Palzerwald

Vun Wikipedia
De Adiggl isch iwwade Pelsawald, fa onnare Bdaidunge vun Fals kkonnschd do gugge
De Adiggl saachd a was iwwa die Aisbach, fa annare Bedeidunge vun Aschbach kanschd do gugge
De Nadurpaarg Palzerwald mid dae eischendlische Middelgebirsch im Zandrum
Blick vunde Hoe Looch
Naikaschdell

De Palzerwald , aach Palzer Wald , is's greescht zammehangend Waldgebiet in Daitschlond . Newwerm Woi is de Wald e wichdische Idendidadsfaktor vun de Palz. Die gonz Palz is vull devunn ? sowaid wie s Lond ned fer Wingerder gebraucht werd orer fer Grummbeere orra Dabag zu plonze. De wichdigschde Daal devunn is de ?Palzerwald“, der wu aach mid mecher wie ⅓ vum Lond de graschde Aanzldaal vun de Palz un said 58 aach Naduurpaarg is.

Nome [ Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe ]

Soi Nome hodda in de Midd vumm Nainzeende Joohunnad vun de Foschdlaid griehd, die wu dodemid den gonze Wald uff Sondschdaa zommegfaßd hen.

Laach [ Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe ]

Im Norde gehder nahdlos ins (Nord)Palzer Barschlond iwwer, im Siede ender onde Grenz, im Oschde midde Haad ? de Nadurpaarg gehd nuch weirer bis zor Woischdrooß ? un im Weschde meschder im Booche vun Londschduul iwwer Waldfischbach-Bojalwe an Barmarsens vurbai bis noo Schweix-Liieschid, wu die Grenz dorschgied. Aischndlisch gehd de Palzerwald jo nuch viel warer bis waid in die Woogese , un im Siede bis ins nardlisch Elsaß .

Uffdahlung [ Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe ]

  • In de Midd laihd de ?middler Palzerwald“. Des is vunde Isenach un Laudre - Daagm bis enunnee noo Barmasens- Landach . Meerschdedaals sin des‘s Holzlond, es Grafeschdoiner Lond un die Frongewaid.
  • Was im Norde devunn laihd, haasd mer de ?nardlische Palzerwald“
  • Un de Siede haaßd de ?siedlische Palzerwald“.

Haad [ Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe ]

Blick uff de Haardtrand vun de Madeburg bei Eschbach Rischdung Norde

Da gonze Oschdrand haaßd mer die ?Haad“. Sie beginnd un end midde Woischdroß im Noadde in Bockrem un im Siede in Schweische . De heegschde Barsch is die 673 m hohe Kalmid . Uff de Haad lije die wischdigsde Bursch un Schlesser wie es Kloschder Limbursch , es ?Hambacha Schloß“ un de Driefels .

Aischndlisch is die Haad (gschriwwe "Haardt") nar allans de Ooschdiehch vunde Rhoieewene zum Palzawald enuf bis uf die Gipl, also a Onanonnaraihung vun Barschflonge. Un dodenoo hod mar di Barsch dehinna frija es "Haardtgebirge" gschannd - an uumechlische Nome. Saidde Umbenennung in Palsawald sollds aischndlisch dodemid passee soi, awwa dorsch die vielfaldisch ald Lideradur zum Palsawald - dar waa hald schun frieh an Grund far driwwa zu schraiwe - dodorsch schbuggd dar alde Begriff midde unaschiedlischsde Definizione haid noch dorsch Framdefiera un is sogaa in zwaddklassische naijare "Fachbiescha" noch zfinne.

Die ledschd - un als noch gildisch - Klaaschdellung darfd wohl vum Birgl schdamme, dar wo bai de Inwaihung vunde Woihschdrooß zunarrem Vawaldungsmensch gsaad hen soll: "Die Haad is un bleibd die Haade, die Oschdflang vum Palsawald. Un die Woischdrooß laafd, wonnse die Haad ned beriehre duud, newenerre long dorsch die Rhoiewene. Des griehna aach alles noch schrifdlisch, is alles schun faddisch."

Viel vun danne Orde, die wo friehja "an de Haad" ghaße han un haid "on de Woischdrooß" haaße, laije also daadsaschlisch sowohl onde Woihschdrooß wie aach ande Haad, ofd sogaa uf de Haad: unne im Oschde bild die Woischdrooß die Grenz orra gehd gaa dorsch de Ord dorsch, owwe, im Weschde, ziehn sisch die Haisa die Barschflang enuf.

Gschichd [ Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe ]

Roode Bundsondstoinfelse im Wesschde vumm Palzerwald
Naboleonsfels bei Bruchwaaler im Dahner Felselond

Die Barsch hen sich uffgfald, wie voa 300 Millione Jooa Urairoba un Urafriga es arschde mol zammegedozd sin. Hunnerd Millione Jooa schbaada hod sisch de Bundsondschdoi druff abgeloachard un do driwwa aach nuch Muschlkalk un annere Geschdaa, awwer die sin faschd gonz un daa Kalk meeschdedaals fordgeweschd worn. Voa 43 Millione Jooa is don de Rhoigrawe oigebroche un hod sisch 25 Millione Jooa long uffgfilld ? sellemols hod des nuch iwwer die Weddeeau midde Nordsee zommekhonge ? un dea hod don die Haard augebild. De Reschd vun de Londschafdsfoame hen don Ais un Schnee und Reje un Basch ausgeaawed. ? Un die hen aus damdoo Bundsondschdoi do aach ofd nuch die allerdollschde Foame ausgewaschd, die wo daals sogaar Naduurdengmala worn sin. Dorsch den Grawebruch gabds haid nuch glanerie saismische Agdiewidaade un dodevunn kumme aach all die Basald un Granidformazione.

Barsch [ Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe ]

Pfarschfelturm-Siedwand
Rood
Schdumbwaldgerischd

De heegschde Barsch is die Kalmid mid 673 m. Des is aan grooße Heejezuuch, wo aach nuch de Aschkopp, de Kesslbarsch un de Waißbarsch umfaßd. De Schaafskopp isch zamme midm Morschebarsch, Roodsolbarsch un de Steischerkopp/Schanzl aa zommenhangndes Massiv mi verschiedne Heejebungde. 'Barsch iwwer 600 m sin

  • Kallmid (673 m)
  • Kesselbarsch (663 m)
  • Roßbarschg (637 m)
  • Huuchbarsch (635 m)
  • Hohe Looch (619 m)
  • Schaafskopp (617 m)
  • Bleddersbarsch (617 m)
  • Steischerkopp/Schanzl (614 m)
  • Eschekopp (609 m)
  • Morschebarsch (608 m)
  • Roodsolbarsch (607 m)
  • Weißenberg (607 m)
  • Mosisberg (608 m)
  • Hortenkopp (606 m)
  • Taubenkopp (603 m)

Wasserscher [ Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe ]

De Sondschdoi isn eeaschdglassige giganndische Filder, wu de Palz sogaar jezerd nuch viel, viel gsunde Gwellscher schenge duud. Un dodemid hot s do aach en Haafe Bachlscher un ? daals nadierlisch, daals dorsch Uffschdaae ? aach viel Wooche, wie mer die greesern Dimblscher haaßd. Diregd zum Rhoi bladdschern

  • Primm,
  • Aisbach,
  • Eggbach un
  • Isenach,
  • de Schbayabach mid Hainbach, Grabsbach, Muudebach (Moorebach) un Huuchschbayabach,
  • die Gwaich mim Wellbach,
  • Glingbach,
  • Arlbach,
  • Oddabach,
  • Wieslaudar
  • un Saua, wu als Saabach oofangd, awwer ned zor Saa geed, sunnern dorsch de Elsaß in de Rhoi laafd.

Iwwer die Nooh zum Rhoi meschd die Alsens un aach die Wallaudar kimmd nuch aasm Palzerwald und geehdon in de Glan un so iwwer die Nooh zum Rhoi. Gonz auße enumm iwwer Schwazzbach un Blies, Saa un Muusl zum Rhoi laafe die Moosalb middm Aschbach un die Rodalb midde Merzalb.

Bursche un Schlassee [ Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe ]

Aldlaininge
Beawaadschdoi
Haadebursch
Biewamuhl

Bursche un Schlassa hot s viel im Palzer Wald, gucken dodezu ach in de Lischd vunde Bursche un Schlassa im Palzer Wald . Hiea a klani Auswahl:

  • de Drifels , wu mehafach Uffbewahrungsord vunde Raischsklaaodie gewasd is, wu de englisch Rischad, de Leewehaz, gfange gwasd waa, unwu de Normanneschatz is ufbewahrd worn.
  • es Hambacha Schloß , des wu soani grußi Roll im Fraihaidskampf gschbield hod.
  • de Beawaadschdoi vum Hans Trapp (Hans vun Throta), die wu haid nuch bewohnd is
  • die Wolfsbursch , die wu vun oofang oo Naischdadt gschidzd hod
  • die zwaa Laininga Bursche im Laininga Daahl, Sidz vum maschdische Adlsgschlaschd dera vun Laininge
  • die Drachefels im Waasgau mid iam inna Felsnodl enoighaane Barschfried
  • die viele Dobblbursche, wu inarm ange Daal anonne gejeiwwalaie
  • die Lemberch mid ihrne faschd hunnad Meda diefe Schachdzischdarn

Jedi vun danne Bursche is a scheenes Wandaziel!

Verkehr un Besiedlung [ Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe ]

De Palza Wald is haid nuch nid su rischdisch farde Vakea arschlosse. Mid 76 Inwohna uff de Quadradkilomeda issa nar dinn bsiedld, su doß es zwa viel klani, schdimmungvoll Schdraßja hot, awwe kaum greßari Schdrooße: im Norde tangiad die A6, die wu vun Varnm iwwa Laudre un Hombursch bis noo Saabrigge gehd, vun wu se in Frongraisch als A 320 un A4 waidafiad bis Paris (wie jedi fronzeesisch Audobahn) un waida bis Le Mans, woo se sischgawwld noo Nantes un Renne inde Bredannje.

Zwische Darkm un Lautre gehd d B 37, wu hinna Darkm in die A650 noo Luuschhafe iwwagehd. In Frongeschdah zwaischd die B39 iwwa Lombraschd noo Naischdadt un waira noo Schbaya bis Hockerem . Bai Huchchbaya wadie B37 vunde B48 gekraizd, die wu vun Binge iwwa Kraiznach un Annwaila un Barschzawere fiad. Donn sin nuch die B10 vun Parmasens noo Landach un aira bis Schbaya, un die B427, wu in Hinnawaidedahl vun de B10 abgehd un iwwa Dahn un Barschzawere noo Kannl maschd ? un schließlisch die B427, die wu am Weschdrond vunde Nahe zwische Kern un Ida-Owwaschdoi on Lautre voabai noo Parmasens fiad.

Außa danne Schdrooße gabds nuch a grußi Aisebahnlinie: die vun Haidlbarsch iwwa Naischdadt un Saabrigge noo Paris.

Sea raisch gseschned is de Palzawald awwe mid klaa Schdraßja un viele, viele guudgepfeschde Wandaweesche, die wu de Palzawaldvaoi unnahald.

Sunschdiges [ Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe ]

Iwwer die viele scheene un seldene Dierscher un Blimmlscher un aach iwwer die Naduudengmalr kennener in de Aadiggele Naduurbaarg Palzer Wald un Biosphaarereeserwaad Palzer Wald noolese.

Weblings [ Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe ]

Commons  Commons: Palzerwald  ? Waitere Mulitimediadataie zum Artikel