한국   대만   중국   일본 
Akupunktura ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Akupunktura

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wykres punktow akupunktury z okresu panowania dynastii Ming
Igły do akupunktury
Mapa meridianow ludzkiego ciała

Akupunktura (z łac.   acus ?igła”, punctura ?(u)kłucie”; chi?. 針灸 zh?nji? [1] ) ? technika leczenia wywodz?ca si? z Dalekiego Wschodu ( Chiny , Japonia , Mongolia ). Jest obecnie uznawana w wielu krajach jako uzupełnienie medycyny konwencjonalnej, chocia? nie ma naukowych dowodow [2] [3] na jej skuteczno??, a analizy bada? klinicznych wskazuj? na siln? stronniczo?? tych, ktore s? prowadzone w krajach Dalekiego Wschodu [4] .

Akupunktura (tak?e termopunktura ) to metoda polegaj?ca na stymulowaniu akupunktow (miejsc na skorze lub tkance podskornej) lub pewnych cz??ci ciała przy pomocy metalowych igieł, ktore wg mitologii dalekowschodniej maj? udro?nia? meridiany (kanały energetyczne) oraz pobudza? kr??enie krwi i wzmacnia? energi? qi [5] . Nie ma ?adnych naukowych dowodow na istnienie tego mechanizmu. Od ponad stulecia witalizm w debatach naukowych jest wykluczony.

Stosuj?cy akupunktur? twierdz?, ?e przynosi nast?puj?ce skutki:

  • przywraca normaln? rownowag? fizjologiczn? ciała;
  • wzmacnia funkcje układu immunologicznego (np. funkcje ruchome układu siateczkowo-?rodbłonkowego );
  • pobudza układ krwiono?ny i łagodzi bol;
  • naprawia tkanki [6] .

Badania kliniczne wykazuj?, ?e rownie dobre lub lepsze wyniki ni? ?prawdziwa” akupunktura ma w testach ?udawana”, gdzie igły nie s? rzeczywi?cie wbijane w skor?, b?d? umieszczane w losowych punktach na ciele [7] [8] .

W Chi?skiej Republice Ludowej akupunktura jest gał?zi? tradycyjnej medycyny chi?skiej. Jest ona znana pod angielskim skrotem TCM ? Traditional Chinese Medicine .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Staro?ytno?? [ edytuj | edytuj kod ]

W Chinach korzeni akupunktury mo?na doszukiwa? si? w epoce kamienia . Pocz?tkowo u?ywano kamiennych no?y do niektorych zabiegow, a nast?pnie z kamieni robiono cienkie igły, ktore podobnie jak zaostrzony bambus lub ko?ci, słu?yły do leczenia [9] . Przedmioty te zostały odnalezione przez archeologow m.in. w ?rodkowej Mongolii [10] [11] .

Najstarszy chi?ski tekst medyczny, traktuj?cy po cz??ci o akupunkturze, w tym o teorii meridianow, to ? Huangdi neijing ” (?Kanon medycyny ?ołtego Cesarza ”). Dzieło to zbior tekstow powstałych przed wczesn? dynasti? Han i skompilowanych w I w.p.n.e., a ostatecznie zredagowanych i wydanych za czasow dynastii Tang (w VIII w.) i dynastii Song (w XI w. Z podstawowych tekstow Kanonu o zabiegach akupunkturowych mowi głownie ksi?ga Lingshu [12] .

Badania zmumifikowanego naturalnie ciała ?człowieka lodu”, nazwanego Otzi , sprzed 5 tys. lat, odnalezionego w Alpach , wykazały ponad 50 tatua?y na jego ciele. Niektore z nich odpowiadaj? punktom akupunkturowym, ktore obecnie mogłyby by? stosowane w leczeniu dolegliwo?ci Otzi. Niektorzy naukowcy twierdz?, i? jest to dowod na to, ?e techniki podobne do akupunktury były praktykowane we wczesnej epoce br?zu w innych miejscach Eurazji .

Artykuł w naukowym czasopi?mie medycznym The Lancet , opublikowany przez L.Dorfera i przyjacioł dostarcza nast?puj?cych informacji: ?zakładamy, i? system medyczny podobny do akupunktury mogł by? praktykowany w Europie ?rodkowej 5200 lat temu. Zdaje si? wi?c, i? podobne metody leczenia były w u?yciu długo przed ich wcze?niejszym, znanym okresem praktykowania w tradycji medycyny staro?ytnych Chin. Oznacza to prawdopodobie?stwo, ?e akupunktura wywodz?ca si? z kontynentu euroazjatyckiego była praktykowana co najmniej 2 tys. lat wcze?niej ni? jest to uznawane” [13] .

Zgodnie z jedn? z legend, akupunktura rozwin?ła si? w Chinach dzi?ki do?wiadczeniom ?ołnierzy ranionych strzałami w bitwach. Głosi ona, ?e tysi?ce lat temu pewien ?ołnierz doznał powa?nej rany barku. W wyniku ugodzenia strzał? stał si? bolesny i sztywny. Lekarz nie potrafił mu jednak pomoc. Pewnego dnia podczas kolejnej bitwy ?ołnierz został ranny strzał?, tym razem w nog? i okazało si?, ?e bol barku ust?pił. Powiedział o tym swojemu lekarzowi, ktory nie mogł tego zrozumie?. Przypadkowo inny pacjent z podobn? dolegliwo?ci?, ktory czekał na zbadanie, podsłuchał rozmow? i poprosił o ?zabieg strzał?”. Lekarz leczył tego pacjenta długi czas bezskutecznie, wi?c zdecydował si? sprobowa?. Wzi?ł strzał? i ostro?nie wbił w nog? pacjenta w tym samym miejscu, co rana ?ołnierza. Ku zdziwieniu wszystkich bol i sztywno?? ust?piły. Lekarz stał si? sławny. Zacz?ł bada? mo?liwo?ci leczenia t? metod? innych dolegliwo?ci, wypytuj?c swoich pacjentow o podobne przypadki. Stopniowo odkrył, ?e rany w pewnych miejscach miały korzystny efekt na inne cz??ci ciała. Z biegiem lat wynaleziono inne metody stymulowania akupunktow poprzez u?ycie igieł [14] .

Wspołcze?nie [15] [16] [ edytuj | edytuj kod ]

Po rewolucji chi?skiej w 1911 roku wprowadzono medycyn? zachodni?, co wpłyn?ło na spadek praktykowania akupunktury oraz chi?skiego ziołolecznictwa. Jednak?e ze wzgl?du na du?? liczb? ludno?ci i zapotrzebowanie na opiek? medyczn?, akupunktura i ziołolecznictwo pozostały w dalszym ci?gu popularne na szczeblu regionalnym, a po?niej w?rod tzw. ?bosych lekarzy”, czyli miejscowych zajmuj?cych si? leczeniem przy pomocy tradycyjnej medycyny chi?skiej. Zabezpieczali oni minimum w zakresie opieki medycznej na prowincji.

Akupunktur? stosowano podczas Długiego Marszu i pomimo trudnych warunkow pomagała ona utrzyma? zdrowie Chi?skiej Armii Ludowo-Wyzwole?czej . Sprawiło to, ?e Mao Zedong , przywodca Komunistycznej Partii Chin , uznał, i? akupunktura stanowi wa?ny element w systemie medycyny chi?skiej.

Ralph C. Crozier w swojej ksi??ce pt. ?Traditional Medicine in Modern China” (?Tradycyjna medycyna w nowoczesnych Chinach”; Harvard University Press, Cambridge, 1968) wyraził niech?? wobec tradycyjnych ?rodkow chi?skiej medycyny, wy?miewaj?c je jako przes?dne, nieracjonalne i zacofane. Akupunktura tak?e podlegała tej krytyce. Natomiast przewodnicz?cy Mao Zedong wyraził opini?, i? ?medycyna chi?ska i farmakologia s? wielk? skarbnic? i nale?y doło?y? wszelkich stara?, aby je odkrywa? i ulepsza?”. W latach 50. i 60. XX wieku kontynuowano badania akupunktury (m.in. poprzez analiz? staro?ytnych tekstow) pod k?tem jej wpływu na leczenie ro?nych chorob, działania organow wewn?trznych i wła?ciwo?ci znieczulaj?cych.

Wysyłano przedstawicieli poza terytorium Chin w celu zbierania informacji o praktykowaniu medycyny chi?skiej. Tradycyjna medycyna chi?ska to sformalizowany system medycyny chi?skiej, ktory ł?czy wykorzystanie akupunktury, chi?skiej medycyny ziołowej, tu?na (masa?u) [17] i innych form. Po rewolucji kulturalnej TCM została wł?czona do programow nauczania uniwersytetu medycznego zgodnie ze strategi? ?Three Roads”, według ktorej TCM, biomedycyna i synteza ich obu miały by? dopuszczone do badania i praktykowania.

W latach 70. XX wieku po tym, jak Amerykanie sprowadzili z Chin do swojego kraju sprawozdania pacjentow poddawanych powa?nym zabiegom przy u?yciu akupunktury jako jednej z metod znieczulenia, akupunktura stała si? popularna tak?e i w Ameryce. Krajowe Stowarzyszenie Akupunktury (ang. The National Acupuncture Association) jako pierwsze krajowe stowarzyszenie akupunktury w USA zacz?ło rozpowszechnia? akupunktur? na Zachodzie prowadz?c seminaria i prezentacje bada?. W 1972 roku Krajowe Stowarzyszenie Akupunktury utworzyło klinik? leczenia bolu na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles. Uwa?a si? jednak, i? pierwsz? klinik? akupunktury w Stanach Zjednoczonych zało?ył dr Yao Wu Lee w Waszyngtonie w 1972 roku [18] .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Chinese Concise Dictionary . Harper Collins, 2005, s. 418. ISBN  0-06-082200-7 .
  2. ↑ Acupuncture , ?Science-Based Medicine”, 13 czerwca 2013 [dost?p 2017-12-26] ( ang. ) .
  3. ↑ Does Acupuncture Work for Pain? , ?www.PainScience.com” [dost?p 2017-12-26] .
  4. ↑ A.   Vickers i inni , Do certain countries produce only positive results? A systematic review of controlled trials , ?Controlled Clinical Trials”, 19 (2), 1998, s. 159?166 , ISSN 0197-2456 , PMID :  9551280 [dost?p 2017-12-26] .
  5. ↑ China Encyclopedia . Beijing: China Intercontinental Press, 2009, s. 437. ISBN  978-7-5085-1385-0 .
  6. ↑ China Encyclopedia . Beijing: China Intercontinental Press, 2009, s. 437-438. ISBN  978-7-5085-1385-0 .
  7. ↑ True acupuncture for back pain no better than sham or placebo , ?www.PainScience.com” [dost?p 2017-12-26] .
  8. ↑ Michael   Haake i inni , German Acupuncture Trials (Gerac) For Chronic Low Back Pain: Randomized, Multicenter, Blinded, Parallel-Group Trial With 3 Groups , ?Archives of Internal Medicine”, 167 (17), 2007 , DOI :  10.1001/Archinte.167.17.1892 , ISSN 0003-9926 [dost?p 2017-12-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-03-30] ( ang. ) .
  9. ↑ Scott Suvow: The History of Acupuncture . ACOS, 2016. [dost?p 2017-02-24]. ( ang. ) .
  10. ↑ MoonDragon British Services, z dn. 21.11.08 . [dost?p 2008-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-07)].
  11. ↑ Acupuncture z dn. 21.11.08 . [dost?p 2008-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-21)].
  12. ↑ Nathan Sivin: Huang ti nei ching 黃帝內經. W: Michael Loewe: Early Chinese texts: a bibliographical guide . Berkeley, Calif.: Society for the Study of Early China: Institute of East Asian Studies, 1993, s. 196 ?100. ISBN  1-55729-043-1 .
  13. ↑ A medical report from the stone age? : The Lancet
  14. ↑ THE ORIGIN & HISTORY OF ACUPUNCTURE ( ang. )
  15. ↑ History of Acupuncture in China, z dn. 24.11.08 https://web.archive.org/web/20090823020431/http://www.acupuncturecare.com/acupunct.htm
  16. ↑ Acupuncture Anaesthesia And the Physiological Basis of Acupuncture; z dn. 24.11.08 https://web.archive.org/web/20090330000731/http://www.healthy.net/scr/article.asp?ID =1708
  17. ↑ Chinese Concise Dictionary . Harper Collins, 2005, s. 334. ISBN  0-06-082200-7 .
  18. ↑ First Acupuncture Centrum in US. Opens; z dn. 24.11.08 https://web.archive.org/web/20160304142515/http://www.acupunctureflorida.com/sacr.html

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

  • Zbigniew Garnuszewski: Akupunktura we wspołczesnej medycynie . AMBER, 1997, Warszawa.
  • Zbigniew Garnuszewski: Renesans akupunktury . Wyd. Sport i Turystyka, 1988, Warszawa.
  • E.L. Maczeret, I.Z. Samosiuk: Akupunktura i inne metody refleksoterapii . PZWL, 1992, Warszawa.

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Przeczytaj ostrze?enie dotycz?ce informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii .

?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Akupunktura&oldid=70305785 ”