Totalssystemet

Døme pa korleis lage naturlege tal vert skrivne som desimaltal og binærtal
Desimal- tal	Sum av 2-potensar				Binær- tal
Desimal- tal	$2^{3}$	$2^{2}$	$2^{1}$	$2^{0}$	Binær- tal
1	0	0	0	1	1
2	0	0	1	0	10
3	0	0	1	1	11
4	0	1	0	0	100
5	0	1	0	1	101
6	0	1	1	0	110
7	0	1	1	1	111
8	1	0	0	0	1000
9	1	0	0	1	1001
10	1	0	1	0	1010

Totalssystemet , ogsa kalla det binære talsystemet (binær av latin binarius : dobbel, todelt) eller det dyadiske talsystemet , er eit talsystem som har talet 2 som grunntal , og berre dei to sifra 0 og 1 blir brukte. Dette talsystemet fungerer i prinsippet pa same vis som eit desimalt talsystem (titalsystemet) ved at det same sifferet har ulik verdi alt etter plasseringa av sifferet i eit tal .

I hovudsak nyttar ein totalssystem i samband med elektronisk prosessjobbing i datamaskinar , og forenkla kan ein seie at sifferet 0 star for av og 1 star for pa nar det gjeld elektronisk puls .

Som maleeining pa datamengde har ein innan datateknologien nytta det engelske omgrepet bit , som er ei samantrekking for binary digit , altsa binært siffer. Bits blir ofte grupperte i byte som er lik 8 bits. Ein bit kan innehalda éi einaste opplysning (0 eller 1); ein byte kan innehalda $2^{8}=256$ ulike opplysningar. For a kunne ha til dømes 65 000 fargar pa ein dataskjerm, ma fargeinformasjonen ha minst $\log _{2}(65000)=16$ bits. Datamengde i kabeloverføring eller radiooverføring reknast ofte i bits (evt. kbit , Mbit osb), medan datamengde pa lagringsmedium (til dømes diskett , CD , harddisk ) ofte blir rekna i bytes (evt. MB , GB osb).

Koding [ endre | endre wikiteksten ]

Positive binærtal [ endre | endre wikiteksten ]

I desimaltalsystemet er sifferet lengst til høgre 1-plassen ( $10^{0}$ ), det til venstre er 10-plassen ( $10^{1}$ ), det neste til venstre er 100-plassen ( $10^{2}$ ) osb. For binærtala er sifferet lengst til høgre 1-plassen ( $2^{0}$ ), det til venstre er 2-plassen ( $2^{1}$ ) og det neste til venstre er 4-plassen ( $2^{2}$ ) osb.