Sasanidane var det siste innfødde dynastiet i Persarriket ( Iran ) før den arabisk-muslimske invasjonen pa 600-talet. Sasanidetida byrja i 226 , da dynastiet erobra Parti , og enda pa midten av 600-talet, da riket blei erobra av arabarar.

Namnet pa dynastiet kjem fra Sasan , ein stamfar av den første sasanideherskaren Ardasjir I (224-240). Ktesifon var hovudstad i riket. Hovudstaden fall for arabarane allereie i 636 .

Religion [ endre | endre wikiteksten ]

Statsreligionen i riket var parsisme (zoroastrisme). Retningen zervanisme var den viktigaste retningen innan parsismen i sasanideriket. Profeten Mani (216-277), som hadde utvikla ein ny skriftreligion, var verksam i denne perioden. I 250 fekk Mani kong Sjapur I til a konvertera til manikeismen , og under hans styretid hadde manikeismen stor framgang. Etter at kongen døydde blei Mani og tilhengjarane hans forfølgde. Mani blei teken, fengsla og dødsdømd, men døydde i fengselet før dommen blei fullført. ^{[1] [2]}

Biblioteket i Ktesifon [ endre | endre wikiteksten ]

Under sasanidane huste Ktesifon eit av dei største biblioteka i antikken. I samband med den arabiske invasjonen blei biblioteket plyndra, og alle bøkene blei brende eller kasta i Eufrat . Ifølgje historikaren al-Tabari skreiv befalshavaren Sa'd ibn Abi Waqqas til kalif Umar ibn al-Khattab og spurd kva han skulle gjera med boksamlinga i palassa i den sasanidiske hovudstaden. Umar skreiv tilbake at om bøkene var i strid med Koranen var dei blasfemiske, men om dei stemde med han var det ingen fare. Skriftene enda med a bli øydelagde, og dermed blei ein stor del av dei persiske litteraturskattane tapte for ettertida.

Kjelder [ endre | endre wikiteksten ]

1. ↑ ≪Mani≫ . Nationalencyklopedin . Henta 17. mai 2012 .   ^{[ daud lenkje ]}
2. ↑ Ewald, Stefan (huvudforfattare) (1990, sv upplaga 1996). Religionslexikonet. Stockholm: Bokforlaget Forum. ISBN 91-37-11539-1

Bakkrunnsstoff [ endre | endre wikiteksten ]

• Sasanika