Joan Cavalier, cap dels
camisards
Joan Cavalier
(
28 de novembre
de
1681
-
17 de mai
de
1740
) foguet un famos cap dels
camisards
, nascut al Mas Ros, un masatge de la comuna de
Ribauta
prep d'
Andusa
, en
Lengadoc
.
Lo sieu paire, un pages illetrat
protestant
, foguet secutat per tal de se convertir el e sa familha al
catolicisme
roman. Malgrat aquela menaca sa maire li balhet secretament la fe
protestanta
. Dins sa joventut foguet
pastre
, e cap a sa vintena annada aprenguet a far lo fornier. Amenacat de perseguidas per encausa de sas opinions religiosas se n'anet a
Geneva
, ont demoret tot l'an 1701. Tornet puei en
Cevenas
a la velha de la revouta dels camisards, aprep lo murtre de l'abat de Chaila al
Pont de Montverd
dins la nuech del
24 de julhet
de
1702
. Qualques meses pus tard ne venguet lo menaire. Mostret que possedissia un engeni de la guerra extraordinari, e lo
marescal Villars
li faguet lo compliment de dire qu'era tant coratjos dins l'ataca coma era prudent dins la retirada, e que de per sa coneissenca extraordinaria del pais mostrava dins la direccion de sas tropas un biais digne dels oficiers mai qualificats. Durant dos ans, faguet fracassar las ofensivas del comte Victor Maurice de Broglie e lo marescal Montrevel, generals de
Lois XIV
, e mantenguet una guerra terribla de resistencia.
Organizet las forcas dels camisards e mantenguet la pus severa disciplina. Coma orator trapet son inspiracion dels profetas d'Israel, e enaucet l'estrambord de sos rudes montanhols a un nivel tant fort qu'eran prests a morir amb el e per la libertat de consciencia. Cada batalha aumentava la terror del seu nom. Lo jorn de
Nadal
de 1702 tenguet una assemblada religiosa a las portas d'
Ales
, e metet en fugida la milicia locala venguda l'arestar. A
Vanhas
, lo 10 de
febrier
de
1703
, encontret las tropas reialas, mas, batut al seu torn, foguet obligat de cercar lo salut dins la fugida. Tornet , e foguet tornarmai desfach a la
Torre de Bilhot
(lo 30 d'
abril
), mas un cop de mai se reviscolet en recrutar de tropas novas per remplacar las perdas.
Amb una tiera longa de successes, Cavalier ganhet una solida reputacion e obtenguet la fisanca del poble. Foguet sens efectes que de mesuras pus duras fogueron presas contra los camisards. Cavalier portet coratjosament la guerra fins a la plana lengadociana, faguet de represalhas terriblas, e mai amenacet
Nimes
. Lo 16 d'
abril
de
1704
encontret lo marescal Montrevel se meteis al pont de Nages, amb 1000 omes contra 5000, e, e mai que batut aprep un combat desesperat, faguet una retirada amb succes amb los dos terces de sos omes. Foguet a aqueste moment que lo marescal Villars, volguet metre fin a aquestas luchas terriblas, en dobrir de negociacions, e Cavalier foguet convidat a venir discutir al Pont d'Avne proche Ales l'
11 de mai
de
1704
, e lo
16 de mai
se sometet a
Nimes
. Aquestas negociacions, amb lo monarca mai fier d'Europa, las menet, non pas coma un rebel, mas coma lo cap d'una armada que s'era batuda onorablament. Lois XIV li balhet lo grad de coronel, que Villars li presentet personalament, e una pension de 1200 livres. Al meteis temps autorizet la formacion d'un regiment Camisard per servir en
Espanha
jos son comandament.
Abans de daissar Cevena pel darrier cop, venguet a Ales e a
Ribauta
, seguits d'una immensa fola. Mas Cavalier avia pas pogut obtener la libertat de consciencia, e sos camisards gaireben coma un sol ome esclateron de colera contra el, li recriminant co que descrivian coma sa desercion perfida. Lo
21 de junh
de
1704
, amb una centena de camisards que li eran encara fidels, partiguet de Nimes e arribet a Neu-Brisach (
Alsacia
), ont devia esser acantonat. De
Dijon
, se tornet a
Paris
, ont Lois XIV li donet audiencia e ausiguet son explicacion sus la revolta de la Cevena. De retorn a Dijon, crentant d'esser empresonat dins la fortalesa de Neu-Brisach, se fugiguet amb sa tropa prep de Montbeliard e se refugiet a
Lausana
.
Mas era trop militar per abandonar la carriera de las armas. Ofriguet sos servicis al duc de Savoia e, amb sos camisards, faguet la guerra dins la
Val d'Aosta
. Apres la patz, tornet en
Anglaterra
, ont formet un regiment de refugiats que prenian part a l'expedicion espanhola del comte de Peterborough e
Sir Cloudesley Shovell
en
mai
de
1705
. Pendent la
Batalha d'Almansa
, los camisards se retroberon opausats a un regiment frances, e sens tirar, los dos coses se precipiteron l'un sus l'autre. Cavalier escrich mai tard (
10 de julhet
de
1707
): "La sola consolacion que me resta es que lo regiment qu'ai agut l'onor d'ordenar a pas jamai agachat enre, mas a vendut sa vida carament sul camp de batalha. Ai combatut tant qu'un ome era de pe al costat d'ieu e fins a co que las chifras me mestrejan, perdent tanben una immensa quantitat de sang d'una dotzena de nafras qu'ai recebudas." Lo
manescal Berwick
jamai parlet pas d'aquel eveniment tragic sens emocion visibla.
A son retorn en Anglaterra, una petita pension li es acordada e s'installa a Dublin, ont publica las
Memorias de las guerras de la Cevena jol comandament del coronel Cavalier
, escriches en frances e traduch en angles amb un dedicadis a
Lord Carteret
(
1726
). Malgrat que Cavalier recebesse, sens cap de dobte, d'ajuda per la publicacion de las
Memorias
, es pasmens verai que forniguet los documents e que son trabalh es la font mai preciosa per l'istoria de sa vida. Foguet nomenat general lo
27 d'octobre
de
1735
e, lo
25 de mai
de
1738
, foguet nomenat
luoctenent governador de Jersey
. Escrivent l'annada seguenta (
26 d'agost
de
1739
), ditz: "Soi subrecargat de trabalh e cansat; vau prener las aigas en Anglaterra per esser en estat de preparar la guerra contra los espanhols se refusan los conselhs de prudencia." Promogut al grade de major general lo
2 de julhet
de 1739, defunta l'annada seguenta. Dins lo registre parroquial de St Luke's, en Chelsea, i a una intrada: "Burial A.D. 1740, 18 May, Brigadier John Cavalier." (
Enterrament lo 18 de mai de 1740, Brigadier Joan Cavalier
)
I a una istoria qu'o representa coma l'urosa rivala de
Voltaire
per la man d'Olympe, drolla de Madama Dunoyer, autora de las
Letras galantas
. Pendent son sojorn en Anglaterra, a esposat la drolla de Capitani de Ponthieu e de Margarita de la Rocha Focaud, refugiats vivent a Portarlington. Malesherbes, lo defensor coratjos de Lois XVI, retorna lo testimoniatge eloquent seguent a aquel jovent eroi de la Cevena: "Confessi", ditz, "qu'aquel guerrier, que, sens jamai serviguet, s'es retrobat pel sol don de la natura un grand general, aquel camisard que gauset punir un crim en presencia d'una tropa feroca que se mantenia per de petits crims, aquel pages grossier que, admes a vint ans dins la societat de las gents cultivadas, a pres lors manieras e a ganhat lor amor e lor estima, aquel ome que, malgrat qu'abituat a una vida auratjosa e justificat d'esser fisar de son succes, avia pr'aquo en el pro de filosofia per natura per gaudir pendent trenta cinc ans d'una vida privada tranquilla - sembla ieu d'esser l'un dels personatges mai rars de l'istoria."
- (en)
Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipedia en
angles
intitolat ≪
Jean Cavalier
≫.
- For a more detailed account see Francois Puaux,
Vie de Jean Cavalier
(1868); David CA Agnew,
Protestant Exiles from France
, ii. 54-66 (Lond., 1871); Charvey,
Jean Cavalier: nouveaux documents inedits
(1884).
Eugene Sue
popularized the name of the Camisard chief in
Jean Cavalier ou les fanatiques des Cevennes
(1840).