?

?
	Informacje podstawowe
Majuskuła	?
Minuskuła	?
Podstawowe pismo	cyrylica
Podstawowy alfabet	ukrai?ski
	Pochodzenie
Oparty na grafemie	Г
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF . Bez wła?ciwego wsparcia renderowania wy?wietlane mog? by? puste prostok?ty lub inne symbole zamiast znakow Unikodu .

?, ? (ukr. ge ) ? pi?ta litera alfabetu ukrai?skiego , czasami nieoficjalnie stosowana tak?e w ortografii białoruskiej . Oznacza rzadko w tych j?zykach wyst?puj?cy d?wi?k [ g ], spotykany głownie w wyrazach zapo?yczonych i transkrypcji nazw obcoj?zycznych.

W zachodniej Rusi konieczno?? oddania d?wi?ku [ g ] pojawiła si? ju? w ?redniowieczu, w zwi?zku z intensywnymi kontaktami z j?zykiem niemieckim i polskim. W owczesnej zachodnioruskiej ortografii u?ywano do tego celu dwuznaku кг ? by? mo?e pod wpływem greckiego dwuznaku γκ o tej samej funkcji. Posta? litery ? pochodzi z bizantyjskiej greckiej kursywy, gdzie była jednym ze sposobow zapisu litery gamma ; spotyka si? j? tam ju? na przełomie XVI i XVII wieku. W grafii ukrai?skiej litera ta pojawiła si? dopiero w XIX wieku w Austro-W?grzech . Innymi kandydatami dla oznaczenia d?wi?ku [ g ] były stary dwuznak кг oraz zapo?yczone z alfabetu łaci?skiego g . W Rosji natomiast litera ? weszła do u?ycia (w zapisie j?zyka ukrai?skiego ) dopiero w roku 1905 . W roku 1933 na polecenie władz ZSRR została usuni?ta z alfabetu ukrai?skiego jako ?bur?uazyjna”, zachowała si? cz??ciowo wył?cznie w literaturze lingwistycznej w transkrypcji fonetycznej. U?ywana była jednak powszechnie na emigracji (do 1945 r. rownie? w Polsce ). Przywrocona do alfabetu ukrai?skiego w roku 1990 .

Oficjalnie litera ? nazywa si? ?е ; potocznie u?ywane s? tak?e nazwy: ге з гачком i ге з гичкою .

Z liter? ? zwi?zany jest stary spor o zakres jej u?ycia, trwaj?cy od XIX wieku mi?dzy Ukrai?cami z Zachodu i Wschodu. Chodzi głownie o pisowni? zapo?ycze? z j?zykow zachodnich zawieraj?cych liter? G. Ogolnie rzecz bior?c, dialekty wschodnie zapo?yczały wi?cej za po?rednictwem j?zyka rosyjskiego, z czego wynika wymowa i ch?? pisowni Г (np. region ? [ r ? ? ? ? j o n ] рег?он ); z kolei do dialektow zachodnich wi?cej zapo?ycze? trafiało bezpo?rednio lub za po?rednictwem niemieckiego, polskiego, czeskiego i w?gierskiego, z czego wynika wymowa i ch?? pisowni ? ([ r ? g ? ? o n ] ре??он ). Obecne zasady ortografii nawi?zuj? do zawartego w 1928 roku kompromisu, ktory zasadniczo bli?szy był wymowie wschodniej. Jego zasadnicz? wad? jest brak jasnych reguł, według ktorych uczyniono pojedyncze ust?pstwa na rzecz wymowy zachodniej.

Litera ?, ? ( rus. gie) jest pi?t? liter? alfabetu rusi?skiego i oznacza d?wi?k [ g ]. U?ywany jest przez u?ytkownikow tego j?zyka we własnej leksyce (?амба ? pol. usta, ?ывтнути ? pol. połkn??), jak i w zapo?yczeniach (машын?вер ? z niemieckiego ? karabin maszynowy).

Kodowanie [ edytuj | edytuj kod ]

Znak	Ґ		ґ
Nazwa w Unikodzie	Cyrillic Capital Letter Ghe with Upturn ^[1]		Cyrillic Small Letter Ghe with Upturn ^[2]
Kodowanie	dziesi?tnie	szesnastkowo	dziesi?tnie	szesnastkowo
Unicode	1168	U+0490	1169	U+0491
UTF-8	210 144	d2 90	210 145	d2 91
Odwołania znakowe SGML	Ґ	Ґ	ґ	ґ
Macintosh Cyrillic	162	A2	182	B6
Windows-1251	165	A5	?	?
KOI8-U	189	BD	?	?

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Cyrillic Capital Letter Ghe with Upturn . symbl.cc. [dost?p 2018-08-05].
↑ Cyrillic Small Letter Ghe with Upturn . symbl.cc. [dost?p 2018-08-05].

[majuskuła-1] Cyrillic Capital Letter Ghe with Upturn . symbl.cc. [dost?p 2018-08-05].

[minuskuła-2] Cyrillic Small Letter Ghe with Upturn . symbl.cc. [dost?p 2018-08-05].

[1]

[2]

Podstawowe litery i litery u?ywane w j?zykach słowia?skich	А а Б б В в Г г ? ? ? ? Д д ? ? Е е Ё ё ? ? Ж ж З з З? з? ? ? И и Й й ? ? ? ? ? ? К к ? ? Л л ? ? М м Н н ? ? О о П п Р р С с С? с? Т т ? ? У у ? ? ? ? Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я
Inne litery	? ? А? а? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? Д? д? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? О? о? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?? ? ??
Litery nieu?ywane wspołcze?nie	? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?? ?? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? А? а? ? ? ? ? ? ? ? ?? ? ? ? ? Е? е? Э? э? ? ? ? ? ? ? ? ? ?? ?? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? У? у? У? у? ? ? ? ? Я? я? ? ?
Digrafy	Аа аа Аь аь А? а? Гв гв Г? г? Гь гь Гъ гъ Г? г? Гу гу ?ь ?ь ?? ?? Д? д? Дз дз Дж дж Дь дь Ее ее ЕI еI Ж? ж? Жв жв Жь жь Жъ жъ Зв зв ?? ?? Ии ии И? и? Йо йо Кв кв К? к? Кк кк К? к? Ку ку Къ къ Кь кь ?ь ?ь ?? ?? ?ь ?ь ?? ?? Лъ лъ Л? л? Оо оо О? о? Пп пп П? п? Св св Сс сс Тв тв Т? т? Т? т? Тл тл Тт тт Тш тш ?? ?? Уу уу Уь уь У? у? Ф? ф? Х? х? Хх хх ?? ?? Х? х? Ху ху Хъ хъ Хь хь Цв цв Ц? ц? Цц цц Цу цу ЦI цI ?? ?? Шв шв Ш? ш? Щв щв Ьо ьо ?ь ?ь Чч чч ЧI чI Чж чж ЫI ыI Ээ ээ ЭI эI Iу Iу
Trigrafy	Гъв гъв Гъу гъу Гъь гъь Г?в г?в Джв джв Джь джь Дзу дзу Жъу жъу Кхъ кхъ Къв къв Къу къу Къь къь К?в к?в К?у к?у К?ь к?ь ПIу пIу Рх? рх? ТIу тIу Хъв хъв Хъу хъу Х?в х?в Ч?в ч?в Шъу шъу ШIу шIу
Tetragrafy	Кхъу кхъу К?к? к?к? Ц?ц? ц?ц? Ч?ч? ч?ч? Гъ?в гъ?в Ккъ? ккъ? КъIв къIв Ллъв ллъв ХхьI ххьI ХъIв хъIв ХьIв хьIв
Pentagrafy	Ххь?в ххь?в
Elementy systemu liczbowego i inne znaki	? (tysi?cznik) ? (dziesi?? tysi?cy) ? (sto tysi?cy) ? (milion) ? (dziesi?? milionow) ? (sto milionow) ? (miliard) ? (kamora) ? (pokrytie) ? (tytło) ? (asterysk)