La
batalha dau Camin dei Damas
o
ofensiva Nivelle
es una batalha de la
Premiera Guerra Mondiala
que se debanet sus lo front de l'Oest dau 16 d'abriu au 24 d'octobre de
1917
. Opauset 850 000
Frances
comandants per lo
generau
Robert Nivelle
a 683 000 omes dirigits per lo generau
Erich Ludendorff
. Mau organizada e preparada, entrainet de perdas importantas dins lei dos camps (187 000 tuats e blecats per
Franca
contra 163 000 per
Alemanha
) e s'acabet per una victoria defensiva alemanda. Au sen de l'armada francesa, entrainet tanben una crisi de comandament marcada per plusors
mutinarias
.
Apres sa nominacion coma cap de l'
armada francesa
en decembre de
1916
, lo generau
Nivelle
decidet d'abandonar lei plans de
Joffre
. En placa, chausiguet d'organizar una ofensiva decisiva dins la zona dau Camin dei Damas, un sector forca
fortificat
per leis
Alemands
. Una ataca
britanica
destinada a fixar lei reservas alemandas en
Artes
devia preparar aquela ofensiva.
Pasmens, tre sa preparacion, aquela ataca deguet faciar de problemas importants. D'efiech, inquiets de l'amplor de l'ofensiva, leis Alemands decideron d'
abandonar una partida dei zonas menacadas
per s'installar sus la
Linha Hindenburg
(16 de marc de
1917
). Puei, l'assaut britanic en Artes obtenguet pauc de resultats (9 d'abriu) e, gracias a la captura de plusors presoniers e d'ordres de guerra, leis Alemands descurbigueron una partida importanta dau plan de
Nivelle
. Enfin, per complicar mai la situacion, lei condicions
meteorologicas
eran pas favorablas a una ofensiva.
Dins aquo,
Nivelle
refuset d'abandonar son idea e l'ataca comencet lo 16 d'abriu. En despiech d'una preparacion d'
artilharia
forca importanta e de quauquei gasanhs iniciaus dins un sector ben defendut, l'assaut obtenguet pauc de resultats. En revenge, 100 000 soudats frances fogueron perduts en una setmana. Tre lo 21, foguet necessari d'arrestar l'ataca. Una represa aguet luoc au comencament de mai. Pasmens, se turtet a una resistencia ben organizada. Lo 15 de mai,
Robert Nivelle
foguet remplacat per
Philippe Petain
. Pus uman que son predecessor,
Petain
reprimiguet lei
mutinarias
que se multipliqueron durant lo mes de junh amb un minimom de condamnacions a mort. Ordonet tanben l'abandon deis assauts generaus au profiech d'atacas localas ben preparadas e sostengudas per d'armaments modernes (
carris
,
canons
modernes...).
Durant l'estiu, lei dos camps meneron de combats acarnats per obtenir lo contrarotle dei posicions autas dominant lo prat batalhier. Lei
Frances
prengueron pauc a pauc l'avantatge gracias a d'atacas repetidas a l'avanca. Lo 23 d'octobre de
1917
, aquo li permetet de prendre lo
fort de la Malmaison
a l'eissida d'una batalha que menet a la neutralizacion de 50 000 Alemands (tuats, blecats e presoniers). Pasmens, maugrat aqueu succes tardiu, lei perdas francesas demoreron pus importantas sus la totalitat de la batalha e lo front alemand foguet pas romput.
La batalha dau Camin dei Damas es un succes defensiu important per leis
Alemands
qu'arresteron una ofensiva forca importanta deis Aliats. Aquela revirada entrainet una crisi greva dins l'armada francesa. La mager part dei
divisions
francesas fogueron tocadas per lo fenomen mai leis Alemands pogueron pas l'esplechar. La repression limitada menada per
Petain
e lo resta deis autoritats militaras (43 execucions per 554
condamnacions a mort
e 3 500 condamnacions au totau
[1]
[2]
), la reorganizacion deis atacas e un esforc per assegurar de permissions regularas favorizeron lo retorn de la disciplina. Fogueron tanban a l'origina de l'imatge de sauvaire estacat au manescau Petain en
1940
.
Una autra consequencia de la nominacion de
Petain
a la testa de l'armada francesa foguet l'acceleracion de sa modernizacion. D'efiech, en
1916
, durant la
batalha de Verdun
,
Petain
avia ben percebut l'interes dau
motor
sus lo prat batalhier. Ansin, sostenguet forca leis esforc frances per se dotar de
camions
, de
carris
e de
canons
pus mobils. Aquo aguet un rotle decisiu en
1918
per arrestar leis ofensivas alemandas e, finalament, permetre ais Aliats de rebutar leis Alemands vers l'est.
- (fr)
Pierre Miquel,
Chemin des Dames
, Perrin, 1997.
- (fr)
Rene-Gustave Nobecourt,
Les Fantassins du Chemin des Dames
, Robert Laffont, 1965.
- (fr)
Henri Ortholan,
La guerre des chars
, Giovanangeli, 2007.
- (fr)
G. Pedroncini,
Les Mutineries de 1917
, P.U.F., 1967.
- (fr)
G. Pedroncini, ≪ Les Refus collectifs d'obeissance en 1917 ≫,
Revue historique des armees
, 1967.
- ↑
(fr)
Guy Pedroncini,
Les Mutineries de 1917
, 1967, pp. 194 e 211-212.
- ↑
La liberacion dei mutins condamnats ai trabalhs forcats venguet un enjoc major de la politica de l'entre doas guerras car foguet adoptada coma objectiu per lo
PCF
tre
1920
(Bruno Fuligni,
La France rouge. Un siecle d’histoire dans les archives du PCF
, Les Arenes, 2011).