한국   대만   중국   일본 
Ahmad al-D?alabi ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Ahmad al-D?alabi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ahmad Abd al-Hadi al-D?alabi
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1945
Bagdad

Data i miejsce ?mierci

3 listopada 2015
Bagdad

przywodca
Okres

od 1992
do 2015

Przynale?no?? polityczna

Iracki Kongres Narodowy

Ahmad Abd al-Hadi al-D?alabi , ar. ???? ??? ?????? ?????? (ur. 1945 w Bagdadzie [1] [2] , zm. 3 listopada 2015 tam?e) ? iracki polityk, przywodca Irackiego Kongresu Narodowego , w latach 2005?2006 wicepremier Iraku.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Wczesna działalno?? [ edytuj | edytuj kod ]

Pochodzi z wpływowej rodziny szyickiej z Bagdadu. W dzieci?stwie wyjechał z rodzin? do Stanow Zjednoczonych , a nast?pnie do Wielkiej Brytanii [1] . Jego rodzina prowadziła najstarszy bank w Iraku i postanowiła opu?ci? kraj po rewolucji , podczas ktorej wojskowi obalili monarchi? haszymick? [3] . Uko?czył studia matematyczne na Uniwersytecie w Chicago [1] , nast?pnie uzyskał w dziedzinie matematyki doktorat [4] . W 1977 udał si? do Ammanu , gdzie zało?ył bank Petra. Po jego bankructwie zbiegł za granic?. W Jordanii został skazany in absentia na 22 lata wi?zienia za oszustwo przez s?d wojskowy. Al-D?alabi utrzymywał, ?e jego skazanie było wynikiem spisku zorganizowanego przez słu?by specjalne rz?du irackiego [1] .

Przez wiele lat był aktywny w ?rodowisku zagranicznej opozycji irackiej, sprzeciwiaj?cej si? rz?dom partii Baas i Saddama Husajna . W 1992 utworzył Iracki Kongres Narodowy [1] finansowany przez CIA [3] . Po tej dacie przybył po raz pierwszy jako dorosły człowiek do Iraku; przebywał na terenie irackiego Kurdystanu , ktory od nieudanego powstania Kurdow w 1991 i ustanowieniu strefy zakazu lotow pozostawał faktycznie poza kontrol? władz w Bagdadzie [1] . Opu?cił Kurdystan, gdy obszar ten został ponownie zaatakowany przez wojska irackie [3] .

Wojna w Iraku [ edytuj | edytuj kod ]

W 1998 administracja prezydenta USA Billa Clintona doprowadziła do uchwalenia Iraq Liberation Act , na mocy ktorego irackie organizacje opozycyjne, na czele z Irackim Kongresem Narodowym, otrzymały 100 mln dolarow na swoj? działalno?? [1] .

Ahmad al-D?alabi był zwolennikiem inwazji ameryka?skiej na Irak. Przekazywał Amerykanom informacje o posiadaniu przez Irak broni masowego ra?enia, ktore nast?pnie okazały si? fałszywe [4] [3] [2] [5] .

Mimo swoich bliskich zwi?zkow z administracj? prezydenta George’a W. Busha , po obaleniu re?imu Saddama Husajna poro?nił si? z przywodcami ameryka?skimi i nie powierzono mu najwy?szych stanowisk w nowym rz?dzie irackim. Al-D?alabi pełnił przez pewien czas stanowisko przewodnicz?cego Tymczasowej Irackiej Rady Zarz?dzaj?cej (rotacyjne) [4] , był w niej rownie? ministrem finansow [3] . W maju 2003 stan?ł ponadto na czele komisji koordynuj?cej eliminowanie z ?ycia politycznego działaczy zdelegalizowanej partii Baas ? debasyfikacj? . W 2004 Amerykanie podejrzewali go o przekazywanie ira?skiemu Korpusowi Stra?nikow Rewolucji Islamskiej kluczowych informacji dotycz?cych funkcjonowania pa?stwa irackiego [1] lub wprost o szpiegostwo na rzecz Iranu [2] . Wstrzymano wowczas finansowanie kierowanej przez niego organizacji [2] .

Cieszył si? zaufaniem duchowego przywodcy szyitow irackich Alego as-Sistaniego . Wspierał Muktad? as-Sadra i ruch sadrystowski [3] .

W wyborach parlamentarnych w Iraku w grudniu 2005 jego partia miała pocz?tkowo wej?? do szyickiej koalicji Zjednoczony Sojusz Iracki , ostatecznie jednak wycofała si? z negocjacji w tej sprawie i zdecydowała si? na start samodzielny [6] . W wyborach poniosła kl?sk?, uzyskuj?c jedynie 0,5% głosow [7] . Al-D?alabi nie zdobył tym samym mandatu deputowanego Izby Reprezentantow [1] . W tym samym roku wszedł jako wicepremier do rz?du Ibrahima al-D?afariego , jednego z liderow szyickiej koalicji Zjednoczony Sojusz Iracki [2] . W kwietniu 2005 został ponadto p.o. ministra ds. ropy naftowej w rz?dzie al-D?afariego [8] . W wyborach parlamentarnych w Iraku w 2014 jego partia wystartowała jako cz??ci koalicji Al-Muwatin (Obywatele), w ktorej wiod?c? rol? odgrywała szyicka Najwy?sza Rada Islamska w Iraku [9] .

Kilkakrotnie organizowane były zamachy na jego ?ycie; ?aden nie zako?czył si? powodzeniem [3] .

Do ?mierci kierował komitetem finansowym przy irackiej Izbie Reprezentantow [3] . Zmarł w Bagdadzie na atak serca [3] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. a b c d e f g h i Profile: Ahmed Chalabi [online], www.aljazeera.com [dost?p 2015-12-25] .
  2. a b c d e Profile: Ahmed Chalabi , ?BBC”, 28 kwietnia 2005 [dost?p 2015-12-25] .
  3. a b c d e f g h i Ahmed Chalabi suffers a heart-attack , ? The Economist , ISSN 0013-0613 [dost?p 2015-12-25] .
  4. a b c Veteran Iraqi politician Ahmed Chalabi dies at 71 [online], www.aljazeera.com [dost?p 2015-12-25] .
  5. Matt Bradley in   Baghdad , Margaret Coker in   London , Ahmed Chalabi, Iraqi Politician Who Lobbied for U.S. Invasion of Iraq, Dies at 71 , ?Wall Street Journal” , ISSN 0099-9660 [dost?p 2015-12-25] .
  6. A. Dawisha: Iraq. A Political History . Princeton: Princeton University Press, 2013, s. 252. ISBN  978-0-691-15793-1 . OCLC 858726588 . ( ang. ) .
  7. T. Dodge: Iraq: from war to a new authoritarianism . London & New York: The International Institute for Strategic Studies, 2012, s. 216. ISBN  978-0-415-83485-8 . OCLC 824827947 . ( ang. ) .
  8. Chalabi Named Iraqi Deputy Prime Minister, Acting Oil Minister [online], newstandardnews.net [dost?p 2015-12-25] .
  9. Hakim announces Citizen Coalition for upcoming local elections [online], Iraq news, the latest Iraq news [dost?p 2015-12-27] ( ang. ) .