Basra
(
arab.
??????
, Al-Basra
, tak?e
Busra
,
Busrah
) ? drugie co do wielko?ci miasto w
Iraku
, licz?ce około 2 600 000 mieszka?cow (2003).
Basra jest poło?ona na szlaku wodnym
Szatt al-Arab
w pobli?u
Zatoki Perskiej
(55 km od uj?cia), jest głownym portem kraju i stolic? muhafazy
Basra
.
Głowny o?rodek gospodarczy na południu Iraku a tak?e mi?dzynarodowy
port lotniczy
. Rafineria w Basrze przetwarza rop? z okolicznych bogatych zło? (mo?liwo?ci przetworcze to dziennie 140 tysi?cy baryłek, czyli 22,3 tys. m
3
). Miasto jest siedzib?
Uniwersytetu w Basrze
, zało?onego w 1964.
Basra została zało?ona przez
kalifa
Umara
w
636
roku jako oboz wojskowy. Z biegiem czasu osiedlało si? w jego pobli?u coraz wi?cej cywilow i oboz stał si? miastem. Przez bardzo długi czas miasto było centrum handlowym i kulturalnym oraz jednym z wa?niejszych portow arabskiego ?wiata. Od podboju w 1668 przez
Imperium Osma?skie
straciło na znaczeniu.
Podczas II wojny ?wiatowej Brytyjczycy, okupuj?cy Irak od 1917 (od 1920 na podstawie mandatu
Ligi Narodow
), zmodernizowali port, czyni?c go wa?nym punktem na szlaku dostaw broni i zaopatrzenia dla
Zwi?zku Radzieckiego
.
Pod koniec wojny populacja miasta wynosiła około 93 tys. Do 1977 wzrosła do 1,5 mln, spadała w trakcie
wojny iracko-ira?skiej
. Pod koniec lat 80. XX wieku wynosiła 900 tys. Miasto było wielokrotnie ostrzeliwane przez wojska ira?skie i stało si? aren? wielu zaci?tych star?, jednak nigdy nie zostało zdobyte.
Po
wojnie w Zatoce Perskiej
, w Basrze wybuchło powstanie przeciwko
Saddamowi Husajnowi
. Zostało brutalnie stłumione. Po?niej władze irackie rozmy?lnie zaniedbywały miasto, a handel przenosił si? do
Umm Kasr
poło?onego na wybrze?u.
Sie? kanałow obejmuj?ca miasto przyniosła miastu imi? ?Wenecji Bliskiego Wschodu”.
Basra wyst?puje w
Ksi?dze tysi?ca i jednej nocy
pod nazw?
Bassorah
;
Sindbad ?eglarz
miał w niej rozpocz?? swoje podro?e.
14 czerwca 2010 w Basrze zarejestrowano +52,0 °C w cieniu, czyli rekord temperatury w Iraku.