|
|
| Descobridor o inventaire
|
|
| Data de descoberta
|
|
| Contrari
|
|
| Color
|
|
| Simbol de quantitat
|
|
| Simbol d'unitat
|
|
| Proprietat de
|
|
| Fondador
|
|
| Compren
|
|
| Data de debuta
|
|
| Data de fin
|
|
| Precedit per
|
|
| Seguit per
|
|
| Coordenadas
|
|
|
| General
|
| Formula bruta
|
CH
4
|
| Nom
IUPAC
|
Metan
|
| Numero CAS
|
74-82-8
|
| Code ATC
|
|
| Aparencia
|
Gas
|
| Massa moleculara
|
16,0425 ± 0,0011 g.mol
-1
|
Temperatura
de fusion
|
91 K
|
Temperatura
de vaporizacion
|
112 K
|
| Densitat
|
0,717 kg.m
-3
(293 K)
|
| Solubilitat
|
35 mg.L
-1
(290 K)
|
| Δ
f
H
0
gas
|
-74,87 kJ.mol
-1
|
| Δ
f
H
0
liquid
|
|
| Δ
f
H
0
solid
|
|
Unitats del
SI
&
CNTP
,
exceptat indicacion contraria.
|
| Identificants
|
| ULAN
|
|
| DOI
|
|
| RKDimages
|
|
| Rijksmonument
|
|
| KGS
|
|
| Historic Places identifier
|
|
| ID d'artista de
MusicBrainz
|
|
| ID album de
MusicBrainz
|
|
| ID d'obra de
MusicBrainz
|
|
| Legislator
|
|
| Identificant BHL
|
|
| Identificant ITIS
|
|
| Identificant IUCN
|
|
| Identificant NCBI
|
|
| Identificant TPDB
|
|
| Identificant GBIF
|
|
| Identificant WoRMS
|
|
| Numero EE
|
|
| Indicatiu
|
|
| Code
AITA
|
|
| Code
OACI
|
|
| Code mnemonic
|
|
| Identificant JPL Small-Body Database
|
|
| Code de l'observatori Minor Planet Center
|
|
| Identificant Structurae
|
|
| Identificant Emporis
|
|
| Numero CAS
|
|
| numero EINECS
|
|
| SMILES
|
|
| InChI
|
|
| InChIKey
|
|
| Code ATC
|
|
| Numero E
|
|
| Identificant UNII
|
|
| Numero RTECS
|
|
| Identificant ChemSpider
|
|
| Identificant PubChem (CID)
|
|
| Numero ZVG
|
|
| Identificant ChEBI
|
|
| Numero ONU
|
|
| Code Kemler
|
|
| Identificant Drangbank
|
|
| Mencion de dangier SGH
|
|
| Identificant Wine AppDB
|
|
| Identificant d'un satellit NSSDC
|
|
| SCN
|
|
|
|
Lo metan es l'
alcan
mai simple amb solament un atom de
carboni
. Sa formula bruta es CH
4
.
Es un gas que se trapa a l'estat natural e produit per d'organismes vivents. Es principalament utilizat coma combustible e mai coma liquid refrigerant. Es tanben conegut coma un dels principals gases d'
efiech de serra
.
Gas
os dins las
condicions normalas de temperatura e de pression
pot esser transportat jos aquela forma (gasosa) generalament per
gasoduc
, o a l'estat
liqueficat
per
metaniers
e mai escassament per camions.
Los
arqueobacteris
dits
metanogenas
produson d'un biais
anaerobia
gaireben tot lo metan servat dins los terrenhs sedimentaris. Lo metan produit per la reaccion de
serpentinizacion
entre las
peridotitas
e l'aiga de mar dins las
dorsalas oceanicas
s'escapa normalament e es oxidat dins l'atmosfera.
D'enormas quantitats de metan son rebondudas dins lo sossol geologic jos forma de
gas natural
. De grandas quantitats, de mal evaluar, son tanben presentas sul
fons marin
jos forma d'
idrats de metan
, establas a bassa temperatura e nauta pression. Los
volcans de fanga
, las
descargas publicas
e la digestion del
bestial
, especialament dels
romiaires
, las risieras, los estuaris polluats, los
fuocs de bosques
desgatjan de metan.
Es naturalament present dins l'
atmosfera terrestra
. Mas los aports antropics an mai que doblat sa concentracion dempuei la
revolucion industriala
. Atenhia
1 748
ppb
en
1998
. Apres un periode d'estabilizacion (a aperaqui
1 774 ppb
, de 1999 a 2006) la creissanca de sa concentracion tornet en 2007 amb un novel record en 2016 (
1 853 ppb
, sia + 257 % respecte al nivel preindustrial) puei en 2018 (
1 860
ppb
). D'analisas isotopicas suggerisson qu'aqueste acreissament recent del metan atmosferic seria principalament d'origina non-fossila.
Lo metan demora mens de detz ans dins l'atmosfera ont es destruch per de
radicals
idroxil
OH
?
, mas es un
gas d'efiech de serra
forca pus poderos que lo
CO2
, amb un potencial de rescalfament global 28 cops mai enaucat, responsable, al nivel actual de sa concentracion, de qualques per cent de l'
efiech de serra
total a l'obra dins nostra atmosfera. Aital, a titol comparatiu, sus un orizon de 100 ans, deslargar una certa quantitat de metan dins l'atmosfera terrestra ten un efiech sul
rescalfament climatic
aperaqui 9 cops mai important que de cremar aquela meteissa quantitat de metan en
dioxid de carboni
(CO2).