|
Ten artykuł dotyczy 2 Dywizji Piechoty Legionow. Zobacz te?:
2 Dywizja Piechoty
- inne dywizje piechoty o numerze 2.
|
2 Dywizja Piechoty Legionow
(2 DP Leg.) ?
wielka jednostka
piechoty
Wojska Polskiego II RP
.
W okresie
II RP
dowodztwo 2 DP Leg. stacjonowała w
Kielcach
[3]
. W jej skład w 1923 wchodziły:
2.
,
3.
i
4. pułki piechoty Legionow
[4]
.
W czasie
kampanii wrze?niowej
dywizja walczyła w składzie
Armii ?Łod?”
. Od 4 wrze?nia biła si? na głownej linii oporu pod
Stro?skiem
. Jej
2 pp Leg.
bronił Borowej Gory
. 13 wrze?nia dywizja przebijała si? pod O?arowem do Warszawy. Jej resztki dotarły do
Modlina
i
broniły twierdzy
a? do jej kapitulacji
[5]
.
Formowanie i walki o granice
[
edytuj
|
edytuj kod
]
21 lutego 1919 roku w Jabłonnie-Zegrzu została
sformowana
1 Dywizja Piechoty Legionow. Pocz?tkowo wyst?powała w składzie trzech pułkow. Po zmianie koncepcji organizacyjnej cało?ci piechoty Wojska Polskiego uzupełniono j? czwartym
pułkiem
[6]
. 23 maja 1919 roku została przemianowana na 2 Dywizj? Piechoty Legionow. W skład dywizji wchodziła
II Brygada Piechoty
w składzie
2.
i
3 pułki piechoty Legionow
, oraz
IV Brygada Piechoty
z
4 pułkiem piechoty Legionow
i
24 pułk piechoty
[7]
. Dodatkowo 21 lutego 1919 utworzono
II Brygad? Artylerii Polowej
przemianowan? wcze?niej z I Brygady Artylerii
[8]
. Od 14 czerwca 1919, dla unikni?cia pomyłek, przy okre?laniu 1 b?d? 2 Dywizji Piechoty Legionow obok nazwy dywizji nale?ało podawa?, w nawiasie, nazwisko dowodcy np. 1 Dywizja Piechoty Legionow (gen. ?migły)
[9]
.
16 kwietnia 1919 dwa bataliony dywizji wzi?ły udział w zwyci?skich walkach o Lid?. Po jej zdobyciu ?ołnierze 2 DP
walczyli o Wilno
. W nocy z 19 na 20 kwietnia wzi?li udział w decyduj?cym szturmie na miasto. Potem bronili Wilna odpieraj?c kolejne uderzenia bolszewikow.
Dywizja w składzie
Frontu Litewsko- Białoruskiego
gen.
Stanisława Szeptyckiego
wzi?ła udział w walkach na kierunku połnocno-wschodnim. W okresie lata 1919 biła si? pod Rownem, Sarnami, Łuni?cem, Baranowiczami, Mi?skiem i
Mołodecznem
. W kierunku Mi?ska działała na głownym kierunku uderzenia. Nast?pnie w swoim pasie natarcia wyparła nieprzyjaciela za Berezyn?
[10]
.
Wiosn? 1920 wznowiono walki. 2 DP Leg. b?d?ca w składzie
4 Armii
gen. Szeptyckiego broniła si? na szerokim odcinku frontu nad Berezyn? i Dnieprem, a nast?pnie prowadziła
działania opo?ni?jace
a? do rejonu
Bugu
i
Narwi
. W lipcu dywizja weszła w skład
1 Armii
gen.
Gustawa Zygadłowicza
. 6 sierpnia wzi?ła udział w udanym natarciu i zdobyła Brok
[10]
.
W
Bitwie Warszawskiej
dywizja udziału nie brała. W tym czasie obsadzała odcinek
Wisły
mi?dzy
Kozienicami
a
D?blinem
. 17 sierpnia skierowana została pod
Hrubieszow
. Tam, w nocy z 20 na 21 sierpnia, oddziały dywizji operuj?c w składzie grupy płk. Olszyny rozpocz?ły zwyci?skie natarcie na Hrubieszow. Po zaj?ciu miasta dywizja ?cigała przeciwnika a?
do Mołodeczna
. Tam zastał j? rozejm
[11]
.
Po zako?czeniu wojny jednostki 2 DP pełniły słu?b? graniczn? na
Suwalszczy?nie
. Po zako?czeniu słu?by na granicy, w połowie 1922 jednostki dywizji skierowane zostały do garnizonow pokojowych: 2 pułk piechoty do garnizonu
Pi?czow
i
Staszow
, 3 pułk piechoty do
Jarosławia
i
Niska
, a 4 pułk piechoty,
2 pułk artylerii polowej
i dowodztwo dywizji do
Kielc
[a]
.
Wszystkie jednostki dywizji w latach 30. XX wieku posiadały status pułkow typu I. Jedn? z wa?niejszych inwestycji była budowa w 1923 Obozu ?wicze? ?Daleszyce”. Do wybuchu wojny odbywały si? tam letnie ?wiczenia poborowych. Odbywały si? tam te?
?wiczenia dywizyjne
z udziałem
jazdy
i
broni pancernej
. Pod koniec marca 1939 dywizja wystawiła ponad 80-osobowy kontyngent ?ołnierzy do zmiany załogi
Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte
. Cało?ci? dowodził por.
Leon Paj?k
[13]
.
Obsada personalna w marcu 1939
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Ostatnia ?pokojowa” obsada personalna dowodztwa dywizji
[14]
[b]
:
Stanowisko
|
Stopie?, imi? i nazwisko
|
dowodca dywizji
|
płk
Jan Surowka
|
I dowodca piechoty dywizyjnej
|
płk dypl. Stefan Paweł Rowecki
|
szef sztabu
|
ppłk dypl.
Mieczysław P?czkowski
|
I oficer sztabu
|
kpt. dypl.
Jozef Henryk Schirmer
|
II oficer sztabu
|
kpt. Kazimierz Godzisław i
|
komendant rejonu PW konnego
|
mjr kaw.
Lucjan Antoni Szyma?ski
|
dowodca ł?czno?ci
|
mjr ł?czn. Stefan Prokop
|
oficer taborowy
|
rtm. adm. Jozef I Burzy?ski
|
oficer intendentury
|
kpt. int. Witold Aleksander Broniewski
|
Dywizja w kampanii wrze?niowej
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Wysuni?te nad granic? siły głowne
Armii ?Łod?”
nawi?zały 1 wrze?nia od 5.00 styczno?? bojow? z przewa?aj?cymi siłami nieprzyjaciela w całym pasie działania Armii. Walczono głownie na skrzydłach, lecz na całym froncie wyst?piło przeciw polskim oddziałom bardzo intensywnie niemieckie lotnictwo bombowe i nurkowe
[16]
.
W pierwszych dniach wojny 2 Dywizja Piechoty Legionow pod dowodztwem płk. dypl.
Jana Surowki
znajdowała si? w odwodzie Armii ?Łod?” gen.
Juliusza Rommla
[17]
.
- Do 5 wrze?nia
1 wrze?nia wyładowała si? w rejonie
Łaska
i skoncentrowała oddziały pod
Zelowem
[18]
.
Wieczorem 2 wrze?nia odesłano do Bełchatowa do dyspozycji gen. Thomrnee
2 pułk piechoty Legionow
z zadaniem zorganizowania obrony odcinka ?Gora Borowa” w przedłu?eniu pozycji 30 Dywizji Piechoty. Pułk otrzymał wzmocnienie w postaci 7 batalionu ckm
[19]
.
Był on pierwsz? jednostk? dywizji, ktora weszła do walki. Pułk, razem z 7 batalionem ckm, batalionem marszowym
146 pp
i oddziałem zwiadu z 2 DPLeg. uczestniczył w walkach pod
Borow? Gor?
z niemieck?
4 DPanc
. Pozostała cz??? dywizji stała ci?gle w odwodzie.
3 wrze?nia w godzinach porannych skierowany został do dyspozycji dowodcy 10 Dywizji Piechoty 4 pułku piechoty Legionow wzmocniony dywizjonem artylerii lekkiej. Miał on stanowi? miejscowy odwod, albo te? obsadzi? odcinek 31 pułku piechoty
[20]
. W pas obrony 10 DP przybył około 22.00. Tu czekał go nowy rozkaz dowodcy Armii nakazuj?cy nakazuj?cy mu natychmiastowy odmarsz do Luciejewa do dyspozycji dowodcy 28 Dywizji Piechoty gen. Ankowicza
[21]
.
W tym czasie zgrupowanie 2 pp Leg z dywizjonem 2 pal, wzmocnione 7 batalionem ckm, ufortyfikowało odcinek ?Gora Borowa”. W jego przedłu?eniu zacz?ł improwizowa? obron? nad rzeczk? Prudk?, po jej uj?cie do rz. Luci??y, ppłk Pollak dwoma batalionami 146 pułku piechoty i oddziałami marszowymi
[22]
.
Stacjonuj?ca nadal w odwodzie 2 DP (bez dwu pułkow i dwu dywizjonow artylerii lekkiej) otrzymała rozkaz przesuni?cia si? w nocy do rejonu Zelowa
[22]
.
Zapowiedziane jako wzmocnienie zgrupowanie 4 ppleg przymaszerowało o godz. 22 do 10 DP, lecz zastało tam nowy rozkaz dowodcy Armii, nakazuj?cy mu natychmiastowy odmarsz do m. Luciejow do rozporz?dzenia dowodcy 28 DP gen. Bo?czy-Uzdowskiego
[21]
.
4 wrze?nia doszło do pierwszych walk na pozycji głownej. Najwi?kszy napor przeciwnika zaznaczył si? na obydwu skrzydłach Armii. Około 16.00 4 pp Leg. wszedł w ugrupowanie 28 DP jako jej odwod. Dywizjon artylerii wzmocnił artyleri? dywizyjn? 28 DP
[23]
. Zgrupowanie 2 pp Leg. ufortyfikowało si? na Gorze Borowej i miało styczno?? tylko z podjazdami pancernymi
[23]
. W tym dniu 2 DP (bez dwu pułkow i dwu dywizjonow lekkich) znajdowała si? w okolicach Zelewa w odległo?ci 30 km od 10 DP, 15 km od 28 DP
[24]
.
Od 4 wrze?nia
4 pp Leg.
bronił głownej pozycji obronnej pod
Stro?skiem
nad
Wart?
i
Zapolicami
na skrzydle
10 DP
, a
3 pp Leg.
walczył pod lasem Murzynek i miejscowo?ci?
Wygiełzow
.
5 wrze?nia 4 pp wzi?ł udział w natarciu na Stro?sko i Zapolice, ale wobec braku wsparcia artylerii i spo?nionego wkroczenia na pole bitwy 3 pułku piechoty, ?czwartacy” ponie?li znaczne straty. W mi?dzyczasie trwały zaci?te walki 2 pułku piechoty płk. Czy?ewskiego o Borow? Gor? i Rozprz?. W nocy 5 wrze?nia oddziały dywizji dostały rozkaz wycofania na połnocny wschod
[12]
.
- 6 wrze?nia
Noc? z 5 na 6 wrze?nia dywizja rozpocz?ła przegrupowanie w kierunku na Łask. Sztaby 2 i 28 DP nie uzgodniły drog odwrotu swoich pododdziałow i w czasie marszu nast?piło przemieszanie si? kolumn. W godzinach popołudniowych 2 DP osi?gn?ła rejon lasow Wronowice oraz las płn. Kolumna i przyj?ła ugrupowanie obronne. Na prawym skrzydle bronił si? 3 pp z I/2 pal ugrupowuj?c si? na zachodnim skraju lasu Rembow ? Wola Stryjewska; na lewym skrzydle bronił si? 4 pp z II/2 pal zajmuj?c rejon zachodni skraju lasu Wronowice, szosa Łask ? Pabianice. Kawaleria dywizyjna ubezpieczała na zachod od Anielina; a 92 kompania czołgow rozpoznawczych i kompania kolarzy na zachod od Łaska. Stanowisko dowodzenia dywizji rozwini?to 10 km za broni?cymi si? pułkami w Pi?tkowisku. Dowodca dywizji nie miał kontaktu z oddziałami z GO gen. Dindorfa-Ankowicza i nie uzgodnił z nimi wspołdziałania
[25]
.
Około 16.00 pod Łask podeszły czołowe elementy rozpoznawcze niemieckiej 17 DP, ktore po godzinnej walce odrzuciły dywizyjne ubezpieczenia. Do wieczora siły głowne 17 DP nie podeszły przed przedni skraj obrony. w tych komfortowych warunkach płk Dojan-Surowka zdecydował przegrupowa? dywizj? noc? z 6 na 7 wrze?nia w rejon Konstantynow ? Srebrna, gdzie miała przej?? do obrony, z przednim skrajem na Nerze w pasie Mirosławice ? Lublinek. Po przyj?ciu ugrupowania marszowego oddziały rozpocz?ły przegrupowanie marszrutami: Poleszyn, Dobro?, Kudrowice, Konstantynow. Stanowisko dowodzenia 2 DP rozwin?ło si? w Radogoszczy w pasie działania GO gen. Dindorfa-Ankowicza, a pomimo to dowodcy nie uzgodnili wspołdziałania podległych oddziałow
[26]
.
- 7 wrze?nia
We wczesnych godzinach rannych 7 wrze?nia oddziały 2 DP (bez 2 pp) osi?gn?ły nakazany rejon Konstantynow ? Srebrna
[27]
. Dowodca dywizji zdecydował jednak nie rozwija? obronnie pułkow na rubie?y Neru, lecz maszerowa? dalej do rejonu Wola Cyrusowa ? Skoszewy. W tym czasie niemiecka 10 DP ruszyła z rejonu Szadka i była oddalona około 30 km od oddziałow polskich, a 17 DP maszeruj?c sprzed Łaska około 20 km od przedniego skraju obrony polskiej 28 DP. Uderzenie niemieckiego 13 KA mogło nast?pi? przypuszczalnie w południe, a na kierunku Konstantynowa ? nawet w godzinach popołudniowych
[28]
. Dywizja miała tak?e zabezpieczone skrzydła. Na prawo w kierunku Aleksandrow ? Zgierz działały wojska GO gen. Dindorfa-Ankowicza, a na lewo w rejonie od Pabianic i Gor Wolskich działała 28 Dywizja Piechoty. Wobec powy?szego decyzja do wydłu?enia przegrupowania nie miała taktycznego uzasadnienia, tym bardziej ?e oddziały dywizji potrzebowały odpoczynku, a marsz dzienny nara?ał je na uderzenia lotnicze
[29]
.
Od 9.00 oddziały dywizji dywizja ruszyły do nowego rejonu bez ?adnego oddziaływania ze strony nieprzyjaciela. Około południa przechodziły przez Łod?, a ludno?? cywilna zaopatrywała ?ołnierzy w ?ywno??
[30]
, ale nieuzasadniony po?piech uniemo?liwił dywizji uzupełnienie zapasow w łodzkich magazynach wojskowych. Na odcinku Nowosolna ? Skoszewy przegrupowuj?ce si? oddziały 2 DP spotkały si? z działalno?ci? dywersji niemieckiej. Po?n? noc? dywizja osi?gn?ła nakazany rejon. 3 pp ze?rodkował si? w lesie na połnoc od Woli Cyrusowej, a 4 pp w lesie na wschod od Skoczew, natomiast kawaleria dywizyjna miała prowadzi? rozpoznanie w kierunku na Strykow. Na rozwini?te w lesie na zachod od Kamienia stanowisko dowodzenia napadli je niemieccy dywersanci. Rozproszony został sztab 2 DP zebrał si? około połnocy w rejonie ze?rodkowania 3 pp, w gajowce na połnocnym skraju lasu, na zachod od Lubowidza
[31]
.
W nocy na 8 wrze?nia płk Dojan-Surowka otrzymał rozkaz od dowodcy podgrupy taktycznej (2 i 28 DP
[32]
), gen. Bo?czy-Uzdowskiego, do dalszego przegrupowania dywizji za Mrog?. Tam dywizja miała miała przej?? do obrony w pasie (wył.) Głowno, (wył.) Kamie?. Przej?cie 2 DP do obrony według otrzymanego zadania wymagało 10-kiłometrowego przegrupowania, co było trudne do zrealizowania ze wzgl?du na skrajne przem?czenie oddziałow
[31]
.
- 8 wrze?nia
8 wrze?nia dywizja walczyła na południe od
Głowna
na pozycji nad rzek?
Mrog?
, gdzie nast?piło ponowne poł?czenie dywizji z 2 pp Leg.
Dywizja przyj?ła
ugrupowanie
jednorzutowe. Na prawym skrzydle zaj?ł obron? 3 pułk piechoty
wspierany
przez
2 dywizjon artylerii ci??kiej
, na lewym 4 pułk piechoty z II/2 pal, w centrum bronił si? słaby batalion
146 pułku piechoty
ppłk Topczewskiego. Kierunek na Głowno zabezpieczały pozabatalionowe pododdziały 146 pp.
Stanowisko dowodzenia
dywizji rozwin?ło si? w
Zajrzewie
. Kawaleria dywizyjna, kompania kolarzy i drugi rzut sztabu dywizji oderwały si? i wycofały w kierunku Warszawy.
Przed południem gen. Thommee omowił plan dalszego odwrotu z
dowodc? piechoty dywizyjnej
płk. dypl. Staichem
[33]
.
W nocy z 8 na 9 wrze?nia po ataku dywersantow niemieckich na sztab dywizji, dowodca dywizji płk Surowka doznał załamania nerwowego i wraz z szefem sztabu dywizji ppłk dypl.
Mieczysławem P?czkowskim
i mjr. Prokopem wsiadł do samochodu i odjechał. 9 wrze?nia dowodztwo dywizji obj?ł płk dypl.
Antoni Staich
. Wycofuj?ca si? dywizja dostała rozkaz do obrony nad
Rawk?
[34]
[35]
.
W tym czasie niemiecka
10 Dywizja Piechoty
nie utrzymywała ci?głej styczno?ci ogniowej z broni?c? si? na Mrodze polsk? 2 DP. 4 pułk piechoty otrzymywał rozbie?ne rozkazy do wycofania si? w kierunku Skierniewic lub pozostawania w na rubie?ach obronnych. Od broni?cych si? głownych sił dywizji odł?czyło si? dowodztwo 2 pułku artylerii lekkiej z I/2 pal. We wczesnych godzinach rannych dowodca 2 DP rozpocz?ł przegrupowanie swoich sił po jednej marszrucie na kierunku: Ku?my ? Bobrowa ? Chlebow ? Skierniewice. 5/2 pal nie otrzymała rozkazu do odmarszu i po odej?ciu własnej piechoty kontynuowała walk?
[36]
.
Zerwanie styczno?ci ogniowej z nieprzyjacielem i skryty manewr dywizji były zaskoczeniem dla Niemcow. Około 8.00 artyleria niemieckiej 10 DP wykonała ogniowe przygotowanie ataku na opuszczone pozycj? 4 pułku piechoty.
W lesie pod Bobrow? 2 DP zatrzymała si? na dłu?szy odpoczynek i porz?dkowała oddziały. Po wykonaniu 20-kilometrowego przemarszu z rejonu Grzmi?cej doł?czył do swojej macierzystej dywizji 2 pułk piechoty
[37]
.
W godzinach popołudniowych dywizja rozpocz?ła przegrupowanie na Makow. Jako ariergarda maszerował 3 pułk piechoty. Obsadzał on kolejno rubie?e: Trzcianka, Bobrowa, Chlebow i na wschod od Makowa. Przej?ciowym rejonem ze?rodkowania 2 DP był Makow. St?d około 18.00 dywizja ruszyła do dalszego nocnego marszu na Rawk?
[38]
.
Przebijanie si? w kierunku Warszawy
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- Po 10 wrze?nia
10 wrze?nia na rozkaz nowego dowodcy
Armii ?Łod?”
, gen.
Wiktora Thommee
, 2 DPLeg. wraz z
28 DP
i
30 DP
miała przebija? si? w kierunku na
Warszaw?
[39]
. Po pocz?tkowych sukcesach w ci??kich walkach o
Brwinow
,
Mszczonow
i
Błonie
, a nast?pnie
Ołtarzew
i
O?arow
, dywizje zostały powstrzymane przez siły niemieckich XI i XVI Korpusow Pancernych. Walki 2 DP Leg. pod Ołtarzewem?O?arowem, a szczegolnie 2 pp Leg., opo?nił przemarsz sił niemieckich, ktore zd??ały spod Warszawy w kierunku
działa? nad Bzur?
. Niemcy pozostawili pod Warszaw? tylko cz??? swoich sił, co zmniejszyło ich aktywno?? w obleganiu stolicy.
W rezultacie 13 wrze?nia zmieniono kierunek odwrotu na
Modlin
. Resztki dywizji jeszcze tego samego dnia w składzie zgrupowania gen. W. Thommee dotarły do Modlina, gdzie od
14 wrze?nia
broniły twierdzy na odcinku obronnym wokoł
Zakroczymia
do jej kapitulacji 29 wrze?nia. Wielu ?ołnierzy dywizji zostało
zamordowanych przez Niemcow
ju? po ogłoszeniu rozejmu w dniu 28 wrze?nia.
Organizacja wojenna dywizji w 1939
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Obsada personalna Kwatery Głownej w 1939
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- dowodca
- płk dypl.
Jan Surowka
(do 8 IX 1939)
- dowodca piechoty dywizyjnej
? płk dypl.
Antoni Staich
(od 8 IX 1939 dowodca dywizji)
- dowodca artylerii dywizji ? płk dypl. Henryk Romiszowski
- dowodca saperow ? mjr Franciszek Kostek
- dowodca kawalerii dywizyjnej - mjr
Stanisław Nakoniecznikoff-Klukowski
- szef sztabu ? ppłk dypl. Mieczysław P?czkowski (do 8 IX 1939)
- oficer operacyjny ? kpt. dypl. Zygmunt Szydłowski (od 8 IX 1939 szef sztabu dywizji), kpt. Stefan Franciszek Krasnod?bski (od 8 IX 1939)
- dowodca ł?czno?ci ? mjr Stefan Prokop
- kwatermistrz ? kpt. dypl. Jan Ferdynand Ender
- szef słu?by zdrowia - mjr lek. Jozef Wiloch
Obsada personalna Dowodztwa 2 DP Leg.
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- Dowodcy dywizji
- Dowodcy piechoty dywizyjnej
- Szefowie sztabu
Osobny artykuł:
Szef sztabu
.
- Kapelani
?ołnierze Dywizji (w tym OZ) ? ofiary zbrodni katy?skiej
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Biogramy zamordowanych znajduj? si? na stronie internetowej
Muzeum Katy?skiego
[54]
Nazwisko i imi?
|
stopie?
|
zawod
|
miejsce pracy przed mobilizacj?
|
zamordowany
|
Słupecki Bogusław
[55]
|
kapitan
|
?ołnierz zawodowy
|
|
Charkow
|
Odtworzenie dywizji w ramach Armii Krajowej
[
edytuj
|
edytuj kod
]
W wyniku akcji odtwarzania przedwojennych jednostek wojskowych powstała w 1944 2 Dywizja Piechoty Legionow AK ?Pogo?” pod dowodztwem ppłk.
Antoniego ?ołkiewskiego
ps. ?Lin” (Okr?g
Radom
-
Kielce
AK).
- ↑
Dowodztwo 2 DP stacjonowało w Kielcach, zajmuj?c parterowy budynek przy obecnej ul. Kapitulnej 2 i poło?on? tu? obok dwupi?trow? kamienic? przy ul. Kapitulnej 4
[12]
.
- ↑
Wykaz zawiera obsad? jednostki według stanu bezpo?rednio przed rozpocz?ciem mobilizacji pierwszych oddziałow
Wojska Polskiego
w dniu 23 marca 1939, ale ju? po przeprowadzeniu ostatnich awansow ogłoszonych z dat? 19 marca 1939
[15]
.
- ↑
Ksi?ga chwały piechoty 1937 ↓
, s. 207.
- ↑
Jagiełło 2007 ↓
, s. 46.
- ↑
Rocznik oficerski 1939 ↓
, s. 531.
- ↑
Almanach oficerski 1923 ↓
, s. 40.
- ↑
Zawilski 2019 ↓
, s. 790.
- ↑
Rzadkowski 2016 ↓
, s. 5.
- ↑
Dziennik Rozkazow Wojskowych Nr 60 z 31 maja 1919 roku, poz. 1921.
- ↑
Rzadkowski 2016 ↓
, s. 5?6.
- ↑
Dziennik Rozkazow Wojskowych Nr 68 z 21 czerwca 1919 roku, poz. 2212.
- ↑
a
b
Rzadkowski 2016 ↓
, s. 6.
- ↑
Rzadkowski 2016 ↓
, s. 6?7.
- ↑
a
b
Rzadkowski 2016 ↓
, s. 8.
- ↑
Rzadkowski 2016 ↓
, s. 7.
- ↑
Rocznik oficerski 1939 ↓
, s. 530-531.
- ↑
Rocznik oficerski 1939 ↓
, s. VI.
- ↑
Porwit 1983 ↓
, s. I/234.
- ↑
Porwit 1983 ↓
, s. I/236 i 239.
- ↑
Jurga 1975 ↓
, s. 207.
- ↑
Porwit 1983 ↓
, s. I/239.
- ↑
Porwit 1983 ↓
, s. I/241.
- ↑
a
b
Porwit 1983 ↓
, s. I/245.
- ↑
a
b
Porwit 1983 ↓
, s. I/243.
- ↑
a
b
Porwit 1983 ↓
, s. I/247.
- ↑
Porwit 1983 ↓
, s. I/248.
- ↑
Wroblewski 1975 ↓
, s. 175?176.
- ↑
Wroblewski 1975 ↓
, s. 176.
- ↑
Jurga 2014 ↓
, s. 553.
- ↑
Wroblewski 1975 ↓
, s. 194.
- ↑
Wroblewski 1975 ↓
, s. 194?195.
- ↑
Jurga 2014 ↓
, s. 554.
- ↑
a
b
Wroblewski 1975 ↓
, s. 195.
- ↑
Jurga 2014 ↓
, s. 555.
- ↑
Wroblewski 1975 ↓
, s. 216.
- ↑
Wroblewski 1975 ↓
, s. 216?217.
- ↑
Jurga 1975 ↓
, s. 208.
- ↑
Wroblewski 1975 ↓
, s. 235.
- ↑
Wroblewski 1975 ↓
, s. 235―236.
- ↑
Wroblewski 1975 ↓
, s. 236.
- ↑
Jurga 1975 ↓
, s. 209.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 6.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 201.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 254.
- ↑
Depesza MSWojsk. do Dowodztwa 2 Armii
.
Instytut Jozefa Piłsudskiego w Ameryce
. [dost?p 2019-08-16].
.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 107 z 10 pa?dziernika 1924 roku, s. 594.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 16 z 12 kwietnia 1926 roku, s. 112.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 25 z 31 pa?dziernika 1927 roku, s. 306.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 25 z 31 pa?dziernika 1927 roku, s. 300.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 15 z 23 sierpnia 1929 roku, s. 298.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 7 z 23 pa?dziernika 1931 roku, s. 328.
- ↑
a
b
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 414.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 130.
- ↑
Dz. Pers. MSWojsk. ↓
, Nr 11 z 28 wrze?nia 1933 roku, s. 195.
- ↑
Łuszczki W., Łuszczki A., Ksi?dz mjr Franciszek Łuszczki, proboszcz w Lubeni w latach 1932-1955, Z dziejow i wspomnie? mieszka?cow Lubeni, Wyd. II, Strzy?ow 2016.
- ↑
Ksi?gi Cmentarne ? biogramy oficerow
.
- ↑
Ksi?gi Cmentarne ? wpis 7344
.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych
. [dost?p 2018-03-22].
- Karol Firich
,
Stanisław Krzysik
,
Tadeusz Kutrzeba
,
Stanisław Muller
,
Jozef Wiatr
:
Almanach oficerski na rok 1923/24
. T. III/2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Zdzisław Jagiełło:
Piechota Wojska Polskiego 1918-1939
. Warszawa: Bellona, 2007.
ISBN
978-83-11-10206-4
.
- Tadeusz Jurga:
1939: obrona Polski i Europy
. Warszawa: Bellona, 2014.
ISBN
978-83-11-12895-8
.
- Tadeusz Jurga:
Wojsko Polskie: krotki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny ?wiatowej. Regularne jednostki Wojska Polskiego w 1939: organizacja, działania bojowe, uzbrojenie, metryki zwi?zkow operacyjnych, dywizji i brygad
. T. 7. Warszawa:
Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej
, 1975.
- Marian Porwit
:
Komentarze do historii polskich działa? obronnych 1939 roku
. T. I, II, III. Warszawa:
Społdzielnia Wydawnicza ?Czytelnik”
, 1983.
ISBN
83-11-06793-7
.
- Bronisław Prugar-Ketling (red.)
:
Ksi?ga chwały piechoty
. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan:
Rocznik oficerski 1939. Stan na dzie? 23 marca 1939
. T. 29. Krakow: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległo?ciowego. Biblioteka Jagiello?ska, 2006.
ISBN
83-7188-899-6
.
- Adam Rzadkowski:
Wielka ksi?ga piechoty polskiej 1918?1939. 2 Dywizja Piechoty Legionow
. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016.
ISBN
978-83-7945-594-2
.
- Jan Wroblewski:
Armia ?Łod?” 1939
. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Apoloniusz Zawilski
:
Bitwy polskiego wrze?nia
. Krakow: Znak Horyzont, 2019.
ISBN
978-83-240-5692-7
.