Okupacja wojenna
(
łac.
occupatio bellica
) ? czasowe zaj?cie przez
siły zbrojne
pa?stwa
prowadz?cego
wojn?
cało?ci lub cz??ci
terytorium pa?stwa
nieprzyjacielskiego
i tymczasowe wprowadzenie tam swojej
władzy
[1]
.
Okupacja wojenna
Zasady okupacji wojennej rozstrzyga w
prawie mi?dzynarodowym
Konwencja haska IV (1907)
(Dział III
O władzy wojennej na terytorium pa?stwa nieprzyjacielskiego
, art. 42 ? 56). Zgodnie z art. 43 pocz?tkiem okupacji jest faktyczne przej?cie władzy z r?k rz?du legalnego do r?k okupanta. Wg art. 42
terytorium uwa?a si? za okupowane, je?eli faktycznie znajduje si? pod władz? armii nieprzyjacielskiej. ?Okupacja rozci?ga si? jedynie na te terytoria, gdzie władza ta jest ustanowiona i gdzie mo?e by? wykonywan?.
Okupant nie nabywa
suwerenno?ci
nad zaj?tym terytorium (traktowany jest jako przej?ciowy administrator ? art. 55) i powinien przestrzega? obowi?zuj?cego prawa (art. 43). W szczegolno?ci zakazane jest zmuszanie miejscowej ludno?ci do przysi?gania na wierno?? (art. 45) czy zmuszanie jej do uczestniczenia w działaniach wojennych przeciwko własnej ojczy?nie (art. 53), wprowadzanie odpowiedzialno?ci zbiorowej (art. 50),
konfiskata
własno?ci prywatnej (art. 46),
rabunek
(art. 47), zabor, profanacja b?d? niszczenie
dobr kultury
[2]
(art. 56). Uzupełnieniem jest
Konwencja genewska
o ochronie osob cywilnych podczas wojny z 1949
[3]
zabraniaj?ca zwłaszcza brania
zakładnikow
(art. 3), przesiedle? i
deportacji
ludno?ci (art. 49) b?d? wcielania do słu?by w siłach zbrojnych okupanta (art. 51).
Roboty przymusowe
s? dopuszczalne w takim zakresie w jakim
s? normalnie konieczne dla zapewnienia wy?ywienia, mieszkania, ubrania, transportu i zdrowia i ktore nie pozostaj? w bezpo?rednim zwi?zku z prowadzeniem działa? wojennych
(art. 40). Powa?ne naruszenia tych zakazow stanowi?
zbrodnie wojenne
.
I Protokoł genewski z 1977 dotycz?cy ochrony ofiar mi?dzynarodowych konfliktow zbrojnych w art. 4 głosi, ?e stosowanie Konwencji genewskich i Protokołu nie ma wpływu na status prawny
stron konfliktu
,
okupacja terytorium ani te? stosowanie Konwencji i niniejszego Protokołu nie wpływaj? na status prawny takiego terytorium.
- ↑
Słownik terminow z zakresu bezpiecze?stwa narodowego
.
Akademia Obrony Narodowej
, Warszawa 2008. s. 86. [dost?p 2015-11-16].
- ↑
Konwencja haska z 1954 r. o ochronie dobr kultury w razie konfliktu zbrojnego
(Dz.U. 1957 nr 46 poz. 212)
w art. 5 przewiduje, ?e strony Konwencji okupuj?ce w cało?ci lub w cz??ci terytorium innej strony, powinny w miar? mo?liwo?ci popiera? wysiłki wła?ciwych władz narodowych terytorium okupowanego, maj?c na celu zapewnienie opieki nad jego dobrami kulturalnymi i ich zachowanie.
- ↑
Art. 2 wspolny dla czterech Konwencji genewskich z 1949 głosi
Niezale?nie od postanowie?, ktore wejd? w ?ycie ju? w czasie
pokoju
, Konwencja niniejsza b?dzie miała zastosowanie w razie
wypowiedzenia wojny
lub powstania jakiegokolwiek innego konfliktu zbrojnego mi?dzy dwiema lub wi?cej ni? dwiema Wysokimi Umawiaj?cymi si? Stronami, nawet gdyby jedna z nich nie uznała
stanu wojny
. Konwencja b?dzie rownie? miała zastosowanie we wszystkich przypadkach okupacji cało?ci lub cz??ci terytorium jednej z Wysokich Umawiaj?cych si? Stron, nawet gdyby ta okupacja nie napotkała ?adnego oporu zbrojnego.