Afrika Korps

Ritterlich im Kriege, wachsam fur den Frieden
Symbol Afrika Korps (stylizowana palma ze swastyk? )
Historia
Pa?stwo	III Rzesza
Sformowanie	12 lutego 1941
Rozformowanie	30 czerwca 1943
Dowodcy
Pierwszy	Erwin Rommel
Ostatni	Hans Cramer
Działania zbrojne
II wojna ?wiatowa w Afryce
Organizacja
Dyslokacja	Trypolis
Rodzaj sił zbrojnych	wojska l?dowe
Rodzaj wojsk	wojska pancerne
Skład	5. pułk czołgow 200. zmotoryzowany pułk piechoty 1. dywizjon 75. pułku artylerii 1. bateria 33. Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej 39. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej 606. Dywizjon Samobie?nej Artylerii Przeciwlotniczej 605. Dywizjon Niszczycieli Czołgow 3. Dywizjon Rozpoznawczy 200. Batalion Saperow kompania ł?czno?ci 800. i 804. kompania filtracyjna (maj?ca zapewni? wod? pitn? dla jednostek bojowych)
Multimedia w Wikimedia Commons

Afrika Korps ( Afrikakorps ^[1] , pełna nazwa: Deutsches Afrikakorps ^[1] ? DAK) ? niemiecki korpus ekspedycyjny utworzony 12 lutego 1941 w celu udzielenia wsparcia siłom włoskim w Afryce Połnocnej pobitym przez Brytyjczykow w wyniku rozpocz?tej 7 grudnia 1940 operacji Compass . Na czele DAK stan?ł gen. Erwin Rommel .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Geneza [ edytuj | edytuj kod ]

Wobec beznadziejnej sytuacji wojsk włoskich walcz?cych w Afryce Połnocnej, Hitler postanowił wysła? tam korpus ekspedycyjny. Skierowanie DAK do Afryki odbywało si? na pro?b? włoskiego sztabu generalnego. Uzgodnił on z OKH i gen. Franzem Halderem podporz?dkowanie sił niemieckich dowodztwu włoskiemu. Deutsche Afrika Korps jest jedn? z najbardziej znanych niemieckich formacji wojskowych walcz?cych na frontach II wojny ?wiatowej. Zło?yło si? na to kilka przyczyn. Sukcesy niemieckich ?ołnierzy oraz charyzmatyczna osobowo?? generała, po?niej feldmarszałka Erwina Rommla doprowadziły do spopularyzowania Afrika Korps w brytyjskich i ?wiatowych mediach. Jednocze?nie w przeciwie?stwie do wielu jednostek Wehrmachtu walcz?cych na innych frontach, ?ołnierzy Afrika Korps nie obci??ały zbrodnie wojenne popełniane na ludno?ci cywilnej i dzi?ki temu legenda formacji mogła by? kultywowana rownie? w okresie powojennym. Popularno?? formacji doprowadziła do powstania pewnych nie?cisło?ci dotycz?cych udziału wojsk niemieckich w wojnie w Afryce. W efekcie cało?? tych sił okre?la si? mianem Afrika Korps, co jest nieprawd?, gdy? w sierpniu 1941 roku doszło do reorganizacji wojsk niemieckich i utworzenia wy?szego szczebla dowodzenia: Panzergruppe Afrika . Jej dowodc? został Erwin Rommel, opuszczaj?c tym samym stanowisko dowodcy Afrika Korps, ktorym mianowano generała porucznika Ludwiga Cruwella . Afrika Korps stał si? najistotniejszym komponentem Panzergruppe Afrika i to jemu podczas walk powierzano najtrudniejsze zadania. Jednak jako korpus zgodnie ze schematem organizacyjnym Wehrmachtu składał si? z dwoch dywizji, ro?ni?c si? od innych korpusow jedynie bardziej rozbudowanymi słu?bami logistycznymi. Dzi?ki wysokiemu poziomowi niemieckiej kadry oficerskiej, cz?sto dokonywano rotacji i wymiany poszczegolnych jednostek pomi?dzy ro?nymi zwi?zkami operacyjnymi, co było rzadko praktykowane w innych armiach. Dlatego niemal wszystkie dywizje i brygady niemieckie walcz?ce w Afryce przewin?ły si? przez szeregi Afrika Korps, a kilka razy w ramach korpusu znalazły si? te? dywizje włoskie.

Pierwsze plany wysłania wojsk niemieckich do Afryki pojawiły si? ju? latem 1940 roku, kiedy Niemcy planowały inwazj? na Wielk? Brytani?. Niemiecko-włoskie rozmowy sztabowe przeci?gały si? i dopiero 12 listopada Adolf Hitler wydał rozkaz o przerzuceniu do Afryki Trzeciej Dywizji Pancernej (3 DPanc.). Zanim do tego doszło, Brytyjczycy nie tylko powstrzymali powoln? ofensyw? włosk? w Egipcie, lecz rozpocz?li błyskawiczn? kontrofensyw? zako?czon? rozbiciem sił Benito Mussoliniego w Cyrenajce. Pogarszaj?ca si? sytuacja skłoniła niemieckie dowodztwo do szybszego przerzutu wojsk do Libii, lecz zamiast całej 3 DPanc., ktora nie była w pełni gotowa do działa?, zdecydowano si? na u?ycie dora?nie sformowanej 5 Dywizji Lekkiej (5 DLek.). Szostego lutego feldmarszałek Wilhelm Keitel wydał dyrektyw? o rozpocz?ciu dyslokacji wyznaczonych oddziałow, 12 lutego do Trypolisu przybył Erwin Rommel, a 18 lutego specjalnym rozkazem Hitlera powołano Deutsche Afrika Korps i ten dzie? z formalnego punktu widzenia mo?na uzna? za pocz?tek istnienia formacji.

Pocz?tkowy skład [ edytuj | edytuj kod ]

Siły niemieckie składały si? z 5 Dywizji Lekkiej dowodzonej przez gen Johannesa Streicha, wzmocnionej 5 pułkiem pancernym. Dywizj? przekształcono nast?pnie w 21 Dywizj? Pancern?.

W jej skład wchodziły:

• 5 pułk czołgow
• 200 zmotoryzowany pułk piechoty
• 1 dywizjon 75 pułku artylerii
• 1 bateria 33 Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej
• 39 Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej
• 606 Dywizjon Samobie?nej Artylerii Przeciwlotniczej
• 605 Dywizjon Niszczycieli Czołgow
• 3 Dywizjon Rozpoznawczy
• 200 Batalion Saperow
• kompania ł?czno?ci
• 800 i 804 kompania filtracyjna (maj?ca zapewni? wod? pitn? dla jednostek bojowych)

Kolejne jednostki i ich skład [ edytuj | edytuj kod ]

15 Dywizja Pancerna (maj 1941):

• 8 pułk pancerny
• 15 Zmotoryzowana Brygada Piechoty, zło?ona ze 104 i 115 pułkow strzeleckich
• 33 pułk artylerii
• 33 Zmotoryzowany Dywizjon Rozpoznawczy
• 33 Zmotoryzowany Batalion Saperow
• 78 Zmotoryzowany Oddział Ł?czno?ci

21 Dywizja Pancerna (pa?dziernik 1941):

• 5 pułk pancerny ( Panzer-Regiment 5 )
• 104 pułk strzelcow ( Schutzen Regiment 104 )
• 20 batalion motocyklowy ( Kradschutzen-Bataillon 20 )
• 155 pułk artylerii ( Artillerie-Regiment 155 )
• 3 batalion rozpoznawczy ( Aufklarungs-Abteilung 3 )
• 39 dywizjon przeciwpancerny ( Panzerjager-Abteilung 39 )
• 200 batalion pionierow ( Pionier-Bataillon 200 )

90 Dywizja Lekka (listopad 1941):

• 155 pułk piechoty
• 361 Pułk Afryka?ski wraz z 361 Dywizjonem Artylerii i I kompani? artylerii przeciwlotniczej z 613 pułku artylerii plot
• III batalion 255 pułku piechoty
• III batalion 447 pułku piechoty
• 605 Dywizjon Niszczycieli Czołgow z 21 DPanc
• 900 Zmotoryzowany Batalion Saperow

164 Lekka Dywizja Afryka?ska (z jednostek Dywizji Fortecznej Kreta ), wrzesie? 1942:

• 125 pułk grenadierow pancernych (trzybatalionowy)
• 382 pułk grenadierow pancernych (trzybatalionowy)
• 433 pułk grenadierow pancernych (trzybatalionowy)
• 220 zmotoryzowany pułk artylerii
• 220 zmotoryzowany dywizjon rozpoznawczy
• 220 zmotoryzowany batalion saperow

10 Dywizja Pancerna (koniec 1942)

501 Batalion Czołgow Ci??kich (koniec 1942)

503 Batalion Czołgow Ci??kich (koniec 1942) ^[2]

Cz??? 999 Lekkiej Dywizji Afryka?skiej (marzec 1943):

• 961 zmotoryzowany pułk strzelcow (afryka?ski)
• 962 zmotoryzowany pułk strzelcow (afryka?ski)
• 999 zmotoryzowany pułk artylerii
• 999 zmotoryzowany batalion pionierow

Dowodcy Afrika Korps [ edytuj | edytuj kod ]

• gen. por. Erwin Rommel ? 14 lutego ? 14 sierpnia 1941
• gen. por. Ferdinand Schaal ? 15 sierpnia ? 31 sierpnia 1941
• gen. wojsk pancernych Philipp Muller-Gebhard ? 1 wrze?nia ? 14 wrze?nia 1941
• gen. wojsk pancernych Ludwig Cruwell ? 15 wrze?nia 1941 ? 8 marca 1942
• gen. wojsk pancernych Walther Nehring ? 9 marca ? 18 marca 1942
• gen. wojsk pancernych Ludwig Cruwell ? 19 marca ? 28 maja 1942
• gen. wojsk pancernych Walther Nehring ? 29 maja ? 31 sierpnia 1942
• gen. wojsk pancernych Gustav von Vaerst ? 1 wrze?nia 1942
• gen. wojsk pancernych Wilhelm Ritter von Thoma ? 2 wrze?nia ? 3 listopada 1942
• płk Fritz Bayerlein ? 4 listopada ? 15 listopada 1942 (p.o.)
• gen. wojsk pancernych Gustav Fehn ? 16 listopada 1942 ? 27 lutego 1943
• gen. wojsk pancernych Hans Cramer ? 28 lutego ? 30 czerwca 1943

Panzergruppe Afrika w boju [ edytuj | edytuj kod ]

Rommel znany był z zamiłowania do ryzyka oraz przeprowadzania szybkich operacji ofensywnych. Dowodzenie DAK dało mu du?e mo?liwo?ci, mimo tego, ?e OKH nakazało mu wstrzemi??liwo?? w planowaniu operacji i ?cisł? wspołprac? z Włochami. Rommel miał jednak doskonałe warunki do prowadzenia wojny błyskawicznej. Pustynne rowniny dawały du?e mo?liwo?ci manewrowe oraz premiowały działania ofensywne.

Pierwsze pododdziały bojowe wyl?dowały w Trypolisie 14 lutego i natychmiast zostały skierowane na front, gdzie trwała brytyjska ofensywa. 24 lutego 3 batalion rozpoznawczy starł si? w okolicach Agedabii z brytyjskim patrolem, niszcz?c trzy samochody pancerne. W nast?pnych tygodniach na front przybyły kolejne oddziały niemieckie, m.in. 5 pułk pancerny, 2 i 8 zmotoryzowane bataliony karabinow maszynowych, 33 i 39 dywizjony niszczycieli czołgow, 1 dywizjon 75 pułku artylerii. Stworzono rownie? specjaln? jednostk? lotnicz? zło?on? z 60 bombowcow Ju-87 i 20 my?liwcow Me-109.

W marcu brytyjska ofensywa dobiegła ko?ca, co było wynikiem nie tylko wyczerpania wojsk i rosn?cego oporu sił niemieckich, ale tak?e decyzji brytyjskiego rz?du o wysłaniu korpusu ekspedycyjnego do Grecji. Rommel wbrew zaleceniom Berlina podj?ł decyzj? o rozpocz?ciu działa? zaczepnych i przekonał do tego dowodztwo włoskie, uzyskuj?c wsparcie w postaci dywizji pancernej Ariete oraz DP Brescia. Ł?cznie zgromadził 120 czołgow niemieckich i 255 włoskich. 24 marca wojska faszystowskie przeszły do ofensywy rychło przerwanej pot??n? burz? piaskow?. Działania wznowiono 28 marca i ju? dwa dni po?niej doszło do gwałtownych walk pod Marsa el Brega, a 1 kwietnia rozpocz?ły si? walki o Agedabi?. 3 kwietnia front brytyjskiej obrony został przełamany i Rommel mogł podzieli? swoje siły na cztery grupy bojowe, ktore przeszły do po?cigu za rozbit? brytyjsk? 2DPanc. W ci?gu nast?pnego tygodnia zdobyto stolic? Cyrenajki ? Benghazi, a powa?niejszy opor Brytyjczycy zorganizowali dopiero w Mechilli, gdzie okr??ono indyjsk? 3 brygad? piechoty, dowodztwo 2 DPanc. australijski 3 pułk artylerii przeciwpancernej oraz mniejsze oddziały. 8 kwietnia po trzydniowych walkach brytyjski garnizon został rozbity, a dzie? wcze?niej inna grupa bojowa posuwaj?ca si? wzdłu? wybrze?a zdobyła Dern?, gdzie do niewoli dostał si? dowodca zimowej ofensywy wojsk brytyjskich, generał O’Connor. Punktem zbiorczym wszystkich grup bojowych miał by? Tobruk, lecz nie udało si? zdoby? twierdzy z marszu, a wkrotce jej obro?cow zasiliła australijska 9DP. W tej sytuacji jednostki Afrika Korps musiały przyst?pi? do regularnego obl??enia. W drugiej dekadzie kwietnia ponawiano szturmy na twierdz?, lecz wszystkie ataki zako?czyły si? fiaskiem. Wiosenna ofensywa zako?czyła si? niepełnym sukcesem. Udało si? wprawdzie wyprze? Brytyjczykow z Cyrenajki, ale w ich r?kach pozostał Tobruk, a ponadto nie rozbito dywizji australijskiej, ktora sprawnie przeprowadziła odwrot, a nast?pnie wykrwawiła oddziały Afrika Korps. Niemiecka 5 DLek. pod koniec kwietnia niemal nie posiadała czołgow, a stany osobowe niektorych pododdziałow spadły do 25% stanu etatowego. Oddziałom frontowym brakowało amunicji, paliwa oraz wody. Sprz?t, ktory doskonale sprawował si? w Europie, na pustyni stawał si? bardzo podatny na awarie.

W maju do Libii przybyła 15 DPanc. i odegrała decyduj?c? rol? w odparciu brytyjskiej ofensywy prowadzonej w ramach operacji Brevity. W pocz?tkowych sukcesach wojska brytyjskie zostały odrzucone silnym kontratakiem w ktorym głown? rol? odegrały 8 pułk czołgow oraz 15 batalion motocyklowy. Znacznie wi?kszy rozmach miała kolejna ofensywa prowadzona w ramach operacji Battleaxe, ktora ruszyła 15 czerwca. W ataku uczestniczyły indyjska 4 DP oraz brytyjska 7 DPanc., czyli formacje wsławione rozbiciem armii włoskiej kilka miesi?cy wcze?niej. Jednak i tym razem 15 DPanc. wsparta po?niej przez 5 DLek. odparła atak i odrzuciła aliantow, a? do Sidi Barrani. O sukcesie wojsk niemieckich przes?dziło ?wietne wspołdziałanie ro?nych rodzajow broni.

Rosn?ca liczba jednostek niemieckich i włoskich skłoniła naczelne dowodztwa w Rzymie i Berlinie do reorganizacji podległych sobie wojsk. Powołano Panzergruppe Afrika, na czele ktorej stan?ł Erwin Rommel i w jej skład weszły Deutsche Afrika Korps oraz XXI korpus włoski. W pa?dzierniku 5 DLek. została przekształcona w 21 DPanc. Obok dwoch dywizji pancernych w składzie Afrika Korps znalazła si? rownie? Dywizja Afryka?ska, przemianowana po?niej na 90 DLek. W?rod ?ołnierzy dywizji znalazło si? wielu byłych weteranow Legii Cudzoziemskiej, znaj?cych specyfik? słu?by i walki na pustyni. W przededniu kolejnej brytyjskiej ofensywy doł?czono tak?e włosk? DP Savona, co zwi?kszyło sił? Afrika Korps do czterech dywizji. 18 listopada rozpocz?ła si? operacja Crusader maj?ca na celu odblokowanie obl??onego od kwietnia Tobruku. 19 i 20 listopada 15 i 21 DPanc. odparły uderzenie brytyjskiej 7 DPanc., zadaj?c przeciwnikowi bardzo ci??kie straty. Jednocze?nie Dywizja Afryka?ska odparła ataki załogi Tobruku. Kolejne dni przyniosły Niemcom kolejne sukcesy i do 23 listopada Brytyjczycy stracili blisko 300 czołgow, przy stratach niemieckich wynosz?cych zaledwie 40 maszyn. W tej sytuacji Rommel postanowił przej?? do ataku i rozbi? siły alianckie. Przez cały dzie? 23 listopada trwała zaci?ta bitwa pancerna, w wyniku ktorej pobite oddziały brytyjskie rozpocz?ły odwrot, ale wieczorem Afrika Korps miał tylko 61 sprawnych czołgow. Kiedy wojska niemieckie zwyci?sko atakowały, na połnocnym odcinku frontu nowozelandzka 2 DP 25 listopada przebiła ?korytarz” do obl??onego Tobruku. W tej sytuacji obie dywizje pancerne Afrika Korps musiały zawroci? i wspolnie z 90 DLek. zlikwidowa? wyłom. Zaci?te walki toczyły si? do 30 listopada i zako?czyły si? ponownym przywroceniem linii frontu, lecz było to ?pyrrusowe zwyci?stwo”. 3 grudnia Afrika Korps miał zaledwie 34 sprawne czołgi. W czasie trwania operacji Crusader utracono 167 czołgow i wozow bojowych. Bardzo du?e były straty w ludziach: 600 zabitych, 1900 rannych i 2200 zaginionych. W?rod poległych był dowodca 15 DPanc. generał major Walter Neumann-Silkov, a do niewoli dostał si? dowodca 21 DPanc. generał major Johan von Ravenstein. Rommel zdawał sobie spraw?, ?e mimo taktycznego zwyci?stwa, musi rozpocz?? odwrot, aby unikn?? całkowitej kl?ski w razie nowej ofensywy aliantow. Mistrzowsko prowadzona operacja odwrotowa zako?czyła si? 25 grudnia w Adegabbi, sk?d dziewi?? miesi?cy wcze?niej ruszyła niemiecka ofensywa. Osłon? całej Panzergruppe Afrika stanowił 15 batalion motocyklowy, licz?cy zaledwie 70 ?ołnierzy i wyposa?ony w trzy armatki przeciwpancerne i kilkana?cie pojazdow. Na pograniczu libijsko-egipskim pozostały odci?te załogi twierdz w Bardii i Sollum, a tak?e ?ołnierze broni?cy przeł?czy Halfaya, o ktor? od kwietnia toczyły si? niezwykle krwawe walki. Wszystkie te placowki poddały si? w styczniu 1942 roku. Du?y respekt jaki mieli Brytyjczycy przed oddziałami niemieckimi sprawił, ?e po?cig był prowadzony niemrawo i umo?liwił Rommlowi przygotowanie nowej linii obrony. Przybycie transportow zaopatrzenia pozwoliło na stoczenie nowej bitwy w okolicach Agedabii, zako?czonej niemieckim sukcesem. W dniach 27?29 grudnia Niemcy i Włosi zniszczyli 136 czołgow z 1 i 7 DPanc., co skutecznie zahamowało brytyjsk? ofensyw?. Pomimo tego Rommel oddał Agedabi?, a nast?pnie przygotował nowe przeciwuderzenie, ktore ruszyło 21 stycznia. Korzystaj?c z faktu zwi?zania sił brytyjskich przez XX korpus włoski, oddziały Afrika Korps obeszły skrzydło przeciwnika i przej?ły magazyny broni i zaopatrzenia. W zdobytym Benghazi łupem wojsk niemieckich padło blisko 100 czołgow oraz kilkaset samochodow. Do 9 lutego Niemcy i Włosi dotarli na lini? w Ghazali, gdzie front ustabilizował si? na prawie trzy miesi?ce.

26 maja rozpocz?ła si? kolejna ofensywa wojsk ?osi”. Tym razem Rommel dysponował pełnymi stanami osobowymi i sprz?towymi w swoich jednostkach, co pozwoliło na zrownowa?anie przewagi aliantow w tej dziedzinie. Oddziały Afrika Korps miały w tej bitwie za zadanie obej?? od południa pozycje obronne i dotrze? do brzegu morza. Pocz?tkowo operacja odbywała si? zgodnie z planem i siły DAK wdarły si? gł?boko w ugrupowanie aliantow, lecz na tyłach pozostała zaciekle broni?ca si? w obl??onym forcie Bir Hakim inna legendarna jednostka ? 13 połbrygada Legii Cudzoziemskiej. W efekcie Afrika Korps nie mogł by? zaopatrywany i Rommel podj?ł dramatyczn? decyzj? o przebijaniu si? na zachod w celu poł?czenia z siłami włoskimi. Na drodze odwrotu stała brytyjska 150 brygada piechoty wsparta przez 80 czołgow A12 Matilda Mk II. Po zaci?tych walkach udało si? przebi? ?korytarz” do własnych oddziałow, ale za cen? bardzo du?ych strat. 1 czerwca Afrika Korps miał niespełna połow? czołgow w porownaniu z pocz?tkiem ofensywy. Co wi?cej w nast?pnych dniach jednostki korpusu uczestniczyły w zdobywaniu fortu Bir Hakim, ktory blokował poczynania niemieckie oraz musiały odpiera? silne kontruderzenie brytyjskie wyprowadzone 5 czerwca przez generała Neile’a Ritchie. Dopiero 10 czerwca udało si? zdoby? Bir Hakim, po czym obie dywizje pancerne Afrika Korps wspierane przez 90 DLek. ruszyły w kierunku Tobruku. W dniach 11?14 czerwca na południe od twierdzy toczyły si? zaci?te walki w wyniku ktorych brytyjska 8 Armia została zmuszona do odwrotu. Do Tobruku przebiła si? jedynie 1 Dywizja Południowoafryka?ska, silnie zdemoralizowana dotychczasowymi walkami. W efekcie nie wytrzymała silnego uderzenia prowadzonego z jednej strony przez włoski XX korpus, a z drugiej przez obie dywizje pancerne Afrika Korps. 21 czerwca Tobruk skapitulował po zaledwie jednodniowej obronie. W r?ce ?ołnierzy Rommla wpadły znaczne ilo?ci sprz?tu i paliwa oraz 43 tysi?ce je?cow, a sam dowodca otrzymał buław? feldmarszałka. W tej sytuacji postanowił on kontynuowa? natarcie licz?c na szybkie opanowanie Aleksandrii. Pocz?tkowo cel wydawał si? bliski realizacji i 1 lipca wojska niemieckie dotarły do El Alamein. Tak doszło do Pierwszej bitwy pod El Alamein, podczas ktorej jednostkom Afrika Korps przypadło głowne zadanie przełamania brytyjskich linii obronnych. Przez cały miesi?c toczyły si? zaci?te walki, lecz frontu nie udało si? przełama?, a dywizje niemieckie zostały wykrwawione. Warto powiedzie?, ?e liczba sprawnych czołgow spadła do 47, ka?da z dywizji pancernych miała po 20 dział, a pułki piechoty liczyły kilkuset zdolnych do walki ?ołnierzy. Ponadto Brytyjczycy zerwali z dotychczasow? taktyk? sztywnej obrony i bardzo cz?sto kontratakowali, co w kilku przypadkach spowodowało znaczne kłopoty w szeregach wojsk ?osi”. W tej sytuacji Rommel przerwał operacj? i postanowił przygotowa? kolejn? wielk? ofensyw?. Podobnie jak w maju pod Ghazal?, oddziały włoskie wspierane przez 90 DLek. oraz ?wie?o przerzucon? do Afryki 164 DP, miały zwi?za? Brytyjczykow od frontu, natomiast Afrika Korps zło?ony z obu dywizji pancernych otrzymał zadanie oskrzydlenia przeciwnika. Jednak tym razem mimo licznych wzmocnie? Rommel był du?o słabszy od swojego nowego rywala, ktorym był generał Bernard Montgomery. W składzie dowodzonej przez niego 8 Armii znalazło si? osiem dywizji, w tym trzy pancerne. W wi?kszo?ci były to jednostki do?wiadczone i maj?ce udział w licznych operacjach od pocz?tku wojny w Afryce. 30 sierpnia wojska ?osi” zaatakowały, lecz głowna siła manewrowa, ktor? stanowił Afrika Korps natkn?ła si? na pola minowe, a tak?e została poddana silnym uderzeniom powietrznym. W efekcie poniesiono bardzo du?e straty, szczegolnie w kadrze dowodczej. Poległ dowodca 21 DPanc. generał major Georg von Bismarck, a ci??ko ranny został dowodca DAK generał broni pancernej Walther Nehring. W tej sytuacji ju? 1 wrze?nia Rommel wydał rozkaz wstrzymania ofensywy, okopania si? i oczekiwania na uderzenie brytyjskie. Jednak perspektywy były niedobre, gdy? Brytyjczycy ponownie nasilili ataki na niemiecko-włoskie linie komunikacyjne, zarowno na morzu, jak i na l?dzie. Ponadto samochod ci??arowy jad?cy z Tobruku na lini? frontu potrzebował trzech dni na pokonanie tej drogi, podczas gdy Brytyjczykom droga z Aleksandrii zajmowała dwie godziny. Pozwoliło to Montgomery’emu na uzyskanie olbrzymiej przewagi materiałowej, co zadecydowało o losach drugiej bitwy pod El-Alamein. Na oddziały Afrika Korps spadł głowny ci??ar odpierania uderzenia, ale przewaga brytyjska była ju? zbyt du?a. W toku dwutygodniowych walk utracono reszt? sprz?tu, ktory pozostał z wcze?niejszych walk w tym rejonie i w tej sytuacji Rommel wydał rozkaz przej?cia do odwrotu. Do resztek obu niemieckich dywizji pancernych doł?czono niedobitki włoskich formacji: DPanc. ?Ariete” i ?Littorio”. Brak amunicji uniemo?liwiał zorganizowanie nowych linii oporu o czym my?lał Rommel i w efekcie w walkach odwrotowych utracono niemal wszystkie ocalałe dotychczas czołgi. 13 listopada wojska brytyjskie wkroczyły do Tobruku. W obliczu inwazji anglo-ameryka?skiej na Algieri? i Maroko, Rommel opowiadał si? za całkowitym opuszczeniem Afryki, lecz Hitler i Włosi zdecydowanie si? temu sprzeciwili, polecaj?c feldmarszałkowi obron? Trypolitanii. Pod koniec listopada ocalałe niedobitki Afrika Korps, brygady spadochronowej oraz obu dywizji piechoty dotarły do Trypolisu, gdzie pozostały do stycznia 1943 roku.

Mundury i wyposa?enie [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Tropikalne umundurowanie Wehrmachtu .

Oddziały Afrika Korps nosiły pocz?tkowo mundury oliwkowo - zielone , po?niej barwy khaki . Na czapkach i na lewej piersi (tu? nad kieszeni?) munduru miały by? noszone Parteiadlery , dodatkowo na lewym ramieniu znajdowała si? wst?ga korpusu. Kurtka Afrika Korps ro?niła si? od klasycznej Feldbluse wykładanym kołnierzem. Noszono do niej piaskow? koszul? z zielonym krawatem oraz bryczesy i wysokie sznurowane buty tropikalne. Czapki polowe miały długie daszki chroni?ce oczy przed promieniami słonecznymi. Cz?sto zamiast kurtek były noszone koszule koloru khaki z dwiema kieszeniami oraz lu?ne szorty. Wysokie tropikalne buty zast?powano wtedy trzewikami i długimi wełnianymi skarpetkami.

Podstawowe umundurowanie i wyposa?enie szeregowego piechoty DAK (stan na luty 1941):

• Ładownice skorzane, br?zowe, groszkowane do karabinka Kar98k , b?d? (w przypadku oficerow i podoficerow) płocienne do pistoletu maszynowego MP40 , koloru piaskowego b?d? oliwkowozielonego, ze skorzanymi zapi?ciami,
• Bagnet S84/98/34 w ?abce parcianej z metalow? pochw? ,
• Hełm tropikalny korkowy w płociennym pokrowcu z metalowymi emblematami wojsk,
• Stahlhelm M1935, b?d? M1940 koloru piaskowego, z moskitier?,
• Kurtka płocienna barwy oliwkowej, be?owej b?d? piaskowej M1941 ? naramienniki z biał? wypustk?, na prawym mankiecie wst?ga z białym napisem Afrika Korps na czarnym tle ze srebrn? obwodk?; guziki na bluzie z politur? typu groszek , standardow? dla cało?ci sił zbrojnych III Rzeszy,
• Spodnie płocienne koloru oliwkowego, be?owego b?d? piaskowego M1941,
• Szorty drelichowe M1941, koloru piaskowego b?d? oliwkowego,
• Buty skorzano-płocienne sznurowane pod kolano,
• Czapka polowa wzorowana na M38 (odro?niał j? m.in. brak klap po bokach), koloru piaskowego, be?owego b?d? oliwkowozielonego, z obszyciami Wehrmachtu (orzeł i kokarda) na piaskowej podkładce,
• Pas i szelki parciane, koloru oliwkowego (klamra pasa standardowego wzoru Wehrmachtu ? orzeł ze swastyk? w wie?cu w szponach i napisem Gott mit uns ),
• Chlebak M31, płocienny, pozbawiony elementow skorzanych (paski i zapi?cia były parciane w kolorze piaskowym b?d? oliwkowozielonym), koloru oliwkowozielonego; guziki standardowe, trzydziurkowe,
• Puszka na mask? przeciwgazow? , koloru piaskowego oraz na torb? na peleryn? przeciwiperytow? Gasplane w kolorze piaskowym,
• Plecak typu Rucksack , koloru piaskowego b?d? oliwkowozielonego,
• Manierka aluminiowa Feldflasche M1931, z pokrowcem płociennym i paskami parcianymi oraz kubkiem bakelitowym b?d? aluminiowym,
• Mena?ka M1931,
• Płachta namiotowa typu Zeltbahn M1931,
• Saperka M1931, standardowy wzor Wehrmachtu, w pokrowcu skorzanym,
• Gogle przeciwpyłowe.

W 1942 r. mundury Afrika Korps wprowadzono tak?e jako ubior letni Wehrmachtu na terenach o ciepłym klimacie, takich jak Sycylia .

Sława Afrika Korps [ edytuj | edytuj kod ]

Afrika Korps był jedn? z najsławniejszych niemieckich jednostek II wojny ?wiatowej, o ktorej mowiło si? w całej III Rzeszy, a jej działania obrosły legend?. Jest kilka przyczyn takiego stanu rzeczy:

• umiej?tna strategia prowadzenia działa? wojennych przez Erwina Rommla ,
• niewielkie siły, jakimi dysponował Afrika Korps, na bardzo rozległym obszarze,
• skuteczno?? działa? prowadzonych przeciw wojskom koalicji antyhitlerowskiej,
• doskonałe wyszkolenie, zgranie i wła?ciwy dobor ?ołnierzy,
• brak szkolenia ideologicznego ,
• na Deutsches Afrikakorps nie ci??? oskar?enia o zbrodnie na ludno?ci cywilnej ^{[ potrzebny przypis ]} .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• ?ołnierze XX wieku , numer 1 Wydawnictwo Amercom (2007), ISBN  978-83-7425-816-6 .
• Ruszczak Jarosław, Mundury niemieckie 1939-1945 , Ares, Warszawa 1992, ISBN  83-85514-00-7 .
• Gazety wojenne , 21 ? Rommel l?duje w Afryce , P.O. Polska, Warszawa 1998, ISSN 1505-0122.