Ahmad Abd al-Hadi al-D?alabi
|
Data i miejsce urodzenia
|
1945
Bagdad
|
Data i miejsce ?mierci
|
3 listopada 2015
Bagdad
|
przywodca
|
Okres
|
od 1992
do 2015
|
Przynale?no?? polityczna
|
Iracki Kongres Narodowy
|
|
Ahmad Abd al-Hadi al-D?alabi
,
ar.
???? ??? ?????? ?????? (ur. 1945 w
Bagdadzie
[1]
[2]
, zm. 3 listopada 2015 tam?e) ? iracki polityk, przywodca
Irackiego Kongresu Narodowego
, w latach 2005?2006 wicepremier Iraku.
Pochodzi z wpływowej rodziny
szyickiej
z Bagdadu. W dzieci?stwie wyjechał z rodzin? do
Stanow Zjednoczonych
, a nast?pnie do
Wielkiej Brytanii
[1]
. Jego rodzina prowadziła najstarszy bank w
Iraku
i postanowiła opu?ci? kraj po
rewolucji
, podczas ktorej wojskowi obalili monarchi? haszymick?
[3]
. Uko?czył studia matematyczne na
Uniwersytecie w Chicago
[1]
, nast?pnie uzyskał w dziedzinie matematyki doktorat
[4]
. W 1977 udał si? do
Ammanu
, gdzie zało?ył bank Petra. Po jego bankructwie zbiegł za granic?. W Jordanii został skazany in absentia na 22 lata wi?zienia za oszustwo przez s?d wojskowy. Al-D?alabi utrzymywał, ?e jego skazanie było wynikiem spisku zorganizowanego przez słu?by specjalne rz?du irackiego
[1]
.
Przez wiele lat był aktywny w ?rodowisku zagranicznej opozycji irackiej, sprzeciwiaj?cej si? rz?dom
partii Baas
i
Saddama Husajna
. W 1992 utworzył Iracki Kongres Narodowy
[1]
finansowany przez
CIA
[3]
. Po tej dacie przybył po raz pierwszy jako dorosły człowiek do Iraku; przebywał na terenie irackiego
Kurdystanu
, ktory od nieudanego
powstania Kurdow w 1991
i ustanowieniu strefy zakazu lotow pozostawał faktycznie poza kontrol? władz w Bagdadzie
[1]
. Opu?cił Kurdystan, gdy obszar ten został ponownie zaatakowany przez wojska irackie
[3]
.
W 1998 administracja prezydenta USA
Billa Clintona
doprowadziła do uchwalenia
Iraq Liberation Act
, na mocy ktorego irackie organizacje opozycyjne, na czele z Irackim Kongresem Narodowym, otrzymały 100 mln dolarow na swoj? działalno??
[1]
.
Ahmad al-D?alabi był zwolennikiem inwazji ameryka?skiej na Irak. Przekazywał Amerykanom informacje o posiadaniu przez Irak broni masowego ra?enia, ktore nast?pnie okazały si? fałszywe
[4]
[3]
[2]
[5]
.
Mimo swoich bliskich zwi?zkow z administracj? prezydenta
George’a W. Busha
, po
obaleniu re?imu Saddama Husajna
poro?nił si? z przywodcami ameryka?skimi i nie powierzono mu najwy?szych stanowisk w nowym rz?dzie irackim. Al-D?alabi pełnił przez pewien czas stanowisko przewodnicz?cego
Tymczasowej Irackiej Rady Zarz?dzaj?cej
(rotacyjne)
[4]
, był w niej rownie? ministrem finansow
[3]
. W maju 2003 stan?ł ponadto na czele komisji koordynuj?cej eliminowanie z ?ycia politycznego działaczy zdelegalizowanej partii Baas ?
debasyfikacj?
. W 2004 Amerykanie podejrzewali go o przekazywanie ira?skiemu
Korpusowi Stra?nikow Rewolucji Islamskiej
kluczowych informacji dotycz?cych funkcjonowania pa?stwa irackiego
[1]
lub wprost o
szpiegostwo
na rzecz
Iranu
[2]
. Wstrzymano wowczas finansowanie kierowanej przez niego organizacji
[2]
.
Cieszył si? zaufaniem duchowego przywodcy szyitow irackich
Alego as-Sistaniego
. Wspierał
Muktad? as-Sadra
i ruch sadrystowski
[3]
.
W wyborach parlamentarnych w Iraku w grudniu 2005 jego partia miała pocz?tkowo wej?? do szyickiej koalicji
Zjednoczony Sojusz Iracki
, ostatecznie jednak wycofała si? z negocjacji w tej sprawie i zdecydowała si? na start samodzielny
[6]
. W wyborach poniosła kl?sk?, uzyskuj?c jedynie 0,5% głosow
[7]
. Al-D?alabi nie zdobył tym samym mandatu deputowanego Izby Reprezentantow
[1]
. W tym samym roku wszedł jako wicepremier do rz?du
Ibrahima al-D?afariego
, jednego z liderow szyickiej koalicji Zjednoczony Sojusz Iracki
[2]
. W kwietniu 2005 został ponadto p.o. ministra ds. ropy naftowej w rz?dzie al-D?afariego
[8]
. W wyborach parlamentarnych w Iraku w 2014 jego partia wystartowała jako cz??ci koalicji Al-Muwatin (Obywatele), w ktorej wiod?c? rol? odgrywała szyicka Najwy?sza Rada Islamska w Iraku
[9]
.
Kilkakrotnie organizowane były zamachy na jego ?ycie; ?aden nie zako?czył si? powodzeniem
[3]
.
Do ?mierci kierował komitetem finansowym przy irackiej Izbie Reprezentantow
[3]
. Zmarł w Bagdadzie na atak serca
[3]
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
i
Profile: Ahmed Chalabi
[online], www.aljazeera.com
[dost?p 2015-12-25]
.
- ↑
a
b
c
d
e
Profile: Ahmed Chalabi
, ?BBC”, 28 kwietnia 2005
[dost?p 2015-12-25]
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
i
Ahmed Chalabi suffers a heart-attack
, ?
The Economist
”
,
ISSN
0013-0613
[dost?p 2015-12-25]
.
brak strony (czasopismo)
- ↑
a
b
c
Veteran Iraqi politician Ahmed Chalabi dies at 71
[online], www.aljazeera.com
[dost?p 2015-12-25]
.
- ↑
Matt Bradley in
M.B.
Baghdad
Matt Bradley in
M.B.
,
Margaret Coker in
M.C.
London
Margaret Coker in
M.C.
,
Ahmed Chalabi, Iraqi Politician Who Lobbied for U.S. Invasion of Iraq, Dies at 71
, ?Wall Street Journal”
,
ISSN
0099-9660
[dost?p 2015-12-25]
.
brak strony (czasopismo)
- ↑
A. Dawisha:
Iraq. A Political History
. Princeton: Princeton University Press, 2013, s. 252.
ISBN
978-0-691-15793-1
.
OCLC
858726588
.
(
ang.
)
.
- ↑
T. Dodge:
Iraq: from war to a new authoritarianism
. London & New York: The International Institute for Strategic Studies, 2012, s. 216.
ISBN
978-0-415-83485-8
.
OCLC
824827947
.
(
ang.
)
.
- ↑
Chalabi Named Iraqi Deputy Prime Minister, Acting Oil Minister
[online], newstandardnews.net
[dost?p 2015-12-25]
.
- ↑
Hakim announces Citizen Coalition for upcoming local elections
[online], Iraq news, the latest Iraq news
[dost?p 2015-12-27]
(
ang.
)
.