Adam Mniszek
herbu
Poraj
[1]
,
ps.
Bu?enin
(ur.
15 stycznia
1889
w Bu?eninie k.
Sambora
, zm.
16 listopada
1957
w
Londynie
) ?
pułkownik
dyplomowany
kawalerii
Wojska Polskiego
.
Adam z
Bu?enina
Mniszek, urodził si? 15 stycznia 1889, w rodzinie Mieczysława (ur. 16 maja 1844 w Przemy?lu, zm. 29 kwietnia 1923 w Krakowie), wojskowego, ziemianina i posła do
austriackiej
Rady Pa?stwa VII kadencji
(18 pa?dziernika 1887 ? 20 grudnia 1888) wybranego w kurii I ? wi?kszej własno?ci ziemskiej, w okr?gu wyborczym nr 11 (?ołkiew-Rawa-Sokal) i Marii z Antoniewiczow
[2]
. Z pierwszego mał?e?stwa ojca, Adam miał brata przyrodniego Zygmunta Artura (ur. 1874), za? z mał?e?stwa swoich rodzicow miał jedn? siostr?
[2]
.
Był jednym z zało?ycieli i członkiem rzeczywistym Towarzystwa Akademickiego Polskiego Jagiellonia.
W czasie
I wojny ?wiatowej
walczył w
Legionach Polskich
. Był oficerem
2 pułku ułanow
. 30 kwietnia 1915 awansował na
chor??ego
, a 1 listopada 1916 na
podporucznika
[3]
.
W latach 1919?1920, w czasie
wojny z bolszewikami
, został przydzielony do
Naczelnego Dowodztwa Wojska Polskiego
. Pełnił w nim obowi?zki szefa Sekcji 12 Personalnej Oddziału IV - Głownego Kwatermistrzostwa (od sierpnia 1919) i szefa Sekcji ?E” Oddziału V (od 1 stycznia 1920). 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, ?w kawalerii, w grupie byłych Legionow Polskich”
[4]
.
14 lutego 1920 po?lubił Iren? Pomorsk?, ur. 27 czerwca 1898, cork? Jozefa i Ireny Koryckiej w
Poznaniu
, w
ko?ciele ?w. Marcina
[5]
.
1 czerwca 1921 pełnił słu?b? w
Biurze ?cisłej Rady Wojennej
, pozostaj?c na ewidencji 2 pułku Szwole?erow Rokitnia?skich
[6]
. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu
majora
ze
starsze?stwem
z dniem 1 czerwca 1919 i 69. lokat? w korpusie oficerow jazdy. W 1923 pełnił słu?b? w
Oddziale IV Sztabu Generalnego
w Warszawie na stanowisku kierownika referatu, pozostaj?c na ewidencji
2 pułku Szwole?erow Rokitnia?skich
w Bielsku
[7]
. 31 pa?dziernika 1923 roku został przydzielony do Rezerwy Oficerow Sztabowych DOK I
[8]
. Z dniem 1 lutego 1924 został przeniesiony w stan nieczynny na okres sze?ciu miesi?cy. Mieszkał wowczas w Warszawie przy ulicy Kapucy?skiej 5 m. 1
[9]
. 1 sierpnia powrocił ze stanu nieczynnego do słu?by czynnej z rownoczesnym odkomenderowaniem do Oddziału I Sztabu Generalnego do dnia 1 listopada
[10]
. Od 3 listopada 1924 do 15 pa?dziernika 1925 był słuchaczem IV Kursu Doszkolenia
Wy?szej Szkoły Wojennej
w Warszawie. Po uko?czeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego został ponownie przydzielony do Oddziału IV Sztabu Generalnego. W 1924 powrocił do macierzystego pułku
[11]
. W marcu 1926 był wojskowym komisarzem drogowym w Oddziale IV SG. W 1928 ponownie w 2 pułku Szwole?erow Rokitnia?skich na stanowisku dowodcy szwadronu
[12]
. 23 stycznia 1929 awansował na podpułkownika ze starsze?stwem z dniem 1 stycznia 1929 i 1. lokat? w korpusie oficerow kawalerii, a w lipcu tego roku został wyznaczony na stanowisko zast?pcy dowodcy
4 pułku strzelcow konnych
w Płocku
[13]
[14]
. W czerwcu 1930 został przeniesiony na stanowisko oficera sztabowego do zlece? szefa Sztabu Głownego, gen. dyw.
Tadeusza Piskora
[15]
[16]
i kierownika Referatu Personalnego Oficerow Dyplomowanych. W styczniu 1932, po obj?ciu stanowiska szefa Sztabu Głownego przez gen. bryg.
Janusza G?siorowskiego
, został przeniesiony na stanowisko delegata Sztabu Głownego przy Dyrekcji Okr?gowej Kolei Pa?stwowych w Warszawie
[17]
[18]
. Od 1 wrze?nia 1932 do 1 wrze?nia 1939 był pomocnikiem gen. dyw.
Tadeusza Kutrzeby
, komendanta Wy?szej Szkoły Wojennej w Warszawie
[19]
[20]
.
Jesieni? 1937 szef Sztabu Głownego, gen. bryg.
Wacław Stachiewicz
zlecił mu przygotowanie
mobilizacji
Kwatery Głownej Naczelnego Wodza. W marcu 1939 gen. Stachiewicz wyznaczył go na stanowisko komendanta Kwatery Głownej Naczelnego Wodza. W czasie
kampanii wrze?niowej
(1?18 wrze?nia 1939) był komendantem
Kwatery Głownej Naczelnego Wodza
w Warszawie, w
Brze?ciu
(od 6 wrze?nia),
Włodzimierzu Woły?skim
(od 11 wrze?nia),
Młynowie
(14 wrze?nia) i
Kołomyi
. 18 wrze?nia 1939 w
Kutach
przekroczył
granic? z Rumuni?
, a nast?pnie przeszedł do
Storo?y?ca
i
Watry Dornej
. 24 wrze?nia 1939 z polecenia gen. bryg.
Tadeusza Malinowskiego
rozpocz?ł przegrupowanie KG NW do rejonu
Tulczy
i
Babadag
. 25 wrze?nia 1939 w
Ploeszti
zadanie likwidacji Kwatery Głownej Naczelnego Wodza przekazał swojemu zast?pcy majorowi Zygmuntowi Cierpickiemu, a sam udał si? do
Bukaresztu
, dok?d przybył nast?pnego dnia. Od 28 wrze?nia do 23 grudnia 1939 w Ambasadzie RP w Bukareszcie, z polecenia
attache wojskowego
, ppłk. dypl. Tadeusza Zakrzewskiego, zajmował si? sprawami ewakuacji do Francji polskich lekarzy medycyny i weterynarii, aptekarzy, siostr
PCK
, oficerow
audytorow
, oficerow geografow,
juzistek
oraz in?ynierow, technikow i rzemie?lnikow.
W maju 1940 Naczelny Wodz i Minister Spraw Wojskowych, gen. dyw.
Władysław Sikorski
wyznaczył go na stanowisko kierownika Referatu Wy?szych Dowodztw i Oficerow Dyplomowanych w Sztabie Naczelnego Wodza, lecz obowi?zkow na tym stanowisku nie obj?ł, gdy? został odwołany i na powrot przeniesiony do Stacji Zbornej Oficerow w obozie Carpiagne (franc.
Camp de Carpiagne
). Odwołanie ze stanowiska pozostawało w bezpo?rednim zwi?zku z zarzutami, jakie zostały wysuni?te przeciwko niemu przez Biuro Rejestracyjne Ministerstwa Spraw Wojskowych, na czele ktorego stał kawalerzysta, płk dypl.
Fryderyk Mally
. W ocenie zainteresowanego, sformułowane przeciwko niemu zarzuty dotyczyły ?prze?ladowania i sekowania oficerow dyplomowanych” oraz działalno?ci na stanowisku komendanta Kwatery Głownej Naczelnego Wodza w czasie kampanii wrze?niowej.
W sierpniu 1945 roku, w stopniu pułkownika, wykonywał obowi?zki w Szefostwie Słu?by Opieki nad ?ołnierzem Sztabu Naczelnego Wodza na stanowisku szefa Wydziału Dobrobytu ?ołnierza. Zmarł 16 listopada 1957 w Londynie
[21]
.
- ↑
Adam Mniszek z Bu?enina h. Poraj
[online], www.sejm-wielki.pl
[dost?p 2024-05-10]
.
- ↑
a
b
Kurzbiografie Mniszek
[online], www.parlament.gv.at
[dost?p 2020-11-13]
(
niem.
)
.
- ↑
Lista starsze?stwa 1917 ↓
, s. 43.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 28 z 28 lipca 1920 roku, s. 646.
- ↑
http://teki.bkpan.poznan.pl/search.php?section=2&single=1&fileno=57&page=256
- ↑
Spis oficerow 1921 ↓
, s. 240, 776.
- ↑
Rocznik Oficerski 1923 ↓
, s. 11, 597, 677.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 74 z 26 listopada 1923 roku, s. 686.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 8 z 30 stycznia 1924 roku, s. 45.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 84 z 26 sierpnia 1924 roku, s. 477.
- ↑
Rocznik Oficerski 1924 ↓
, s. 539, 599.
- ↑
Rocznik Oficerski 1928 ↓
, s. 288, 339.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 192.
- ↑
Rocznik oficerow kawalerii 1930 ↓
, s. 44, 71.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 209.
- ↑
Lista oficerow dyplomowanych 1931 ↓
, s. 17.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 235.
- ↑
Rocznik Oficerski 1932 ↓
, s. 141, 425.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 420.
- ↑
Rybka i Stepan 2006 ↓
, s. 448.
- ↑
Wykaz Legionistow ↓
.
- ↑
M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199
?za prac? w dziele odzyskania niepodległo?ci”.
- ↑
M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592
?za zasługi w słu?bie wojskowej”.
- ↑
M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101
?za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
- ↑
M.P. z 1925 r. nr 62, poz. 234
?za szczegolne zasługi, poło?one w dziedzinie organizacji i administracji armji Rzeczypospolitej Polskiej”.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 13 z 11 listopada 1933 roku, s. 292.
- Lista starsze?stwa oficerow Legionow Polskich w dniu oddania Legionow Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917)
. Komenda Legionow Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych
. [dost?p 2018-03-22].
- Spis oficerow słu??cych czynnie w dniu 1.6.1921 r
.
Ministerstwo Spraw Wojskowych
, 1921.
- Rocznik Oficerski 1923
. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924
. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928
. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932
. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik oficerow kawalerii
. Warszawa: Przegl?d Kawaleryjski, 1930.
- Lista oficerow dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku)
. Warszawa: Sztab Głowny, 1931.
- Adam Mniszek,
Meldunek do II Wiceministra Spraw Wojskowych sporz?dzony 4 stycznia 1940 r. w Pary?u
, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.4b.
- Adam Mniszek,
Meldunek do Naczelnego Wodza i Ministra Spraw Wojskowych sporz?dzony 27 maja 1940 r. w Pary?u
, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.4b.
- Adam Mniszek
.
Muzeum Jozefa Piłsudskiego w Sulejowku
. [dost?p 2019-02-01]. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2019-02-02)].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan:
Rocznik oficerski 1939. Stan na dzie? 23 marca 1939
. Krakow: Fundacja CDCN, 2006.
ISBN
978-83-7188-899-1
.