Maria Walewska

Maria Ł?czy?ska
	; portret p?dzla Francois Gerarda
	; Nał?cz
Rodzina	Ł?czy?scy
Data i miejsce urodzenia	7 grudnia 1786 ; Brodne
Data i miejsce ?mierci	11 grudnia 1817 ; Pary?
Ojciec	Mateusz Ł?czy?ski
Matka	Ewa Zaborowska
M??	1. Anastazy Walewski ; 2. Philippe Antoine d’Ornano
Dzieci	1.1 Antoni Bazyli Rudolf Walewski ; z Napoleonem Bonaparte : ; Aleksander Florian Jozef Colonna-Walewski ; 2.1 Rudolf-August d’Ornano
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Maria Walewska , z domu Ł?czy?ska , po?niej hrabina d’Ornano (ur. 7 grudnia 1786 w Brodnem ^[1], zm. 11 grudnia 1817 w Pary?u ) ? polska szlachcianka , metresa cesarza Napoleona Bonaparte .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Maria Ł?czy?ska urodziła si? w pałacu w Kiernozi . Była cork? Macieja (wzgl. Mateusza) Ł?czy?skiego herbu Nał?cz (dziedzic Kiernozi, urz?dnik ziemski, zm. przed 1797) i Ewy Zaborowskiej ^[2].

Jej rodze?stwem byli: Anastazja (1788?1864, ?ona 1. Michała Lasockiego, 2. Radwana, 3. gen. Stanisława Rychłowskiego ; dziedziczka Milanowka ) ^[3], Benedykt , Teodor (ur. 1785) ^[3] oraz prawdopodobnie te? Ignacy (pułkownik jazdy, dziedzic Kiernozi) ^[3]. Guwernerem rodze?stwa przez sze?? lat (ok. 1795?1801) był Mikołaj Chopin ? ojciec Fryderyka Chopina ^[4].

Pierwsze mał?e?stwo [ edytuj | edytuj kod ]

Pod koniec 1804 wzi?ła ?lub z szambelanem Anastazym Walewskim z Walewic ^[5]. 13 czerwca 1805, po powrocie z podro?y po?lubnej do Włoch, urodziła syna ? Antoniego Bazylego Rudolfa. Nie jest zbyt prawdopodobne, aby zniedoł??niały, blisko poł wieku starszy od Marii szambelan był biologicznym ojcem tego dziecka, urodzonego niespełna 6 miesi?cy po ich ?lubie; mał?e?stwo to zatem miało mo?e na celu ratowanie honoru panny Ł?czy?skiej. Ojcostwo przypisywano niejakiemu Arkadijowi Suworowowi, domniemanemu ciotecznemu wnukowi feldmarszałka rosyjskiego ^[a], odrzuconemu przez rodzin? Marii Ł?czy?skiej ze wzgl?dow ?patriotycznych” ^[6]. Niemniej syn został uznany przez szambelana Anastazego i uwa?any był w po?niejszych latach za podobnego do ojca.

Kochanka Napoleona [ edytuj | edytuj kod ]

W styczniu 1807 Maria Walewska spotkała si? z cesarzem Napoleonem, oficjalnie po raz pierwszy widz?c go podczas balu w warszawskim Zamku Krolewskim , cho? inni twierdz?, i? odbyło si? to w pałacu Michała Poniatowskiego w Jabłonnie . Wkrotce potem, w wyniku awansow, prezentow i li?cikow cesarza, została jego oficjaln? metres?; sprowadził j? na trzy tygodnie m.in. do swej kwatery w pałacu w Finckenstein (dzi? Kamieniec ) w Prusach Wschodnich , gdzie stacjonował po wznowieniu działa? wojennych. W lipcu Napoleon podpisał z Rosj? i Prusami traktaty pokojowe w Tyl?y i wyjechał do Pary?a; nie jest pewne, czy zabrał Mari? Walewsk? ze sob?.

W 1809, po zwyci?stwie cesarza nad V koalicj? antynapoleo?sk? , Maria Walewska mieszkała przez kilka miesi?cy w pobli?u rezyduj?cego, po zaj?ciu Wiednia, w pałacu Schonbrunn Napoleona. W tym czasie zaszła z nim w ci???; powrociła do Walewic, gdzie 4 maja 1810 urodziła Aleksandra Floriana Jozefa . Napoleon wła?nie dzi?ki Marii przekonał si?, ?e przyczyn? braku potomka z jego mał?onk? Jozefin? nie jest on sam. Wkrotce wzi?ł z ni? rozwod, motywowany wzgl?dami dynastycznymi, po czym po?lubił Mari? Ludwik? , cork? cesarza Austrii ( Franciszka II Habsburga ), ktora dała mu legalnego potomka w marcu 1811.

Opieka cesarza Francuzow [ edytuj | edytuj kod ]

Napoleon jednak otoczył dyskretn? opiek? tak Mari?, jak i obu jej synow, obdarowuj?c Walewsk? pałacykiem w Pary?u, gdzie zamieszkała z nimi jeszcze w 1810. Wkrotce nadał Aleksandrowi tytuł hrabiego oraz przynosz?ce zysk posiadło?ci ziemskie, co uniezale?niło finansowo na przyszło?? Aleksandra i jego matk?. Tak zabezpieczona Maria zło?yła w Warszawie wniosek o uniewa?nienie mał?e?stwa z Anastazym Walewskim, jakoby zawartego pod przymusem jej matki i brata Benedykta. W sierpniu 1812 uzyskała rozwod (Anastazy zmarł w 1815), a po kilku miesi?cach ? po kl?sce Napoleona w kampanii rosyjskiej ? pojechała do Pary?a.

We wrze?niu 1814, po abdykacji Napoleona, odwiedziła go wraz z synem i bratem Teodorem na wyspie Elbie , a ostatni raz spotkała si? z nim w 1815, w ci?gu 100 dni pomi?dzy jego ucieczk? z Elby a zesłaniem na ?w. Helen? .

Romans z Filipem-Antonim d’Ornano [ edytuj | edytuj kod ]

W tych latach nawi?zała romans z kuzynem Napoleona, hrabi? i marszałkiem Francji , Filipem-Antonim d’Ornano , z ktorym zawarła ?lub 7 wrze?nia 1816 w Brukseli (dopiero po ?mierci Anastazego ? miała z nim rozwod cywilny, ale nie ko?cielne uznanie mał?e?stwa za niewa?ne ). Zamieszkali razem w Liege , a 9 czerwca 1817 Maria urodziła Rudolfa Augusta, swego trzeciego syna. Wkrotce jednak, ci??ko chora na kamic? nerkow? i osłabiona przez karmienie dziecka piersi? (co jej zarzucał w swych wspomnieniach, jako nieostro?no??, Aleksander), zmarła 11 grudnia 1817.

Serce Marii Walewskiej secundo voto Ornano znajduje si? w grobowcu rodzinnym Ornano, obok prochow jej zmarłego w 1863 mał?onka, na cmentarzu Pere Lachaise w Pary?u, natomiast ciało przewieziono w 1818 do Kiernozi , gdzie 27 wrze?nia pochowano je w tamtejszym ko?ciele parafialnym pw. ?w. Małgorzaty .

Potomkowie Marii Walewskiej [ edytuj | edytuj kod ]

Potomkowie jej drugiego syna Aleksandra z jego romansu z aktork? Rachel Felix ?yj? do dzi?. Nadal te? istniej? hrabiowie d’Ornano, potomkowie trzeciego syna Marii Rudolfa Augusta . Prawnuk Marii Antoine Philippe Rodolphe d’Ornano opublikował na pocz?tku lat 50. XX w. szereg prac o Walewskiej i Aleksandrze, wykorzystuj?c rzekomo istniej?ce dokumenty rodzinne, m.in. dziennik Marii, czym wywołał długoletnie spory w?rod historykow francuskich. Jego brat Guillaume , w latach mi?dzywojennych attache francuski w Warszawie, o?enił si? z Polk?, El?biet? Michalsk? z Mełgwi-Podzamcza . Syn tej pary, praprawnuk Marii, Michel d’Ornano , dwukrotny minister kultury i ?rodowiska V Republiki Francuskiej, po przej?ciu gazety Rzeczpospolita przez francusk? grup? Hersanta (ok. 1989) był wydawc? tego pisma. Hrabiowie d’Ornano s? wła?cicielami fabryki perfum Sisley SA , ktor? dzi? kieruje wraz z synem Filipem Izabela d’Ornano z hr. Potockich (ur. 1937), mał?onka Huberta , brata Michała.

Nawi?zania w sztuce i upami?tnienia [ edytuj | edytuj kod ]

Romans Napoleona z Mari? Walewsk? stał si? w?tkiem wielu filmow, m.in. Pani Walewska nakr?conego przez ameryka?sk? wytworni? filmow? Metro-Goldwyn-Mayer w 1937 z Gret? Garbo ^[7] w roli Marii, ktory na podstawie powie?ci Wacława G?siorowskiego wyre?yserował Clarence Brown czy miniserialu Napoleon z 2002 roku (w roli tytułowej Christian Clavier ), w ktorym w jej rol? wcieliła si? Alexandra Maria Lara . Do tej historii nawi?zuje tak?e polski film Marysia i Napoleon (1966) w re?yserii Leonarda Buczkowskiego , z Beat? Tyszkiewicz i Gustawem Holoubkiem w rolach tytułowych ^[8]. W 2015 Editions Spotkania opublikowało ksi??k? Huberta d’Ornano ? Od Marii Walewskiej do Sisleya . Pi?kno bez granic ^[9].

W Ajaccio na Korsyce, mie?cie urodzenia Napoleona, imi? Marii Walewskiej nadano ulicy ? ?rue Comtesse Maria Walewska”. Ulice jej imienia istniej? ponadto w Warszawie, w dzielnicy Praga-Południe i w Krakowie w Bronowicach .

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Znane koligacje feldmarszałka Aleksandra Suworowa wykluczaj? mo?liwo??, by domniemanym ojcem pierwszego dziecka Walewskiej miał by? jego wnuk cioteczny, ktory zreszt? nie mogłby nosi? nazwiska Suworow. Jedyny znany Arkadij Suworow (1784-1811) był synem feldmarszałka (cho? ten swoje ojcostwo kwestionował), a jego syn to Aleksandr Suworow (1804-1882). Siostr? feldmarszałka była Anna, zam??na za Iwanem Romanowiczem Gorczakowem (1716-1801), z tego zwi?zku pochodziła dwojka synow: Aleksiej Gorczakow (1769-1817) i Andriej Gorczakow (1776-1855). Ten pierwszy nie doczekał si? potomstwa, drugi z nich pozostawił jedn? cork?. Z kolei cork? feldmarszałka była Natasza, zam??na za Nikołajem Zubowem (zabojca cara Pawła I), najstarszy ich syn urodził si? w 1798.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Walewska Maria , [w:] Encyklopedia PWN [dost?p 2022-02-04] .
↑ Herbarz polski (15) 1912 ↓ , s. 280.
↑ ^a ^b ^c Herbarz polski (15) 1912 ↓ , s. 281.
↑ Anna Mieszczanek : Przedwojenni. Zawsze był jaki? dwor. Historia ziemian . Warszawa: 2020, s. 44.
↑ Napoleon w swej korespondencji z Mari? tytułował i j?, i jej pierwszego mał?onka Anastazego ?hrabiostwem”, co odpowiadało zwyczajom francuskim ? do czasow rozbiorow w Polsce nie stosowano zasadniczo tytułow arystokratycznych ze wzgl?du na rowno?? całego stanu szlacheckiego. Tytuły hrabiowskie przyznawali polskiej szlachcie zaborcy, w przypadku tej rodziny tylko jedna linia Walewskich z Krolestwa Polskiego (od 1838 roku) i tylko Ł?czy?scy na Kutkorzu w Galicji byli hrabiami (od 1783 roku).
↑ Beata B. Maciejewska Beata B. , Zobaczy? Dolny ?l?sk i umrze?. Szukali tu ratunku, a znale?li ?mier? [online], wroclaw.wyborcza.pl, 3 listopada 2019 [dost?p 2019-11-04] .
↑ Szlakiem filmowym: Kamieniec i Greta Garbo .
↑ Informacje o filmie ?Marysia i Napoleon” . filmpolski.pl. [dost?p 2008-09-05].
↑ Hubert d’Ornano: Od Marii Walewskiej do Sisleya. Pi?kno bez granic . Warszawa: Editions Spotkania, 2015, s. 196. ISBN 978-2-912348-20-3 .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Octave d’Aubry, Maria Walewska, le grand amour de Napoleon, Paris 1956
Janine Boissard, Trois Femmes et Un Empereur, Paris 1989
Antoine Philippe Rodolphe d’Ornano, Marie Walewska, l’epouse polonaise de Napoleon , Paris 1947
Christine Sutherland, Marie Walewska, le grand amour de Napoleon , Paris 1998
Marian Brandys , Kłopoty z pani? Walewsk? , Warszawa 1971
Hubert d’Ornano, Od Marii Walewskiej do Sisleya , Warszawa 2015
Adam Boniecki : Herbarz polski . T. 15: Liwscy ? Łopuscy. Warszawa: Gebethner i Wolff , 1912, s. 1-396.

[6] Znane koligacje feldmarszałka Aleksandra Suworowa wykluczaj? mo?liwo??, by domniemanym ojcem pierwszego dziecka Walewskiej miał by? jego wnuk cioteczny, ktory zreszt? nie mogłby nosi? nazwiska Suworow. Jedyny znany Arkadij Suworow (1784-1811) był synem feldmarszałka (cho? ten swoje ojcostwo kwestionował), a jego syn to Aleksandr Suworow (1804-1882). Siostr? feldmarszałka była Anna, zam??na za Iwanem Romanowiczem Gorczakowem (1716-1801), z tego zwi?zku pochodziła dwojka synow: Aleksiej Gorczakow (1769-1817) i Andriej Gorczakow (1776-1855). Ten pierwszy nie doczekał si? potomstwa, drugi z nich pozostawił jedn? cork?. Z kolei cork? feldmarszałka była Natasza, zam??na za Nikołajem Zubowem (zabojca cara Pawła I), najstarszy ich syn urodził si? w 1798.

[1] Walewska Maria , [w:] Encyklopedia PWN [dost?p 2022-02-04] .

[CITEREFHerbarz_polski_(15)1912280-2] Herbarz polski (15) 1912 ↓ , s. 280.

[CITEREFHerbarz_polski_(15)1912281-3] Herbarz polski (15) 1912 ↓ , s. 281.

[4] Anna Mieszczanek : Przedwojenni. Zawsze był jaki? dwor. Historia ziemian . Warszawa: 2020, s. 44.

[5] Napoleon w swej korespondencji z Mari? tytułował i j?, i jej pierwszego mał?onka Anastazego ?hrabiostwem”, co odpowiadało zwyczajom francuskim ? do czasow rozbiorow w Polsce nie stosowano zasadniczo tytułow arystokratycznych ze wzgl?du na rowno?? całego stanu szlacheckiego. Tytuły hrabiowskie przyznawali polskiej szlachcie zaborcy, w przypadku tej rodziny tylko jedna linia Walewskich z Krolestwa Polskiego (od 1838 roku) i tylko Ł?czy?scy na Kutkorzu w Galicji byli hrabiami (od 1783 roku).

[7] Beata B. Maciejewska Beata B. , Zobaczy? Dolny ?l?sk i umrze?. Szukali tu ratunku, a znale?li ?mier? [online], wroclaw.wyborcza.pl, 3 listopada 2019 [dost?p 2019-11-04] .

[8] Szlakiem filmowym: Kamieniec i Greta Garbo .

[9] Informacje o filmie ?Marysia i Napoleon” . filmpolski.pl. [dost?p 2008-09-05].

[informacja_o_publikacji-10] Hubert d’Ornano: Od Marii Walewskiej do Sisleya. Pi?kno bez granic . Warszawa: Editions Spotkania, 2015, s. 196. ISBN 978-2-912348-20-3 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

[7]

[8]

[9]