Istoria [ modificar | Modificar lo codi ]

1709-1710  : en Etiopia , fin de l'insureccion dau pretendent Nebahne Yohannes .
1710  : perseguida dei reformas dau shogun Tokugawa Ienobu e de son conselhier Arai Hakuseki . Melhoreron lo sistema judiciari , assaiet de crear una moneda establa e limitet lo rotle de la censura car volia obtenir lei pensadas de la populacion sus sa politica.
1710  : dins l' Ocean Indian , presa dau comptador portugues per leis Omanes .
1711  : en Etiopia , empoisonament dau negus Tewoflos que foguet remplacat per son cosin Yostos . Lo negus noveu era estat chausit per l' aristocracia dins una branca segondaria de la dinastia salomoniana per assaiar d'arrestar lo cicle d'assassinats e de venjancas acomencat en 1706 amb lo murtre dau negus Iyasu I ^er .
1711  : aprofichant la mobilizacion dei tropas russas en Suecia , leis Otomans infligigueron una grossa desfacha ai Rus en Moldavia . Lei Rus reconegueron rapidament sa desfacha e abandoneron Azov (→ 1735 ).
1711  : en Japon , perseguida dei reformas e de la politica de modernizacion dau shogun Tokugawa Ienobu . En particular, dins lo corrent de l' annada , melhoret lei relacions entre lo shogunat e la cort imperiala. Suprimiguet plusors limitacions impausadas a l'Ostau Imperiau coma l'obligacion per lei cadets de venir preire. De son caire, son conselhier Arai Hakuseki contuniet sa politica d'estabilizacion de la moneda e de limitacions dei sortidas de metaus precios en fora de l'archipeu.
1712  : en China , temptativa de cop d'Estat contra l'emperaire Kangxi . Menat per lo prince eiretier Yinreng , l'operacion mau capitet e Yinreng foguet arrestat. L'emperaire refuset de nomar un eiretier noveu fins a sa mort.
1712  : en Japon , mort dau shogun Tokugawa Ienobu que son breu reine foguet marcat per una activitat intensa de reformas e de modernizacion de l'economia e de la societat. Son fiu, un enfant de tres ans dich Tokugawa Ietsugu , li succediguet. Arai Hakuseki , conselhier principau de son paire, foguet cargat de sa proteccion e venguet de facto lo cap de l'archipeu.
1712  : mort de l'emperaire mogol Bahadur Shah I ^er e comencament d'una guerra civila dins l'Emperi a prepaus de sa succession (→ 1719 ).
1713-1714  : en Japon , comencament d'una crisi economica greva amb una aumentacion importanta dau pretz dau ris . Aquo menet a l'introduccion d'una novela moneda metallica que permetet d'estabilizar l'economia.

1715  : mort de Lois XIV . Tre sa disparicion, Felipe d'Orleans obtenguet dau Parlament de Paris l'annulacion dau testament dau rei, co que li permetet de venir regent. Puei, per legitimar son poder, creet diversei conseus, formats de senhors eissits de l' aristocracia auta, que remplaceron lei Secretariats d'Estat dau periode precedent. Aquo menet a una verificacion atentiva dei deutes publics entrainant una demenicion de son montant de 596 a 190 milions de liuras.
1716  : mort dau negus Yostos . Dins lo corrent de son agonia, Yostos, qu'era eissit d'una branca segondaria de la dinastia salomoniana , esitet de nomar lo sieu fiu coma eiretier car aquo auria entrainat un conflicte entre lei cortesans de la Cort (pusleu favorables au fiu dau sobeiran) e la garda imperiala (pusleu favorabla a l'eiretier de la branca principala de la dinastia). Fin finala, la situacion se reglet avans la mort dau negus quand lei gardas designeron Dawit III (1716- 1721 ) coma negus.
1716  : mort dau shogun Tokugawa Ietsugu qu'avia ges d'eiretier. Foguet remplacat per Tokugawa Yoshimune , un cosin d'una branca segondaria dau clan Tokugawa . Administrator competent e politic abil, engatjet una politica de reformas ambiciosas e remandet lo conselhier Arai Hakuseki jutjat trop conservator .
1716-1718  : apres la mort de Lois XIV , la regencia ordonet una importanta accion de verificacion dei financas publicas. Aquo permetet d'annular la mager part dau deute public e de suprimir diverseis oficis.

1718  : signatura dau tractat de Passarowitz que marquet la fin de la guerra balcanica iniciada en 1714 entre la Republica de Venecia e l' Emperi Otoman . Gracias a l'ajuda austriana, la guerra s'acabet per una desfacha turca : Constantinoble deguet abandonar Banat , lo nord de Serbia e diversei territoris de Bosnia o de Valaquia ais Austrians e acceptar la possibilitat per Venecia d'aumentar sei possessions en Dalmacia e en Albania . Pasmens, Venecia deguet cedir la mager part de sei possessions gregas. Ansin, en despiech dau succes teoric, aquela guerra marquet lo declin definitiu de la poissanca veneciana.

1718-1720  : guerra entre Espanha e una alianca formada per Franca , Anglaterra , lei Provincias Unidas , lo Sant Emperi Roman Germanic e Savoia . L'objectiu era d'empedir Felip V d'Espanha de tornar conquistar lei regions d' Italia qu'avian fachas partida dei possessions de la corona d' Espanha . Lo conflicte s'acabet per una victoria deis Aliats e l'abandon dei conquistas de Felip V en Italia .
1719  : dins l' Emperi Mogol , fin de la guerra civila comencada en 1712 per lo trone. Muhammad Shah , felen de Bahadur Shah I ^er , venguet ansin l'emperaire noveu.
1719  : en Oman , l'eleccion de Saif ibn Sultan II coma sultan entrainet una guerra civila entre lo poder noveu e la tribu dei Hinawi que refuset lo resultat. Aquo marquet lo comencament dau declin de la poissanca omanesa.

Cultura [ modificar | Modificar lo codi ]

1713  : acabament de la bastida de la gleisa de Lideta Mariyam a Gondar .

Sciencias e tecnicas [ modificar | Modificar lo codi ]

1712  : invencion de la premiera maquina de vapor vertadiera per l' engenhaire angles Thomas Newcomen ( 1664 - 1729 ). Amb John Calley , demostret son eficacitat per pompar l'aiga d'una mina inondada . Aquel engenh utiliza certanei dispositius ja utilizats per Thomas Savery ( 1698 ) e foguet la premiera maquina de vapor comercializada.
1715  : invencion dau premier termometre de mercuri per Gabriel Fahrenheit .
1715  : publicacion de Methodus incrementorum directa et inversa de Brook Taylor ( 1685 - 1731 ). Dins aquel obratge, lo matematician angles publiquet lo resultat de sei recercas sus doas descubertas importantas : l' integracion per partidas e lei seguidas de Taylor ^[1] .

Deces [ modificar | Modificar lo codi ]

Liames internes [ modificar | Modificar lo codi ]

Bibliografia [ modificar | Modificar lo codi ]

Notas e referencias [ modificar | Modificar lo codi ]

1. ↑ (en) Kirsti Andersen, Brook Taylor's work on linear perspective : a study of Taylor's role in the history of perspective geometry ; including facsimiles of Taylor's two books on perspective , Springer, 1992.