Æвзагзонынад ( æвзагахуырад дæр, лингвистикæ дæр) у, æвзæгтæ чи иртасы, ахæм зонад .

Æвзагзонынадæн йæ иртасинаг у:

• адæймаджы æвзаг æмткæй; алы æвзаджы дæр цы ис, уый ( иумæйаг æвзагзонынад );
• конкретон æвзæгтæ сæрмагондæй ( сæрмагонд æвзагзонынад ).

Æвзаг иртасынæн цæттæ нæу, лингвист æвзаджы системæ ныхасы факттæй рацаразы. Ныхасы архайды фæстиуæгæн фæзынынц тексттæ ? гъе тексттæ иртасынæй базонæн и æвзаджы структурæ. Иуæй-иу хатт системæйы хицæн хæйттæ сбæлвырд кæнынæн аразынц лингвистикон эксперименттæ дæр.

Æвзагзонынады иртæстытæ ахъаз сты æвзæгтæ ахуыр кæнынмæ, кæссын-фыссыны зонындзинæдтæ парахат кæнынмæ, дзырдуæттæ æмæ тæлмацгæнæн программæтæ аразынмæ, ног терминтæ æрымысынмæ æмæ афтæ дарддæр.

Къабæзтæ [ ивын | Бындур ивын ]

Иумæйаг æмæ сæрмагонд æвзагзонынады иртæст цæуы æвзагон системæйы алы къæпхæн дæр:

• фонетикæ , фонологи  ? мыр , хъæлæс , фонемæ , дамгъæ .
• морфологи  ? морфемæ , дзырд , дзырдивынад .
• синтаксис  ? дзырдбаст , хъуыдыйад .
• семантикæ  ? нысаниуæг , стиль .
• прагматикæ  ? ныхас цардимæ куыд баст у, дзурджытæ сæ нысæнттæм гæсгæ куыд архайынц.

Номдзыд иртасджытæ [ ивын | Бындур ивын ]

• Абайты Васо
• Апресян, Дереничы фырт Юрий
• Вежбицка, Аннæ
• Гримм, Якоб
• Гумбольдт, Вильгельм
• Зализняк, Анатолийы фырт Андрей
• Панини
• Сепир, Эдуард
• Соссюр, Фердинанд де
• Хомский, Ноам
• Шёгрен, Андреас
• Якобсон, Осипы фырт Роман

Æвзæгты бирæхуызондзинад [ ивын | Бындур ивын ]

Æвзагзонынады сæрмагонд хæйттæ сæ иртасинагмæ гæсгæ дих кæнынц афтæ:

• сæрмагонд æвзаг куы иртасынц ( японистикæ иртасы япойнаг æвзаг );
• сæрмагонд æвзæгты къорд куы иртасынц ( иранистикæ иртасы ирайнаг æвзæгтæ , балканистикæ та ? балкайнаг æвзæгтæ ).

Цардæгас æвзæгтæ [ ивын | Бындур ивын ]

• Англисаг æвзаг
• Араббаг æвзаг
• Ирон æвзаг
• Кæсгон æвзаг
• Китайаг æвзаг
• Немыцаг æвзаг
• Польшæйаг æвзаг
• Румынаг æвзаг
• Урду
• Уырыссаг æвзаг
• Францаг æвзаг
• Эсперанто

æмæ æндæртæ.

Мард æвзæгтæ [ ивын | Бындур ивын ]

• Латинаг æвзаг
• Скифаг æвзаг
• Согъдаг æвзаг

æмæ æндæртæ.

Ацы уац æвзаг кæнæ æвзагзонынады тыххæй къæртт у, ома æрдæгцæттæ. Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн .