Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adolf Dietzius
(ur.
7 listopada
1852
w
Jarosławiu
, zm.
27 stycznia
1920
w Jarosławiu) ?
lekarz
,
burmistrz
Jarosławia
i
poseł
do
parlamentu wiede?skiego
.
Urodził si?
7 listopada
1852
roku w
Jarosławiu
w wielodzietnej rodzinie jak pi?te dziecko Karola i Jozefiny Dietzius (z domu Hawel). Jego ojciec był naczelnikiem poczty jarosławskiej. W 1872 zdał egzamin dojrzało?ci w
C. K. Gimnazjum
w
Przemy?lu
[1]
. Odbył studia wydziale lekarskim Uniwersytetu w Wiedniu. Po ich uko?czeniu powrocił w
1878
roku do
Jarosławia
, gdzie pracował jako lekarz: medycyny, ogolny, powiatowy, kolejowy i miejski.
Od
1883
roku zasiadał w Radzie miejskiej, za? w
1891
roku wybrany został na
burmistrza Jarosławia
(radnego rady powiatu), pozostaj?c na tym stanowisku do
1918
roku. Za jego kadencji niemal po stuletniej przerwie w
1884
roku otwarto
gimnazjum
, a niedługo potem szkoł? realn?. Wybudowany został m.in. okazały gmach ?Sokoła” oraz budynki Stra?y Ogniowej, Dyrekcji Skarbu, poczty, starostwa i bursy szkolnej. Powstał nowe ulice: Poniatowskiego, Krolowej Jadwigi, Kraszewskiego, Ko?ciuszki, Głowackiego i Racławicka. Prowadził polityk? polegaj?c? na podniesieniu stanu
zdrowia
mieszka?cow. Budowano nowe i remontowano stare studnie publiczne i rozbudowano miejsk? sie? kanalizacyjn?. W
1900
roku zało?ono park miejski na Olszanowce, na ktorego terenie w
1908
roku odbyła si? wystawa przemysłowa i rolnicza, w 1902 wybudowano miejski szpital powszechny, za? w
1905
roku zało?ono
Nowy Cmentarz
. W
1901
roku otrzymał
honorowe obywatelstwo miasta
. Dbał o rozwoj o?wiaty. Za jego rz?dow powstały: szkoła realna, prywatne kursy seminaryjne, Prywatne Gimnazjum ?e?skie, Szkoła Rzemiosł Budowlanych, szkoła muzyczna przy Towarzystwie Muzycznym im. Chopina. Wyrazem uznania dla jego osi?gni?? na stanowisku burmistrza był wybor na wiceprezesa Rady Powiatowej (
1897
-
1912
,
1913
-
1918
)i do Rady Pa?stwa (
1907
?
1911
). Piastuj?c godno?? posła do
Rady Pa?stwa
zabiegał o sprawy
miasta
u owczesnych władz pa?stwowych.
Podeszły wiek, niedomagania zdrowotne i problemy z dostosowaniem si? do zmieniaj?cych warunkow powojennych sprawiły, ?e w 1918 zło?ył urz?d
burmistrza
. Obok tej funkcji piastował rownie? stanowisko zast?pcy marszałka jarosławskiej Rady powiatowej oraz był zało?ycielem i dyrektorem Kasy Oszcz?dno?ci. Pełnił wiele funkcji społecznych m.in. w
1894
roku zast?pcy prezesa Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokoł” w Jarosławiu, członka c.k. Rady Szkolnej okr?gowej w Jarosławiu, delegata zachodnio-galicyjskiej Izby Lekarskiej w
Krakowie
do c.k. Krajowej Rady Zdrowia, prezesa Towarzystwa jarosławskiej Ochotniczej Stra?y Ogniowej oraz przewodnicz?cego Stałej Komisji Zdrowia Miejskiego. ?onaty z Eugeni? z Ossoli?skich (zm.
1916
) i Jadwig? z Kopysty?skich. Był fundatorem domu dla sierot i ubogich przy ul. Grunwaldzkiej. Zmarł
27 stycznia
1920
w
Jarosławiu
. Pochowany jest na Nowym Cmentarzu w Jarosławiu.
Odznaczenia i wyro?nienia
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- Kawaler Orderu Franciszka Jozefa
? Austro-W?gry (1906)
[2]
- Order Korony ?elaznej
III Klasy ? Austro-W?gry (za prac? obywatelsk? i społeczn? na stanowisku
burmistrza
i lojalny stosunek do rz?du austriackiego)
- Honorowa godno?? członka Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokoł” w Jarosławiu (za okazywanie polskich uczu? narodowych oraz popieranie polskich organizacji i stowarzysze?)
- Ksi?ga ochrzczonych w latach 1833?1861
- Dr. Adolf Dietzius
, ?Tygodnik Jarosławski” z 1920
- Mieczysław Orłowicz,
Jarosław, jego przeszło?? i zabytki, przewodnik ilustrowany
, Lwow?Warszawa 1921
- Odpis testamentu ogłoszonego z woli Adolfa Dietziusa 30 stycznia 1920
- Andrzej Wonda?,
Szkice do dziejow Jarosławia
, Jarosław 1936
- A. Szczurowski,
Skorowidz powiatu
- Ksi?ga ?lubow w latach 1907?1953
- Kronika
, ?Express Jarosławski” z 1937
- Witold Ziembicki
,
Dietzius Adolf
, Polski Słownik Biograficzny, Krakow 1939
