Sjabbat

Sjabbat ( hebraisk ??????? ?abb?t ) eller s a bbat (gjennom gresk σαββ?των), og kalla sj a bbes (fra jiddisch ?????? , shabbes ), er namnet pa den sjuande dagen i den jødiske veka. Sjabbaten, som byrjar ved solnedgang pa fredagskvelden og varar til etter solnedgang pa laurdagskvelden , er den jødiske kviledagen. I kristendommen blir ordet sabbat bruka anten i same tyding som den jødiske sjabbaten eller i tydinga søndag . Ordet vart i samband med heksejakta fra 1500-talet av bruka som symbol pa anti-kristen religion, og denne førestillinga er vidareført i uttrykket heksesabbat .

Sjabbat i jødedommen [ endre | endre wikiteksten ]

Den jødiske sjabbaten byrjar ved solnedgang pa fredagskvelden og varar til etter solnedgang pa laurdagskvelden . I dette tidsrommet er det etter halakha , eller jødisk religiøs lov, ikkje lov a gjera opp eld, koke nye matrettar, reise utanom bygda/byen der ein var ved solnedgang pa fredagskvelden, drive handel eller utføre noko slags handarbeid eller handverk.

Laurdagsmorgongudstenesta [ endre | endre wikiteksten ]

Under laurdagsmorgongudstenesta blir tradisjonelt heile parasjaen (vekeavsnittet av Toraen ) med tilhøyrande haftara (vekeavsnitt fra Nebiim ( Profetane ) lesen i synagogen. Sjølve toraavsnittet blir pa sjabbaten delt inn i sju delar som blir lesne til kvar sin alija (oppkalling til Toraen ). Denne morgongudstenesta blir etterfølgd direkte av musaf ? ei kort tilleggsgudsteneste for visse helge- og merkedagar. Morgongudstenesta pa sjabbat er, saman med kveldsgudstenesta pa fredagskvelden, av dei gudstenestene som blir haldne mest i hevd blant jødar av alle vanlege retningar.

Utgangen av sjabbat [ endre | endre wikiteksten ]

Tidspunkt [ endre | endre wikiteksten ]

Det finst fleire ulike syn pa kva tid sjabbaten er over. Tre hovudsyn er:

Nar ein kan sja tre ulike stjerner pa himmelen.
Sa lenge etter solnedgang som ein tjuefiredel av tida sola var oppe den dagen.
25 timar etter at sjabbaten begynte.

Habdala. *( Sefardisk illustrasjon fra Spania pa 1300-talet )*

Habdala [ endre | endre wikiteksten ]

Hovudartikkel: habdala .

Utgangen av sjabbaten blir tradisjonelt markert ved habdala -ritualet: Ein tenner eit lys ? gjerne eit fletta eller tvinna lys med fleire veikar ?, fyller eit glas kasjer vin eller druejus , tek fram ein krydderboks og les sa signingar over vinen, krydderet og det levande lyset. Ein avsluttar sa med ei signing av skilnaden mellom helg og kvardag og drikk opp vinen.

Sja og [ endre | endre wikiteksten ]

Fredag
Laurdag
Sabbat
Sabbatsar
Denne religionsartikkelen er ei spire . Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom a utvide han .