Bataan
|
---|
|
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Bataan_Capitol_2022.jpg/280px-Bataan_Capitol_2022.jpg) |
Bandera
Selyo
|
![Mapa ning Kalibudtarang Luzon ampong Bataan ilage](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Bataan_in_Philippines.svg/250px-Bataan_in_Philippines.svg.png) Mapa ning Kalibudtarang Luzon ampong Bataan ilage
|
![Map](https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,8,14.68,120.45,280x280.png?lang=pam&domain=pam.wikipedia.org&title=Bataan&revid=292216&groups=_19153b30ba7934e55b58f7e3b508354bc0375dec) |
Puuk: 14°40'48"N, 120°27'0"E
|
Bansa
| Filipinas
|
---|
Labuad
| Kalibudtarang Luzon
(Rehiyong III)
|
---|
Tuknangan
| Lalawigan
|
---|
Mitatag
| 1754
|
---|
Kapitolyo
| Balanga
|
---|
Pamamahala
|
---|
? Lider
| Albert S. Garcia
|
---|
Sukad
|
---|
? Kabilugan
| 1,372.98 km
2
(530.11 sq mi)
|
---|
Populasyun
(Sensu ning 1 Mayu 2020)
|
---|
? Kabilugan
| 853,373
|
---|
? Densidad
| 620/km
2
(1,600/sq mi)
|
---|
? Pamimalemale
| 208,941
|
---|
IDD
:
area code
| +63 (0)47
|
---|
Uryan
| primeru klasing lalawigan
|
---|
Panakitan (?)
| ?4,320,735,808.14 (2022)
|
---|
Amanu
| Mag-indi
Mariveleno
Ambala
Tagalug
|
---|
Websayt
| bataan.gov.ph
|
---|
Ing
Bataan
(
Kapampangan
:
Batang
) metung yang
lalawigan
ning
Filipinas
king
malapulu ning Bataan
king
Luzon
. Ing lalawigan dake ne ning
Labuad
ning
Central Luzon (Kalibudtarang Luzon)
.Ing siduan ning Bataan iya pin ing
Balanga Lakanbalen
at ding makapadurut a
lalawigan
ilapin ding lalawigan
Zambales
at
Pampanga
king pangulu. Ing
malapulu
makayarap ya king
Dayat Malat ning Mauling Tsina
king bandang
albugan
at king
Manila Bay
king bandang
aslagan
. Agpang keng 1 Mayu 2020 ning sensus, atin yang populasyun a 853,373 a katau kareng 208,941 a pamimalemale.
Ing Bataan sikat ya keng kasalesayan uling iya ing tauling talakad da ring kawal ning
America
at
Filipinas
bayu la medaig ka reng kawal da reng
Japon
inyang
Meto-Yatung Labanan II
. Ing
Bataan Death March
kaya ya mipalagyu ini nung nu megumpisa ing pamaglakad da reng kawal
Americanu
at
Filipinu
.
Deng Taung Bantug king Bataan
1.
Evangeline Pascual
(Orani)- artista at dating reyna ning leguan
2.
Leonardo Roman
- (Pilar)- dating gubernadaor ning Bataan. Kaluguran ne ing dating senador Vicente Sotto III.
3. Enrique "Tet" Garcia- (Pilar/Balanga)- kabalitan ya king lagiung "Mr. Petrochem." Menyambut yang gubernador inyang alalan 2004
4. Abet Garcia- (Balanga)- anak neng Enrique Garcia. Dati yang pamuntuk balen bayu ya meging katawan inyang alalan 2004. Ing kayang kayamanan ya pin ing kayang maganakang lupa at mayabilu ya.
Ing Bataan atin yang 11
balen
at 1
Lakanbalen
.
Ing Bataan Telapulu metung mabatung makasuglung ka reng
bunduk ning Zamabales
king
Luzon
,
Filipinas
. Kakawani ne ing
Manila Bay
keng
Dayat Malat ning Mauling Tsina
. Ing telapulu atiu ya rin ing Mount
Ing
lalawigan
ning Bataan tinatag neng Gubernador-General Pedro Manuel Arandia inyang
1754
.Meyakua ya ka reng gabun ning
Pampanga
at ka reng
corregimientus
ning
Mariveles
nung nu ya, inyang panaun aita, kayabe ya ing
Maragondon, Cavite
lipat ning
Manila Bay
.
Inyang
1647
, deng
kawal pandagat
ning
Dutch
dinugpa la king bangsa nung nu la mignasang sakupan de ing kapuluan ka reng gamat ning
Espana
. Ding kawal da ring dayu alipul do ring tau ning
Abucay
king Bataan. Inyang tauling 1700s, y
Limahong
, metung a piratang Isik ginamit ne ing Bataan para sakupan ne ing
Luzon
, nung nu ya e migtagumpe.
Ing Bataan sinikat ya inyang
Meto-Yatung Labanan II
. Bayu
1941
la maniakup ding
Japon
, ding
US Army
menyalikut lang 1,000,000 US
gallon
(3,800 m³) a
gasolina
keni.
Kaibat ning ditak a panaun a milabas inyang minyaakup la ring
Japon
inyang Disyembri ning
1941
, ding misasaup a
Americanu
at
Filipinu
a kawal ditak-ditak masasaul la
at apisabi ra ri
General Douglas MacArthur
gawan de ing Bataan ing tauling talakad. (lauen ye mu rin ing
Battle of the Philippines (1941-42)
. Inyang
Eneru 7
,
1942
, deng kawal da reng Japon megumpisa deng lisuban ing malapulu. Inyang
Abril 3
deng
Japon
bigsak da ing eganaganang sikan da ka reng kawal a
Filipinu
at
Americanu
ka reng makatagan king malapulu. Ing Bataan mibagsak ya inyang
Abril a 9
at ing
Bataan a Kamatayan a Pamaglakad
ka rin ya migumpisa. Mga 70,000 a merakap a
Americanu
at
Filipinung
kawal, mengapilitan lang maglakad maigit dinalan a kilumetru manibat Bataan papuntang
Tarlac
.
Resorts
Raven Resort (Abucay, Bataan),
Abucay County Resort (Abucay, Bataan),
Villa Amanda Resort (Abucay, Bataan),
Lavinia Resort (Orani, Bataan),
Annjoline's Resort (Orani, Bataan),
Big Splash Resort (Orani, Bataan),
Paran Resort (Samal, Bataan),
Joyous Resort (Balanga, Bataan)
Ma-amlat a Karinan
Mount Samat - Shrine of Valor (Pilar, Bataan),
First Abucay Catholic Church (The 411-year old Church),
Zero Kilometre Death March Marker
Natural-made places of interest
Dunsulan Falls,
Pasukulan Falls(Abucay, Bataan)
Beach Resorts
Montemar Beach Resort (Bagac,Bataan),
Sunmoon Beach Resort (Bagac, Bataan),
Waterfront Beach Resort (Morong, Bataan),
Bay Spring Resort (Mariveles, Bataan),
Benipres Beach Resort (Orion, Bataan)
Sensus ning Populasyun
Bataan
Taun
| Pop.
| ±% p.a.
|
---|
1903
| 46,787
| ?
|
---|
1918
| 58,340
| +1.48%
|
---|
1939
| 85,538
| +1.84%
|
---|
1948
| 92,901
| +0.92%
|
---|
1960
| 145,323
| +3.80%
|
---|
1970
| 216,210
| +4.05%
|
---|
1975
| 263,269
| +4.03%
|
---|
1980
| 323,254
| +4.19%
|
---|
1990
| 425,803
| +2.79%
|
---|
1995
| 491,459
| +2.72%
|
---|
2000
| 557,659
| +2.75%
|
---|
2007
| 662,153
| +2.40%
|
---|
2010
| 687,482
| +1.38%
|
---|
2015
| 760,650
| +1.94%
|
---|
2020
| 853,373
| +2.29%
|
---|
Sanggunian:
Philippine Statistics Authority
[2]
[3]
[4]
[5]
|