L'
estructuralisme
es una escola teorica de las sciencias socialas e umanas que
Ferdinand de Saussure
n'es a l'origina. Considera l'objecte d'estudi coma un sistema dividit en elements que s'acampan entre eles. Per analizar aquel scientificament, cal doncas estudiar las relacions qu'an entre eles e cossi aquelas afectan la globalitat, qu'alquela aquerris una
significacion
al dela de la soma de las partidas.
L'estructuralisme desvolopet un corrent important dins l'
art
e
arquitectura
, debanat subretot entre los ans 1950 e 1970 (
estructuralisme (art)
), e tanben una escola teorica scientifica (
estructuralisme scientific
) dins de la
filosofia analitica
.
Saussure prepausava l'estudi de l'estructura de la lenga dins un moment donat, en contraste amb la
linguistica diacronica
, que se cargava d'estudiar l'evolucion de la lenga lo long del temps.
Una de las aplicacions mai reussidas de l'estructuralisme es a la
fonologia
.
Roman Jakobson
e l'escola de Praga analizeron las caracteristicas articulatorias de cada son, los dividint en parelhs que se destavan coma un sol trach (per exemple + sonor - sonor), essent la basa de l'
AFI
que s'utilisa ara. Atal venguet possible d'estudiar la distancia objectiva entre los diverses
fonemas
dins l'ensems de las lengas.
Al subjecte de la morfosintaxi, l'estructuralisme introduis la nocion de
sintagma
, opausada a aquela de paradigma. Un sintagma estudia una paraula e las relacions gramaticalas qu'establis a la frasa ("en oritzontal"), per veire cossi cambia lo sens s'es dins una posicion o dins una autra, se depend d'un autre mot o non e se se vei afectada pels mots a l'entorn. En cambi lo paradigma se fixa dins las relacions "en vertical", es a dire, entre un mot e totes aqueles que poirian ocupar lo meteis luoc (per exemple entre los noms comuns que prenon de sens dins un contexte donat).
L'estructuralisme dins la literatura e la pensada
[
modificar
|
Modificar lo codi
]
La literatura comenca a esser interdisciplinaria, perque una estructura sociala poiria venir dins texte per esser legida e interpretada pels cercaires e dins aquel sens se pot considerar que l'estructuralisme daisset la placa a la
semiotica
o semiologia. Tenguet gran succes dins la
narracion
, qu'analizava los elements estructurals que formavan una istoria abstraccion facha de las seunas especificacions. Es a dire, forca istorias an de tipes de personatges e de menas que l'argument se debanar que constuisson de variantas d'una protoistoria, malgrat que l'ambient, los noms o l'estil sian diferents.
Roland Barthes
,
Northrop Frye
,
Louis Althusser
e
Michel Foucault
d'en primier utilizeron aquela aprocha.
[1]
Quitament, se cresia que l'esperit e la coneissenca se poirian se descompausar en una seria d'elements atomics universals, dins una idea eissida de la tradicion de
Democrit
e davanciera dels
memes
.
En literatura foguet creat lo concepte d'
intertextualitat
, que cada obra a d'elements dels textes anteriors, que son partida de l'estructura culturala, pasmens que l'autor legiguet pas aquelas fonts. L'obra concreta se definis justament lo biais que s'integra la tradicion anteriora e cossi se liga amb los mai elements del sistema, e atal las innovacions que balha.
L'estructuralisme en sociologia e antropologia
[
modificar
|
Modificar lo codi
]
Claude Levi-Strauss
estudiet las relacions de parentat coma un sistema que los membres poirian s'opausar dins una seria de traches e donar de sens a l'ensems social. Tanben estudiet coma estructuras fixas los
mites
, provant que per de societats diferentas se trapava d'istorias similaras e doncas devian aver una foncion semblabla. Mai tard s'espandiguet als seus estudis sus la nutricion e d'autres camps amb l'idea que totas las culturas son de variacions d'una seria fixa de sistemas.
L'estructuralisme provoquet una revolucion perque faguet apevar las sciencias socialas e umanas sus la recerca per identificar las estructuras objecte d'estudi. Forca d'aquelas trobalhas continhan d'esser vivas. Mas dempuei los ans 1960 sorgigueron de reaccions contra, coma la gramatica generativa en linguistica (
Noam Chomsky
) o la deconstruccion (amb
Jacques Derrida
).
Jacques Lacan
e
Louis Althusser
son tanben redevables a aquel movement.
Las criticas passan per la susinterpretacion (s'assimilan fenomens ignirant lo contexte, e que benleu deurian pas se comparar), l'aplicabilitat dificila a las questions quotidianas e la negacion dels aports individuals al sistema. Mai que mai, foguet denonciat l'
etnocentrisme
de l'escola, perque supausa que los esquemas occidentals son extrapolables a d'autres cultures, fasent dels europeus los universals.
- (
ca
)
Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipedia en
catalan
intitolat ≪
Estructuralisme
≫.
- ↑
(
ca
)
"Coneixement cultural i historic”
de Goncal Mayos (UB).