1 Dywizja Pancerna SS ?Leibstandarte SS Adolf Hitler”

1 Dywizja Pancerna SS ?Leibstandarte SS Adolf Hitler”
1. SS-Panzerdivision "Leibstandarte SS Adolf Hitler"
	Meine Ehre heißt Treue
	Historia
Pa?stwo	III Rzesza
Sformowanie	13 kwietnia 1934
Rozformowanie	8 maja 1945
Patron	Adolf Hitler
	Dowodcy
Pierwszy	SS-Oberstgruppenfuhrer Josef Dietrich
Ostatni	SS-Brigadefuhrer Otto Kumm
	Działania zbrojne
	II wojna ?wiatowa agresja na Polsk? ; agresja na Holandi? ; agresja na Francj? ; atak na ZSRR ; bitwa na łuku kurskim ; ofensywa w Ardenach ; operacja Fruhlingserwachen ;
	Organizacja
Formacja	Waffen-SS
Rodzaj wojsk	wojska zmechanizowane
	Multimedia w Wikimedia Commons

1 Dywizja Pancerna SS ?Leibstandarte SS Adolf Hitler” ( Leibstandarte SS Adolf Hitler) (niem. 1. SS-Panzerdivision ?Leibstandarte SS Adolf Hitler”) ? Gwardia Przyboczna Adolfa Hitlera, w skrocie: LSSAH ) ? najbardziej elitarna spo?rod dywizji Waffen-SS , uczestniczyła w agresji na Polsk?, Francj?, Jugosławi?, Grecj? i Zwi?zek Radziecki, wyrosła z oddziału stra?y przybocznej Hitlera ; przyjmowano do niej jedynie ochotnikow, ktorzy nast?pnie byli poddawani starannej selekcji. Hasłem dywizji było niem. Meine Ehre heißt Treue ? ?Moim honorem jest wierno??”.

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Dywizja wywodziła si? z około 120-osobowego oddziału stra?y przybocznej (ochrony sztabu) Adolfa Hitlera SS-Stabswache Berlin , utworzonego 17 marca 1933 roku przez Josefa ?Seppa” Dietricha , w celu zast?pienia oddziałow SA stanowi?cych dotychczasow? ochron? Hitlera. Po przeniesieniu do dawnego korpusu kadetow w Berlin-Lichterfelde oddział otrzymał nazw? SS-Sonderkommando Berlin (Oddział Specjalny SS Berlin). 9 listopada tego samego roku licz?c? ju? 835 ?ochroniarzy” jednostk? przemianowano na Leibstandarte Adolf Hitler ? LAH (?SS” dodano po?niej).

W lipcu 1934 roku ?ołnierze LAH brali udział w wymordowaniu przeciwnikow Hitlera . Pod koniec tego roku jednostka została zmotoryzowana i z czasem osi?gn?ła sił? pułku . W marcu 1935 roku esesmani z LSSAH uczestniczyli w zaj?ciu Saary , w marcu 1936 roku w remilitaryzacji Nadrenii , a w 1938 roku w aneksji Austrii i Kraju Sudetow .

Podczas agresji na Polsk? w 1939 jednostka walczyła pod Łodzi? , Modlinem i Warszaw? . Jeszcze jako pułk brał udział w walkach w czasie ataku na Holandi? i Francj? . 28 maja 1940 r. ?ołnierze LSSAH zamordowali pod Wormhoudt niedaleko Dunkierki od 65 do 85 ^[1] je?cow brytyjskich i francuskich. Prze?y? udało si? 15 je?com ^[2].

W sierpniu 1940 roku jednostk? rozbudowano do brygady i w lutym 1941 wysłano j? na Bałkany , by wzi?ła udział w ataku na Jugosławi? . Ju? jako LSSAH, zdobyła Skopje , a nast?pnie brała udział w ataku na Grecj? , gdzie zaj?ła mi?dzy innymi miasto Janin? .

W sile prawie 11 000 ludzi LSSAH wzi?ła udział w ataku Niemiec na ZSRR . W pa?dzierniku 1941 znalazła w zdobytym Taganrogu ciała wzi?tych do niewoli 6 esesmanow zamordowanych przez czerwonoarmistow ? w odwecie w ci?gu trzech dni ?ołnierze LSSAH zamordowali około 4000 wzi?tych do niewoli ?ołnierzy Armii Czerwonej. Przez nast?pne miesi?ce walczyła nad Donem .

W lipcu 1942 jednostk? wycofano do Francji i rozbudowano do dywizji grenadierow pancernych (LSSAH dostała wtedy jedne z pierwszych czołgow Tygrys ).

W styczniu 1943 roku licz?ca prawie 21 000 ?ołnierzy LSSAH wrociła na Ukrain? , gdzie walczyła nad Donem i Dnieprem . W lutym jednostka oddała Armii Czerwonej Charkow , ale w?ciekło?? Hitlera spowodowała, ?e miesi?c po?niej miasto zostało odbite po krwawych walkach. LSSAH zapłaciła jednak za ten sukces wysok? cen? ? 4500 zabitych i rannych ?ołnierzy. W lipcu tego samego roku dywizja uczestniczyła w operacji ?Cytadela” (trac?c w niej 474 zabitych i 2279 rannych).

Pod koniec miesi?ca została wysłana do Włoch , bro? zostawiaj?c innym jednostkom. Przezbrojona, pełniła obowi?zki okupacyjne w połnocnych Włoszech , zwalczaj?c tamtejsz? partyzantk? .

W pa?dzierniku 1943 LSSAH przekształcono w dywizj? pancern? i w sile prawie 20 000 ludzi ze 160 czołgami wysłano w rejon ?ytomierza na Ukrainie. Po kilku miesi?cach bardzo ci??kich walk, w lutym 1944 w dywizji pozostały jedynie 3 czołgi i 4 działa pancerne. W połowie marca, po walkach w rejonie Kamie?ca Podolskiego LSSAH stopniała do stanu 1250 ludzi. Miesi?c po?niej niedobitki elity SS wysłano do Belgii .

W czerwcu odtworzona LSSAH liczyła około 20 000 ?ołnierzy (nie byli oni ju? wtedy poddawani tak ostrej selekcji jak na pocz?tku wojny), ktorzy byli uzbrojeni w m.in. prawie 120 czołgow i ponad 40 dział pancernych . 6 czerwca 1944 w Normandii wyl?dowali alianci . Odnowiona LSSAH została skierowana przeciwko nim, ale na front dotarła w cało?ci w miesi?c po desancie. Powstrzymywała ataki w rejonie Caen , trac?c w trzy tygodnie 1500 ludzi. W sierpniu została okr??ona wraz z wieloma innymi dywizjami w rejonie Falaise , gdzie została rozbita ^[3]. Straciła cały ci??ki sprz?t a z okr??enia wydostało si? zaledwie 5000?6000 ?ołnierzy LSSAH.

Do grudnia 1944 roku została ponownie odtworzona na terytorium III Rzeszy ^[3], osi?gaj?c stan 22 000 ?ołnierzy wyposa?onych w 84 czołgi i 20 dział pancernych. W trakcie grudniowej ofensywy w Ardenach LSSAH miała stanowi? szpic? głownego ugrupowania uderzeniowego, czyli 6 Armii Pancernej SS , ale utkn?ła w korkach na w?skich gorskich drogach. Doszło te? do zbrodni: w rejonie Malmedy esesmani zabili kilkuset je?cow ameryka?skich i belgijskich cywilow . Wcze?niej dywizja dopu?ciła si? wielu innych zbrodni wojennych na froncie wschodnim i we Włoszech.

W styczniu 1945 roku dywizj? wycofano z Ardenow i skierowano na W?gry , gdzie 46 czołgami, wraz z innymi zdziesi?tkowanymi dywizjami Waffen-SS, miała ? według zało?e? niemieckiego dowodztwa ? odmieni? losy wojny. Po 10 dniach walk, 25 lutego, miała ju? tylko 23 czołgi. Po kl?sce kontrofensywy na W?grzech probowała zatrzyma? marsz Armii Czerwonej na Austri? . Na pocz?tku kwietnia 1945 elitarn? dywizj? tworzyło mniej ni? 1700 ?ołnierzy z 16 czołgami. Porzuciwszy ci??k? bro? resztki LSSAH wycofały si? na zachod, aby podda? si? aliantom.

Dowodc? i kilkudziesi?ciu innych oficerow dywizji Amerykanie poddali po?niej os?dowi trybunału wojennego w Dachau . Wielu skazano na kar? ?mierci, zamienion? po?niej na kary wi?zienia. ?ołnierze dywizji uwa?ali siebie za elit?, jednak przez aliantow uznawani byli za członkow zbrodniczej organizacji SS . Po zako?czeniu wojny Mi?dzynarodowy Trybunał w Norymberdze uznał SS za organizacj? zbrodnicz?, a wielu jej dowodcow za zbrodniarzy wojennych ^[4].

Organizacja [ edytuj | edytuj kod ]

Dowodcy [ edytuj | edytuj kod ]

SS-Oberstgruppenfuhrer Josef Dietrich , 15 sierpnia 1938 ? 7 kwietnia 1943
SS-Brigadefuhrer Theodor Wisch , 7 kwietnia 1943 ? 20 sierpnia 1944
SS-Brigadefuhrer Wilhelm Mohnke , 20 sierpnia 1944 ? 6 lutego 1945
SS-Brigadefuhrer Otto Kumm , 6 lutego 1945 ? 8 maja 1945

Skład [ edytuj | edytuj kod ]

Infanterie-Regiment Leibstandarte SS Adolf Hitler (mot.) (1938 rok) [ edytuj | edytuj kod ]

I.Bataillon ( batalion piechoty)
II.Bataillon (batalion piechoty)
III.Bataillon (batalion piechoty)
IV.Bataillon (batalion piechoty)
13.Infanterie Geschutz-Kompanie (kompania artylerii piechoty)
14.Panzerjager-Kompanie ( kompania przeciwpancerna)
15.Kradschutzen-Kompanie (kompania motocyklistow)
Aufklarungs-Zug ( pluton zwiadu)
Pioneer-Zug (pluton saperow)
Kradschutzen-Zug (pluton motocyklistow)
Nachtrichten-Zug (pluton ł?czno?ci)
Musik-Zug (pluton orkiestry wojskowej)

SS-Division Leibstandarte-SS Adolf Hitler (1941 rok) [ edytuj | edytuj kod ]

Stab mit Musikzug (sztab i pluton orkiestry wojskowej)
I.Bataillon (batalion piechoty)
II.Bataillon (batalion piechoty)
III.Bataillon (batalion piechoty)
IV.Bataillon (batalion piechoty)
Aufklarungs-Abteilung (dywizjon rozpoznawczy)
Artillerie-Regiment ( pułk artylerii)
Pionier-Bataillon (batalion saperow)
Nachrichten-Abteilung (batalion ł?czno?ci)
Nachschub-Dienste (słu?by zaopatrzeniowe)

SS-Panzer-Grenadier-Division Leibstandarte SS Adolf Hitler (1943 rok) [ edytuj | edytuj kod ]

Divisions Stab (sztab)
Karenstelle (sekcja kartograficzna)
Musikzug (pluton orkiestry wojskowej)
SS-Grenadier-Regiment 1 (pułk grenadierow SS)
SS-Grenadier-Regiment 2 (pułk grenadierow SS)
Panzer-Regiment 1 (pułk pancerny)
Sturmgeschutz-Abteilung (dywizjon dział szturmowych)
Aufklarurungs-Abteilung (oddział zwiadu)
Artillerie-Regiment (pułk artylerii)
Panzerjager-Abteilung (batalion przeciwpancerny)
Flak-Abteilung (dywizjon przeciwlotniczy)
Pionier-Bataillon (batalion saperow)
Nachrichten-Abteilung (batalion ł?czno?ci)
Wirtschafts-Bataillon (batalion gospodarczy)
Sanitats-Abteilung (batalion sanitarny)
Nachschub-Dienst (słu?by zaopatrzeniowe)
Instandsetzungs-Abteilung (batalion warsztatowy)

1.SS-Panzer-Division Leibstandarte SS Adolf Hitler (1944 rok) [ edytuj | edytuj kod ]

Stab der Division (sztab)
SS-Panzer-Grenadier-Regiment 1 (pułk grenadierow pancernych SS)
SS-Panzer-Grenadier-Regiment 2 (pułk grenadierow pancernych SS)
SS-Panzer-Aufklarungs-Abteilung 1 (pancerny dywizjon rozpoznawczy SS)
SS-Panzer-Regiment 1 (pułk pancerny SS)
SS-Panzerjager-Abteilung (batalion przeciwpancerny SS)
SS-Sturmgeschutz-Abteilung (dywizjon dział szturmowych SS)
SS-Panzer-Artillerie-Reigment (pułk artylerii pancernej SS)
SS-Flak-Abteilung 1 (dywizjon przeciwlotniczy SS)
SS-Panzer-Pionier-Bataillon (batalion saperow SS)
SS-Panzer-Nachrichten-Abteilung (batalion ł?czno?ci SS)

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Jochen Bohler "Najazd 1939", Wydawnictwo Znak, Krakow 2011
↑ McNab 2011 ↓ , s. 73.
↑ ^a ^b McNab 2011 ↓ , s. 70.
↑ Bishop 2015 ↓ , s. 27.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Chris Bishop: Zbrodnicze formacje. Dywizje Waffen SS 1939-1945 . Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11-13640-3 .
Chris McNab: SS 1923-1945. Fakty, liczby i dane statystyczne . Pozna?: 2011. ISBN 978-83-61524-94-6 .

[1] Jochen Bohler "Najazd 1939", Wydawnictwo Znak, Krakow 2011

[CITEREFMcNab201173-2] McNab 2011 ↓ , s. 73.

[CITEREFMcNab201170-3] McNab 2011 ↓ , s. 70.

[CITEREFBishop201527-4] Bishop 2015 ↓ , s. 27.

[1]

[2]

[3]

[4]

Pancerne	1 Dywizja Pancerna SS ?Leibstandarte SS Adolf Hitler” 2 Dywizja Pancerna SS ?Das Reich” 3 Dywizja Pancerna SS ?Totenkopf” 5 Dywizja Pancerna SS ?Wiking” 9 Dywizja Pancerna SS ?Hohenstaufen” 10 Dywizja Pancerna SS ?Frundsberg” 12 Dywizja Pancerna SS ?Hitlerjugend”
Grenadierow pancernych	4 Dywizja Grenadierow Pancernych SS ?Polizei” 11 Ochotnicza Dywizja Grenadierow Pancernych SS ?Nordland” 16 Dywizja Grenadierow Pancernych SS ?Reichsfuhrer SS” 17 Dywizja Grenadierow Pancernych SS ?Gotz von Berlichingen” 18 Ochotnicza Dywizja Grenadierow Pancernych SS ?Horst Wessel” 23 Dywizja Grenadierow Pancernych SS ?Nederland” 27 Ochotnicza Dywizja Grenadierow SS (1 flamandzka) ?Langemarck” 28 Ochotnicza Dywizja Grenadierow Pancernych SS (1 walo?ska) ?Wallonien”
Gorskie	6 Dywizja Gorska SS ?Nord” 7 Ochotnicza Dywizja Gorska SS ?Prinz Eugen” 13 Dywizja Gorska SS (1 chorwacka) ?Handschar” 21 Dywizja Gorska SS (1 alba?ska) ?Skanderbeg” 23 Dywizja Gorska SS (2 chorwacka) ?Kama” 24 Dywizja Gorska SS ?Karstjager”
Kawalerii	8 Dywizja Kawalerii SS ?Florian Geyer” 22 Ochotnicza Dywizja Kawalerii SS 33 Dywizja Kawalerii SS (3 w?gierska) 37 Ochotnicza Dywizja Kawalerii SS ?Lutzow”
Grenadierow	14 Dywizja Grenadierow SS (1 ukrai?ska) 15 Dywizja Grenadierow SS (1 łotewska) 19 Dywizja Grenadierow SS (2 łotewska) 20 Dywizja Grenadierow SS (1 esto?ska) 25 Dywizja Grenadierow SS (1 w?gierska) ?Hunyadi” 26 Dywizja Grenadierow SS (2 w?gierska) ?Hungaria” 29 Dywizja Grenadierow SS (1 rosyjska) 29 Dywizja Grenadierow SS (1 włoska) 30 Dywizja Grenadierow SS (1 białoruska) 30 Dywizja Grenadierow SS (2 rosyjska) 31 Ochotnicza Dywizja Grenadierow SS ?Bohmen und Mahren” 32 Ochotnicza Dywizja Grenadierow SS ?30 Januar” 33 Dywizja Grenadierow SS (1 francuska) ?Charlemagne” 34 Dywizja Grenadierow SS ?Landstorm Nederland” 35 Dywizja Grenadierow Policji SS 36 Dywizja Grenadierow SS 38 Dywizja Grenadierow SS ?Nibelungen”