edytuj | edytuj kod ]

W 1966 o?enił si? z Annie Inglis, z ktor? miał czwork? dzieci. Jednak w 1992 doszło do rozwodu. W latach 90. XX wieku po?lubił Lis? Moran.

Zmarł 31 lipca 2020 w Londynie w wieku 76 lat po długotrwałej chorobie ^[1].

Filmografia [ edytuj | edytuj kod ]

Bugsy Malone ( 1976 )

Midnight Express ( 1978 )

Sława ( Fame , 1980 )

Pink Floyd ? The Wall ( 1982 )

Najwy?sza stawka ( Shoot the Moon , 1982 )

Ptasiek ( Birdy , 1984 )

Harry Angel ( Angel Heart , 1987 )

Missisipi w ogniu ( Mississippi Burning , 1988 )

Przyjd? zobaczy? raj ( Come See the Paradise , 1990 )

The Commitments ( 1991 ),

Droga do Wellville ( The Road to Wellville , 1994 )

Evita ( 1996 )

Prochy Angeli ( Angela's Ashes , 1999 )

?ycie za ?ycie ( The Life of David Gale , 2003 )

Nagrody [ edytuj | edytuj kod ]

Nagroda BAFTA
- Najlepszy film: 1992: The Commitments
- Najlepsza re?yseria : 1978: Midnight Express
- 1992: The Commitments
- Najlepszy scenariusz: 1977: Bugsy Malone
Nagroda na MFF w Cannes
- Nagroda Specjalna Jury: 1985: Ptasiek
- 1992: The Commitments

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ ^a ^b Nie ?yje Alan Parker, re?yser ?Missisipi w ogniu” i ?Pta?ka” . Onet.pl . [dost?p 2020-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-31)]. ( pol. ) .
↑ The London Gazette . 1995-06-16. [dost?p 2020-08-04]. ( ang. ) .
↑ The London Gazette . 2001-12-31. [dost?p 2020-08-04]. ( ang. ) .
↑ Alan Parker Biography (1944-) . Film Reference. [dost?p 2020-07-31]. ( ang. ) .
↑ ^a ^b ^c Alan Parker Biography (1944-) . BFI Screenonline. [dost?p 2020-07-31]. ( ang. ) .
↑ Alan Parker Biography (1944-2020) . Encyclopedia.com. [dost?p 2020-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-31)]. ( ang. ) .
↑ Bruce Eder: Alan Parker Biography . AllMovie . [dost?p 2020-07-31]. ( ang. ) .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Alan Parker w bazie IMDb ( ang. )
Alan Parker w bazie Filmweb
Alan Parker w bazie Notable Names Database ( ang. )

[kultura-1] Nie ?yje Alan Parker, re?yser ?Missisipi w ogniu” i ?Pta?ka” . Onet.pl . [dost?p 2020-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-31)]. ( pol. ) .

[2] The London Gazette . 1995-06-16. [dost?p 2020-08-04]. ( ang. ) .

[3] The London Gazette . 2001-12-31. [dost?p 2020-08-04]. ( ang. ) .

[filmreference-4] Alan Parker Biography (1944-) . Film Reference. [dost?p 2020-07-31]. ( ang. ) .

[screenonline-5] Alan Parker Biography (1944-) . BFI Screenonline. [dost?p 2020-07-31]. ( ang. ) .

[ency-6] Alan Parker Biography (1944-2020) . Encyclopedia.com. [dost?p 2020-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-31)]. ( ang. ) .

[allmovie-7] Bruce Eder: Alan Parker Biography . AllMovie . [dost?p 2020-07-31]. ( ang. ) .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

1970-79	Bugsy Malone ( 1976 ) Midnight Express ( 1978 )
1980-89	Sława ( 1980 ) Najwy?sza stawka ( 1982 ) ?ciana ( 1982 ) Ptasiek ( 1984 ) Harry Angel ( 1987 ) Missisipi w ogniu ( 1988 )
1990-99	Przyjd? zobaczy? raj ( 1990 ) The Commitments ( 1991 ) Droga do Wellville ( 1994 ) Evita ( 1996 ) Prochy Angeli ( 1999 )
2000-09	?ycie za ?ycie ( 2003 )

1968?1969	Mike Nichols (1968) John Schlesinger (1969)
1970?1979	George Roy Hill (1970) John Schlesinger (1971) Bob Fosse (1972) Francois Truffaut (1973) Roman Pola?ski (1974) Stanley Kubrick (1975) Milo? Forman (1976) Woody Allen (1977) Alan Parker (1978) Francis Ford Coppola (1979)
1980?1989	Akira Kurosawa (1980) Louis Malle (1981) Richard Attenborough (1982) Bill Forsyth (1983) Wim Wenders (1984) Woody Allen (1986) Oliver Stone (1987) Louis Malle (1988) Kenneth Branagh (1989)
1990?1999	Martin Scorsese (1990) Alan Parker (1991) Robert Altman (1992) Steven Spielberg (1993) Mike Newell (1994) Michael Radford (1995) Joel Coen (1996) Baz Luhrmann (1997) Peter Weir (1998) Pedro Almodovar (1999)
2000?2009	Ang Lee (2000) Peter Jackson (2001) Roman Pola?ski (2002) Peter Weir (2003) Mike Leigh (2004) Ang Lee (2005) Paul Greengrass (2006) Joel i Ethan Coenowie (2007) Danny Boyle (2008) Kathryn Bigelow (2009)
2010?2019	David Fincher (2010) Michel Hazanavicius (2011) Ben Affleck (2012) Alfonso Cuaron (2013) Richard Linklater (2014) Alejandro Gonzalez Inarritu (2015) Damien Chazelle (2016) Guillermo del Toro (2017) Alfonso Cuaron (2018) Sam Mendes (2019)
2020?2029	Chloe Zhao (2020) Jane Campion (2021) Edward Berger (2022) Christopher Nolan (2023)