Az?rbaycanın q?l?b?si il? yekunla?an 44 gunluk muharib?nin ba?a catmasından artıq uc il kecir.

2020-ci il sentyabrın 27-d? Erm?nistan silahlı quvv?l?rinin t?xribatlarına cavab olaraq, Az?rbaycan ordusu ?ks-hucum ?m?liyyatlarına ba?ladı. 44 gun davam ed?n V?t?n muharib?si 2020-ci il noyabrın 10-da Erm?nistanın kapitulyasiyası il? n?tic?l?ndi. Bundan sonra Az?rbaycan, Erm?nistan v? Rusiyanın i?tirakı il? Uct?r?fli B?yanat imzalandı.

V?t?n muharib?sind? q?l?b? qazanılması bundan sonrakı dovrd? olk?miz ucun ciddi d?yi?iklikl?r dem?k idi. ???aldan azad edilmi? ?razil?rimizin b?rpası, buradakı erm?ni v?h?ilikl?rinin dunyaya tanıdılması, erm?ni separatizmin? “yox” deyilm?si Az?rbaycanın xususil? beyn?lxalq nufuzuna musb?t t?sir ed?n amill?rin artmasına r?vac yaratdı.

Bununla ?laq?dar Oxu.Az -a danı?an Milli M?clisin Beyn?lxalq munasib?tl?r v? parlamentl?rarası ?laq?l?r komit?sinin uzvu Az?r K?rimli son uc il ?rzind? olk?mizin beyn?lxalq arenada nufuzunun daha da yuks?ldiyini t?sdiq edib:

“Bu gun Az?rbaycan beyn?lxalq al?md? boyuk nufuza malikdir v? etibarlı t?r?fda? imicini qazanıb. H?m V?t?n muharib?si, h?m d? ondan sonrakı dovrd? Az?rbaycanın beyn?lxalq al?md? olan nufuzunun boyuk musb?t n?tic?l?ri ozunu gost?rdi. Bunun n?tic?sidir ki, bu gun Az?rbaycanın regionda yaratdı?ı yeni reallıqlar beyn?lxalq birlik t?r?find?n q?bul olunur v? d?st?kl?nir.

Az?rbaycanın 44 gunluk muharib?d? q?l?b?sinin legitimliyinin dunyanın butun geosiyasi qutbl?ri t?r?find?n q?bul edilm?si, i??aldan azad etdiyimiz ?razil?rimiz uz?rind? suveren huquqlarımızın b?rpasının beyn?lxalq birlik t?r?find?n tanınması, haqq i?imiz? ?vv?lkind?n daha cox d?st?k verilm?si istisnasız olaraq Prezident ?lham ?liyevin h?m muharib?, h?m d? postmuharib? dovrund? h?yata kecirdiyi siyas?tin n?tic?sidir.

Doyu? ?m?liyyatlarının h?yata kecirildiyi zaman k?siyind? dovl?t ba?cısının informasiya sava?ının on c?rg?sind? dayanaraq, Az?rbaycanın haqlı movqeyini tutarlı faktlarla, arqumentl?rl? v? ?ks-arqumentl?rl? beyn?lxalq ictimaiyy?tin diqq?tin? catdırması, Erm?nistanın v? havadarlarının, erm?ni diasporunun uzun ill?rd?n b?ri olk?miz? qar?ı apardı?ı total t?bli?atın yuks?k natiqlik v? diplomatik m?har?tl? alt-ust edilm?si, Az?rbaycanın maraqlarının beyn?lxalq v? ikit?r?fli munasib?tl?r must?visind? mudafi? olunması istiqam?tind? numayi? etdiril?n q?tiyy?tli movqe bugunku reallıqların ortaya cıxmasına z?min yaradıb”.

Az?r K?rimlinin fikrinc?, Az?rbaycanın qazandı?ı ?dal?tli q?l?b?nin bolg?d? yaratdı?ı reallı?ın regionda davamlı sulhun, t?hluk?sizliyin t?min olunmasına xidm?t etdiyi, beyn?lxalq huququn norma v? prinsipl?rin? ?saslandı?ı istisnasız olaraq, q?bil edildi:

“?ubh?siz ki, Az?rbaycan dovl?ti bu reallıqları v?t?nda?larının konstitusion huquqlarından cıxı? ed?r?k, BMT-nin Nizamnam?si, BMT T?hluk?sizlik ?urasının q?tnam?l?ri, Helsinki Yekun Aktının prinsipl?ri c?rciv?sind? yaradıb, doyu? ?m?liyyatları zamanı beyn?lxalq humanitar huququn v? onun t?rkib hiss?si olan Cenevr? Konvensiyasının t?l?bl?rin? ?m?l edib, butun ??raitl?rd?, o cuml?d?n muharib? v?ziyy?tind? qlobal m?suliyy?tini yuks?k s?viyy?d? ba?a du??n bir dovl?t kimi davranmaq potensialına v? irad?sin? malik oldu?unu t?sdiql?yib.

Bu gun h?r?k?t etdiyimiz noqt?d?n geri boylananda 44 gunluk V?t?n muharib?si d? daxil olmaqla, q?bul edil?n q?rarların, atılan addımların risk yukunun n? q?d?r boyuk oldu?unu mu?yy?nl??dir? bil?rik.

Bu gun biz gozumuzun onund? tamamil? v? mahiyy?t etibaril? d?yi??n, yenil?n?n Az?rbaycanın acıq, ??ffaf v? gerc?k obrazının nec? canlandı?ının, olk?mizin oz strateji h?d?fl?rin? do?ru nec? inamla addımladı?ının ?ahidi oluruq.

Bu h?d?fl?rd?n birincisi, ?ubh?siz ki, 44 gunluk V?t?n muharib?sind? v? daha sonra numayi? etdirdiyimiz milli birliyin, h?mr?yliyin, mubariz? ?zminin qorunub-saxlanılmasıdır. Cunki m??lub olk? v? onun himay?darları h?l? d? Az?rbaycana qar?ı iddialarından ?l c?km?yibl?r. ?ubh?siz ki, Az?rbaycan Ordusu muharib?d?n kec?n dovr ?rzind? daha da gucl?nib, modernl??ib v? daim muasir dovrun ca?ırı?larına adekvat olaraq inki?af etm?kd?dir. Silahlı Quvv?l?rimiz ist?nil?n t?hdidin qar?ısına ala, torpa?ımıza dikil?n gozl?ri oya bil?r. Amma V?t?ni, dovl?ti, ordunu guclu ed?n ona ba?lı olan insanların m?n?vi birliyi, h?mr?yliyi, mucadil? ?zmidir.

Az?rbaycan, 44 gunluk muharib?d?, ?ubh?siz ki, ilk novb?d? oz torpaqlarını i??aldan azad edib, amma bununla yana?ı, muharib?d?n kec?n uc il ?rzind? qalib olk? v? xalq olmanın muk?mm?l bir obrazını da yarada bilib. ?ndi Qaraba?da ya?ayan erm?nil?r, sad?c?, ?traflarında h?yata keciril?n quruculuq-abadlıq i?l?rin? n?z?r salsalar, v?h?ic?sin? da?ıtdıqları ??h?rl?rin, k?ndl?rin az qala ildırım sur?ti il?, boyuk sevgi il? nec? dirc?ldiyin? n?z?r salsalar, qalib xalqın v? dovl?tin, el?c? d? qalib liderin gerc?k obrazını gor? bil?rl?r”.

Politoloq ?lqar V?lizad? is? Az?rbaycanın muharib?d?n sonra kecdiyi dovrun ciddi ?h?miyy?t da?ıdı?ını du?unur. O qeyd edib ki, muharib?d?n onc? regiondakı geosiyasi prosesl?r? daha cox k?nar dovl?tl?r t?sir gost?rm?y? c?hd edirdil?r. ?ndi is? durum f?rqlidir:

“V?t?n muharib?sind?n sonra regionun siyasi gund?liyini Az?rbaycan mu?yy?nl??dirir. Cunki Az?rbaycan muharib?d? qalib g?lmi? olk? kimi postmunaqi?? dovrund? dig?r nufuzlu oyuncularla munasib?tl?r qurur. Bel?likl?, regiondank?nar quvv?l?rin c?hdl?rini m?hz r?smi Bakı neytralla?dıra bilir.

Son hadis?l?r d? gost?rir ki, Az?rbaycan t?r?fi danı?ıqlar prosesinin d? ?sas istiqam?tl?rini mu?yy?nl??dirir v? Erm?nistanı m?cbur edir ki, Az?rbaycan gund?liyinin ardınca getsin, bizim ??rtl?rimizi q?bul etsin. Bu is? sozsuz ki, yaranmı? reallıqların hesabına ba? verir. Biz h?m Az?rbaycan-Erm?nistan s?rh?dind?, h?m d? Qaraba? iqtisadi rayonunda reallıqları formala?dırırıq.

T??ssuf ki, b?zi quvv?l?r h?l? d? munaqi??d?n qabaqkı fikirl?rl? ya?ayırlar. Du?unurl?r ki, regionun gund?liyini mu?yy?nl??dir? bil?rl?r, buna do?ru addımlar atırlar. Ancaq onların addımları effektiv olmur. Cunki t?sir imkanları azalıb, h?m siyasi, h?m iqtisadi, h?m d? h?rbi-siyasi baxımdan regionda z?ifl?yibl?r”.

Politoloqun fikrinc?, Az?rbaycanın 44 gunluk muharib?d?n sonrakı nailiyy?tl?ri, ?l?lxusus, Qaraba? v? ??rqi-Z?ng?zur iqtisadi rayonlarının sur?tl? dirc?ldilm?si, burada irimiqyaslı layih?l?rin h?yata kecirilm?si dunyanı t??ccubl?ndirir:

“H?tta butun bunlar, daha acıq des?k, bir cox olk?l?ri heyr?t? g?tirir. Cunki ot?n uc il ?rzind? cox mur?kk?b ??raitd?, minalanmı? boyuk bir ?razid? t?mizl?n?r?k, n?h?ng layih?l?rin h?yata kecirilm?sind?n sohb?t gedir. Azad olunmu? ?razil?rd? infrastruktur layih?l?rinin i?l?nm?si, obyektl?rin, yolların, hava limanlarının tikilm?si, s?naye parklarının yaradılması heyr?t edilm?y?c?k m?qam deyil. Butun bunlar dunyada Az?rbaycanın nufuzunu mohk?ml?ndirir.

Az?rbaycanın i??aldan azad olunmu? rayonlarının b?rpasında muxt?lif olk?l?r i?tirak etm?y? c?hd gost?rirl?r, t?klifl?r s?sl?ndirirl?r. Ozb?kistan, Qazaxıstan, Turkiy? t?r?find?n m?kt?bl?r tikilir, enerji istehsalı, yol-n?qliyyat infrastrukturunun qurulması il? ?laq?dar layih?l?r icra olunur. Turk ?irk?tl?ri il? b?rab?r, Macarıstanın v? Slovakiyanın qurumları da ayrı-ayrı k?ndl?rin b?rpasında i?tirak edirl?r. Butun bunlar ondan x?b?r verir ki, Az?rbaycanla iqtisadi munasib?tl?rin qurulması sah?sind? maraqlar artır, dunya dovl?tl?ri olk?mizl? ?laq?l?ri mohk?ml?ndirm?y? c?hd edir.

Butun bunların yekununda qeyd etm?k olar ki, 44 gunluk muharib? n?inki geosiyasi, eyni zamanda, regionun geoiqtisadi land?aftını d?yi?ib v? d?yi?m?kd?dir”.

Aysel Aslan?